Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52499 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
lengauer-religijnosc.jpgjoga-eliade.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgmargul-mity-z-pieciu.pnganatomia hybrydy.jpgbogowie-slowian-m.jpgetyka-prot-weber.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgniwinski-mity-symbole.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgcyw-zyd.jpghis-euro.jpghistoria-irlandii.jpgtrevel-his-a.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpglisty-prof.jpgbravo.jpgklucz-niebieski-k.jpgwatykan-zd.jpgszrejter-mitologia.bmpslowianie-mitologie-swiata.jpgrozmowy-z-diablem.jpgfuld-krotka.jpgap06.jpgpolska-X-XI.jpglabuda-m.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgtylak-bog.jpgkultura-smierci-1.jpg40-piesni-r.pngetnologia-religii-szyjewski.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgestreicher-zarys.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpghistorya-pow-h-3a.giferman-mity-s.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgde-mello.jpgkaligula.jpgLeeuw-fenomonologia.pngkrotka-hi-islamu.pngHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpghistoria-mali-tymowski.jpeggirard-koziol.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgmilczenie-1-2012.jpgupaniszady-ut.jpgpascal-mysli.jpgbutterwick.jpgwatykan.jpgpolskie-n.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgzli-papieze-c.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgbancroft-wspolczesni.pngcamus-eseje.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgwzory-kultury-b.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgkompendium-nauki-sk.jpgkonstytucja-laidler.jpgputek-1966-mroki-s.jpg1908-o-wolnosci.png100-punk-zap.jpg100_filmow_Lis.jpgNarody dawnej.jpgdogon-ya-gali.jpgmarkus-chrzesc.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgreligierzymu.jpgZycie-Buddy_1927.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgprzeglad-religioznawczy.pngbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgleksykon-re.jpgnowe-ateny.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgwilson-krwawiacy.pngreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeggrabski-mieszko.jpgodrodzenie-2000-44.pngjerzy-adamski-historia-l-f.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgprawo-koscielne-kat.jpgnieznane-arch-mis.jpgIDEA-XIX-2007.pngtajemnice-smim.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgjero.jpgdynastia-piastow-ba.jpgburszta-asteriks.pngd-bog-urojony.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpeghall-heretycy.jpgamsterd-abc.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegkrewzkrwijezusa.jpgeisenberg.jpgo-duszy.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGwewior-wstepujac-w.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegogarek-czoj.jpghis-b-w.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgzarys-h-sz.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgChiny-nowe.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngheinemann-eunuchy.pngswieci-nie-swieci.jpgislam-wnuk.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgin-god-we-trust.pngramadan-i-kurban.pngmagia-i-religia.jpgmit-azteko1.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgsaggs.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegsachs_muzyka-wswieciestar.jpgniemcy500.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpeghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegpolska_mieszka_i1.jpgdemony-r.jpegJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgzbikowski-legendy.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgkartezjusz-roz.jpggraves-mity-gr.jpgmegalomania-narodowa-by.pngnor-davies-boze-igrzysko.jpgpales.jpgod-abrahama-do-ch.jpgbugaj-hermetyzm.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgwiek-propagandy.jpgpliniusz-h-n.jpeghinduizm_-k.jpgswity-koszmar-haught.jpegewolucja-boga.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pnghaidit-prawy-umysl.jpgmysli-sw-jana-chr.pngtocqueville.jpgznak-1994-2-465.jpegmitologia-l-tur.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgedda-lelewel-1828.jpge-jastrzebowska.jpghis-p-k.jpg101-tore-murphy.jpgklengel-his-sy.jpgstern-zlote-mysli.pngkissinger_dyplomacja.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgency-archeo-z-s.jpgdelitsh-babilon-i.jpgreligie-sw.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgczarn-mwxxw.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgNAPISY--1994.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13331765 odwiedzający

 383 odwiedzających online