Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

= KARAMAIZM* <<== - Polscy Karaimi


Karaimi - najmniejsza polska mniejszość

Najmniejsza mniejszość narodowa mieszkająca w Polsce liczy - według spisu powszechnego z 2002 roku - 43 członków. Oni sami szacują swoją populację na 120 osób. Karaimi, etnicznie pochodzenia tureckiego, którzy mówili językiem należącym do kipczackiej gałęzi języka tureckiego, w Europie Środkowej pojawili się ponad 600 lat temu.

KARA ZNACZY CZYTAĆ

Słowa „Karaimi,” „karaimizm” pochodzą od „kara” (hebr.) czytać, recytować. Karaimizm, zapoczątkowany przez Anana ben Dawida z Basry (754-775), uznawał wyłącznie autorytet Starego Testamentu, odrzucając zarówno komentarze (w tym Talmud), jak i ustną tradycję religijną. Karaimizm przyznaje badaczowi całkowitą wolność i - podobnie jak protestantyzm w chrześcijaństwie - podkreśla, że nie powinien on być krępowany żadnymi autorytetami.

Karaimi posługują się kalendarzem księżycowym, w którym rok ma 354 dni, 8 godzin i 48 minut (dla porównania, nasz rok słoneczny - 365 dni i 6 godzin). Aby wyrównać tę różnicę 10 dni, 21 godzin i 12 minut, wprowadzili co dwa–trzy lata rok przestępny. Zgodnie z zasadami wiary, Karaimi świętują sobotę, posty oraz święta wynikające z Pięcioksiągu.

Na zbiorowe modlitwy zbierają się kienesach – świątyniach (do dziś czynnych jest pięć w Europie: w Trokach i Wilnie na Litwie, w Stambule w Turcji oraz dwie w Eupatorii na Krymie), gdzie rolę przewodniczącego pełnią wybierani duchowni - hazzanowie. Wszyscy mężczyźni z nakrytymi głowami zwracają się ku południowi w stronę Jeruzalem. Kobiety, wedle tradycji, zajmują osobne pomieszczenie i uczestniczą w modłach biernie. Liturgia karaimska oparta jest na czytaniu Tory oraz na recytacji fragmentów Psałterza i hymnów. Co ciekawe, wśród kanonu pieśni religijnej znajdują się przekłady psalmów Jana Kochanowskiego, m.in. „Czego chcesz od nas, Panie”.

KIM SĄ KARAIMI POLSCY


Skąd wzięli się Karaimi w Polsce? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba cofnąć się w historii pod koniec XIV wieku, kiedy to mieszkańcom Królestwa Polskiego i Litwy zagrażała od wschodu Złota Orda. Wielki Książę Litewski, Witold, zorganizował wówczas wyprawę wojenną przeciwko Tatarom. Równocześnie, słysząc, że mieszkający na Krymie Karaimi to wzorowi rolnicy i przedni wojowie, postanowił sprowadzić ich jako swoją osobistą ochronę i osiedlić w Trokach, ówczesnej stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do dziś stoją tam ich tradycyjne drewniane domy, tam też znajduje się muzeum karaimskie..

Karaimi, oprócz Trok, osadzeni zostali także w kilkudziesięciu innych miejscowościach, zwłaszcza pogranicznych, jako załogi warowni strzegących bezpieczeństwa granic. Razem przybyło ich pięć tysięcy. Przez całe lata byli traktowani w sposób wyjątkowy. Otrzymywali przywileje, ziemie, zwolnienia z opłat. Byli wolni, a to w średniowieczu (ale i później), rzadko stawało się udziałem ludności wyznań innych niż chrześcijańskie.

Po dramatycznych latach rozbiorów, z licznych niegdyś na terenie Polski osad zachowały się tylko te w Łucku, Haliczu, Trokach oraz w Wilnie. Liczbę Karaimów określano wtedy na 1-1,5 tysiąca osób.

