Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52514 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
historya-pow-h-3a.gifhistoria-irlandii.jpgupaniszady-ut.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgdogon-ya-gali.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgbabilonskie-zaklecia.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegod-abrahama-do-ch.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgprawo-koscielne-kat.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgpliniusz-h-n.jpeglengauer-religijnosc.jpgdelitsh-babilon-i.jpghall-heretycy.jpgamsterd-abc.jpgsaggs.jpgjero.jpgtajemnice-smim.jpgzli-papieze-c.jpggraves-mity-gr.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgmysli-sw-jana-chr.pngmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgbancroft-wspolczesni.pngIDEA-XIX-2007.pngzarys-h-sz.jpg40-piesni-r.pngwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpggrabski-mieszko.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgmit-azteko1.jpgszrejter-mitologia.bmpetyka-prot-weber.jpgwiek-propagandy.jpgnowe-ateny.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgkultura-smierci-1.jpge-jastrzebowska.jpgo-duszy.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegmity-skandynawskie-ma.jpgNarody dawnej.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgd-bog-urojony.jpgkrotka-hi-islamu.pngwilson-krwawiacy.pngbogowie-slowian-m.jpgwzory-kultury-b.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgwatykan-zd.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngpilarczyk-literatura-zydowska.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgdynastia-piastow-ba.jpgreligie-sw.jpg100-punk-zap.jpgswieci-nie-swieci.jpgkissinger_dyplomacja.jpgreligierzymu.jpgstern-zlote-mysli.pngbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgleksykon-re.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgburszta-asteriks.pngbutterwick.jpgrozmowy-z-diablem.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgkartezjusz-roz.jpgogarek-czoj.jpgpolskie-n.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpghis-b-w.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgedda-lelewel-1828.jpg100_filmow_Lis.jpgpolska_mieszka_i1.jpgeisenberg.jpgprzeglad-religioznawczy.pngu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgwatykan.jpgmitologia-l-tur.jpghis-euro.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngdemony-r.jpegpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgNAPISY--1994.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgfuld-krotka.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngmonarsze-sekrety-jankowski.jpegmalinowski-zsdzikich.jpgtocqueville.jpgislam-wnuk.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegwewior-wstepujac-w.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpganatomia hybrydy.jpgmegalomania-narodowa-by.pngHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgjoga-eliade.jpgpales.jpgznak-1994-2-465.jpegLeeuw-fenomonologia.pnghistoria-mali-tymowski.jpegZycie-Buddy_1927.jpgtylak-bog.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgerman-mity-s.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnglisty-prof.jpgzbikowski-legendy.jpghaidit-prawy-umysl.jpgestreicher-zarys.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgde-mello.jpg1908-o-wolnosci.pngmilczenie-1-2012.jpgramadan-i-kurban.pngodrodzenie-2000-44.pnglabuda-m.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgChiny-nowe.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgcyw-zyd.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgmagia-i-religia.jpgczarn-mwxxw.jpghis-p-k.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgkompendium-nauki-sk.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgpascal-mysli.jpgklucz-niebieski-k.jpgkonstytucja-laidler.jpgcamus-eseje.jpgnieznane-arch-mis.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgap06.jpgkaligula.jpgkrewzkrwijezusa.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgniemcy500.jpgputek-1966-mroki-s.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegbugaj-hermetyzm.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgswity-koszmar-haught.jpegklengel-his-sy.jpgin-god-we-trust.pngHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgency-archeo-z-s.jpgniwinski-mity-symbole.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegbravo.jpgmarkus-chrzesc.jpgtrevel-his-a.jpghinduizm_-k.jpgheinemann-eunuchy.png101-tore-murphy.jpgpolska-X-XI.jpgewolucja-boga.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGSzalenstwo w rel-swiata.jpggirard-koziol.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13332592 odwiedzający

 363 odwiedzających online