Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53262 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
dynastia-piastow-ba.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegChiny-nowe.jpgwatykan-zd.jpgkonstytucja-laidler.jpgpolskie-n.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgmegalomania-narodowa-by.pnghis-p-k.jpgmysli-sw-jana-chr.pngpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpghistorya-pow-h-3a.gifde-mello.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpghaidit-prawy-umysl.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpghall-heretycy.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgfuld-krotka.jpgmilczenie-1-2012.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgjero.jpgdogon-ya-gali.jpggrabski-mieszko.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgzbikowski-legendy.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgwzory-kultury-b.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgeisenberg.jpgznak-1994-2-465.jpegmagia-i-religia.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegency-archeo-z-s.jpgheinemann-eunuchy.pngLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgmarkus-chrzesc.jpgniwinski-mity-symbole.jpghis-euro.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgwiek-propagandy.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgramadan-i-kurban.pngMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpggraves-mity-gr.jpgzarys-h-sz.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpg101-tore-murphy.jpgczarn-mwxxw.jpgjoga-eliade.jpgislam-wnuk.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegpolska_mieszka_i1.jpgbravo.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegtajemnice-smim.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpghis-b-w.jpgLeeuw-fenomonologia.pngmitologia-l-tur.jpgreligierzymu.jpgburszta-asteriks.pngSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgszrejter-mitologia.bmppsychologia-religii-bernhard-grom.jpgklucz-niebieski-k.jpgniemcy500.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpggirard-koziol.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpglengauer-religijnosc.jpgleksykon-re.jpgpliniusz-h-n.jpegwilson-krwawiacy.pnghistoria-mali-tymowski.jpeganatomia hybrydy.jpgsaggs.jpgtrevel-his-a.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgodrodzenie-2000-44.pngjerzy-adamski-historia-l-f.jpgedda-lelewel-1828.jpgrozmowy-z-diablem.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngswity-koszmar-haught.jpeg40-piesni-r.pngtocqueville.jpglisty-prof.jpgprzeglad-religioznawczy.pnghistoria-wenecji_norwich.jpegczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngogarek-czoj.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgbancroft-wspolczesni.pngamsterd-abc.jpgkultura-smierci-1.jpgnieznane-arch-mis.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngegipt-i-biblia-p-montet.jpegreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegd-bog-urojony.jpgdelitsh-babilon-i.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgzli-papieze-c.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgcamus-eseje.jpgewolucja-boga.jpgwatykan.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgmit-azteko1.jpgbogowie-slowian-m.jpgap06.jpghistoria-irlandii.jpgkartezjusz-roz.jpgtylak-bog.jpgo-duszy.jpgputek-1966-mroki-s.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngmalinowski-zsdzikich.jpgklengel-his-sy.jpgstern-zlote-mysli.pngbugaj-hermetyzm.jpgupaniszady-ut.jpglabuda-m.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpge-jastrzebowska.jpg100_filmow_Lis.jpgNarody dawnej.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgbutterwick.jpg1908-o-wolnosci.pngmitoznawstwo-porownawcze.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgcyw-zyd.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgkrotka-hi-islamu.pngZycie-Buddy_1927.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgerman-mity-s.jpgestreicher-zarys.jpgod-abrahama-do-ch.jpgetyka-prot-weber.jpgpales.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGprawo-koscielne-kat.jpgpascal-mysli.jpgkompendium-nauki-sk.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpg100-punk-zap.jpgkaligula.jpgnowe-ateny.jpghinduizm_-k.jpgswieci-nie-swieci.jpgdemony-r.jpegNAPISY--1994.jpgkissinger_dyplomacja.jpgpolska-X-XI.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgkrewzkrwijezusa.jpgwewior-wstepujac-w.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgin-god-we-trust.pngIDEA-XIX-2007.pngJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgreligie-sw.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13404082 odwiedzający

 345 odwiedzających online