W okresie II Rzeczypospolitej wśród Karaimów rozkwitł, na niespotykaną dotąd skalę, polski patriotyzm. Uznali Polskę za swoją ojczyznę i sami odtąd zaczęli się nazywać ,,Karaimami polskimi". Rodzący się ład zburzyły II wojna światowa i komunizm. Nowy podział granic, rozdzielający Polskę i Litwę, znacznie utrudnił kontakty między grupkami Karaimów.

Wiele kienes, świątyń karaimskich, zamknięto lub przerobiono na spichlerze. Jedynie kienesa w Trokach na Litwie uniknęła takiego losu. Utrudniono odprawianie nabożeństw. Liczni Karaimi, szczególnie młodzi, wychowani na polskiej tradycji i kulturze, postanowili się przesiedlić i wyjechali do Polski. Dziś ich liczbę szacuje się na 2- 3 tysięcy na całym świecie (liczba ta dotyczy nie tylko Karaimów z dawnych terenów RP, ale także pochodzących z Krymu i Rosji).

MNIEJSZOŚĆ W SIECI

Karaimi, rozsiani po Polsce (mieszkają m.in. w Warszawie, Gdańsku, na Śląsku) próbują teraz odbudować porwane więzi.

W 1997 roku zebrali się w Warszawie i podjęli decyzję o powołaniu Związku Karaimów Polskich. Dwa lata później reaktywowali czasopismo, wydawane przez młodzież karaimską w latach 80. (najpierw nosiło tytuł „Coś”, a od 1988 „Awazymyz” – „Nasz głos”).

„Niestety społeczeństwo karaimskie się starzeje" – mówi Mariola Abkowicz, przewodnicząca Związku Karaimów Polskich. "Problem wynika z przestrzegania zasady, by związki małżeńskie były czyste pod względem wyznania" - dodaje.

Przyrost naturalny jest niski, maleje liczba młodzieży znającej język karaimski.
Mimo to Karaimi próbują promować swoją bogatą kulturę. Organizują m.in. spotkania z kulturą karaimską – ostatnie odbyły się w Warszawie we wrześniu i październiku bieżącego roku. Kolejny, jak zapewnia Mariola Abkowicz, ma się odbyć 17 grudnia w Domu Kultury w Aninie.

W ostatnich latach wzmogła się także częstotliwość spotkań ze społecznościami z Rosji, Ukrainy, Litwy, a także Turcji, Francji i Australii. Dużą rolę w nawiązywaniu i podtrzymywaniu więzi społecznych Karaimów odgrywa internet. W lutym roku 2001 podjęto nawet próby nauczania języka karaimskiego przy wykorzystaniu poczty elektronicznej.

Z kulturą tej fascynującej mniejszości można się zapoznać za pomocą licznych stron w sieci Internetowej – m.in. www.karaimi.org.

Ważnym zabytkiem, wciąż czynnym, jest założony w 1890 roku warszawski cmentarz karaimski przy ulicy Redutowej 34. Znajduje się tam około 70 grobów. Herb karaimów Polskich i Litewskich to oręż, tarcza oraz zamek, a nad nimi nakrycie głowy duchownego. „Herb przedstawia zamek w Dżuft-Kale na Krymie" – wyjaśnia Mariola Abkowicz – "choć Karaimi krymscy zaprzeczają utrzymując, że to zamek w Trokach.”


PAP – Nauka w Polsce, Adam Lisiecki - 2006

Data utworzenia: 04/01/2008 @ 06:08
Ostatnie zmiany: 10/12/2017 @ 21:43
Kategoria : = KARAMAIZM* <<==
Strona czytana 49121 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Henryka 02/01/2019 @ 18:29

Karaimów, podobnie jak Ormian, kocham jako najlepszych Polaków wszech czasów. Jesteście wielcy, korzeniami sięgacie do głębin Cywilizacji a Rozumem do Nieba. Piszę artykuł (oczywiście publicystyczny!) do księgi jubileuszowej mojego kolegi, którego dorobek zaplata się w Bliski Wschód. Wybrałam tematykę związaną z karaimizmem, wiem że mnie przerasta. Wypada przeprosić Karaimów, że ośmieliłam się go dotknąć. Mam nadzieję, że nie sprofanuję. Z życzeniami DO SIEGO ROKU! Henryka Kramarz
 
Trzecie Oczko
polska_mieszka_i1.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgde-mello.jpgwilson-krwawiacy.pngwewior-wstepujac-w.jpgklengel-his-sy.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegbugaj-hermetyzm.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpghis-euro.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgNarody dawnej.jpgjoga-eliade.jpgklucz-niebieski-k.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgpolska-X-XI.jpganatomia hybrydy.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgbutterwick.jpgpolskie-n.jpghaidit-prawy-umysl.jpgnowe-ateny.jpggrabski-mieszko.jpgLeeuw-fenomonologia.pngCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgswieci-nie-swieci.jpgwzory-kultury-b.jpgwiek-propagandy.jpgZycie-Buddy_1927.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpghistorya-pow-h-3a.gifu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegniemcy500.jpgswity-koszmar-haught.jpegcamus-eseje.jpgmagia-i-religia.jpgetyka-prot-weber.jpgislam-wnuk.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegtocqueville.jpgramadan-i-kurban.pngczarn-mwxxw.jpgtylak-bog.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpge-jastrzebowska.jpg100_filmow_Lis.jpgNAPISY--1994.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngniwinski-mity-symbole.jpgrozmowy-z-diablem.jpgdelitsh-babilon-i.jpglabuda-m.jpgmitologia-l-tur.jpgkrotka-hi-islamu.pnghall-heretycy.jpggraves-mity-gr.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgo-duszy.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegcyw-zyd.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgd-bog-urojony.jpgleksykon-re.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgsaggs.jpghis-b-w.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpghinduizm_-k.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegChiny-nowe.jpgmaly-slownik-religiozna.jpg100-punk-zap.jpghis-p-k.jpgedda-lelewel-1828.jpgzli-papieze-c.jpgbravo.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgprawo-koscielne-kat.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgodrodzenie-2000-44.pngLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgwatykan-zd.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpg101-tore-murphy.jpgwatykan.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgupaniszady-ut.jpgin-god-we-trust.pngogarek-czoj.jpgtajemnice-smim.jpgzarys-h-sz.jpgmysli-sw-jana-chr.pngzbikowski-legendy.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegkaligula.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngrzeczpospolita_topolski.jpggirard-koziol.jpgmegalomania-narodowa-by.pngeisenberg.jpgkultura-smierci-1.jpgap06.jpgnieznane-arch-mis.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgputek-1966-mroki-s.jpgstern-zlote-mysli.pngmit-azteko1.jpgdemony-r.jpeglisty-prof.jpgmarkus-chrzesc.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgIDEA-XIX-2007.pngMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgod-abrahama-do-ch.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegprzeglad-religioznawczy.pngamsterd-abc.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgjero.jpgfuld-krotka.jpgdynastia-piastow-ba.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpg1908-o-wolnosci.pngkonstytucja-laidler.jpgznak-1994-2-465.jpegkompendium-nauki-sk.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGburszta-asteriks.pngwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgtrevel-his-a.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pnglengauer-religijnosc.jpgreligierzymu.jpgbancroft-wspolczesni.pngmeczenstwo_w_islamie.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgestreicher-zarys.jpgpascal-mysli.jpghistoria-irlandii.jpgbogowie-slowian-m.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgpales.jpgdogon-ya-gali.jpgheinemann-eunuchy.pngSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpg40-piesni-r.pngkrewzkrwijezusa.jpgpliniusz-h-n.jpeghistoria-mali-tymowski.jpegszrejter-mitologia.bmpkissinger_dyplomacja.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgkartezjusz-roz.jpgency-archeo-z-s.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgewolucja-boga.jpgerman-mity-s.jpgreligie-sw.jpgmilczenie-1-2012.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13256992 odwiedzający

 376 odwiedzających online