Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53833 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
przeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgislam-wnuk.jpglisty-prof.jpg100_filmow_Lis.jpgkompendium-nauki-sk.jpgsaggs.jpghinduizm_-k.jpgmilczenie-1-2012.jpgniemcy500.jpgfuld-krotka.jpgeisenberg.jpgmity-skandynawskie-ma.jpganatomia hybrydy.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgleksykon-re.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgkissinger_dyplomacja.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgbogowie-slowian-m.jpgwewior-wstepujac-w.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngLeeuw-fenomonologia.pngklengel-his-sy.jpgpascal-mysli.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngprzeglad-religioznawczy.pngmagia-i-religia.jpgcamus-eseje.jpgedda-lelewel-1828.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGprawo-koscielne-kat.jpgmysli-sw-jana-chr.pngency-archeo-z-s.jpgpolska_mieszka_i1.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpghis-euro.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgzarys-h-sz.jpgupaniszady-ut.jpgjoga-eliade.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgczarn-mwxxw.jpgNAPISY--1994.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgwzory-kultury-b.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgtylak-bog.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegmit-azteko1.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgkaligula.jpgmitologia-l-tur.jpgbravo.jpghis-b-w.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpglengauer-religijnosc.jpgdemony-r.jpegwatykan.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpeg40-piesni-r.pnggirard-koziol.jpgramadan-i-kurban.pngdelitsh-babilon-i.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgdogon-ya-gali.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgnowe-ateny.jpgdynastia-piastow-ba.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpeglabuda-m.jpgkrotka-hi-islamu.pngswieci-nie-swieci.jpgodrodzenie-2000-44.pngcyw-zyd.jpgstern-zlote-mysli.pngzli-papieze-c.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgtocqueville.jpgde-mello.jpghistorya-pow-h-3a.gifetyka-prot-weber.jpgIDEA-XIX-2007.pngod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgChiny-nowe.jpgklucz-niebieski-k.jpggrabski-mieszko.jpgerman-mity-s.jpgod-abrahama-do-ch.jpgtrevel-his-a.jpgswity-koszmar-haught.jpeghaidit-prawy-umysl.jpgwilson-krwawiacy.pngwiek-propagandy.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngkonstytucja-laidler.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgznak-1994-2-465.jpegrozmyslania-marek-a 1913.jpgrozmowy-z-diablem.jpgzbikowski-legendy.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpg101-tore-murphy.jpgjero.jpgbugaj-hermetyzm.jpgo-duszy.jpgewolucja-boga.jpgputek-1966-mroki-s.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpggraves-mity-gr.jpgbancroft-wspolczesni.pnghistoria-mali-tymowski.jpegRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgwatykan-zd.jpgburszta-asteriks.pngpliniusz-h-n.jpege-jastrzebowska.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgpales.jpgreligie-sw.jpgszrejter-mitologia.bmpkartezjusz-roz.jpgmarkus-chrzesc.jpgamsterd-abc.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgheinemann-eunuchy.pngtajemnice-smim.jpgkultura-smierci-1.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.png1908-o-wolnosci.pngmegalomania-narodowa-by.pngpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgpolskie-n.jpgap06.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgin-god-we-trust.pngbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgpolska-X-XI.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgkrewzkrwijezusa.jpghistoria-irlandii.jpgniwinski-mity-symbole.jpgogarek-czoj.jpghall-heretycy.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgZycie-Buddy_1927.jpgnieznane-arch-mis.jpgNarody dawnej.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgestreicher-zarys.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpghis-p-k.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegbutterwick.jpgd-bog-urojony.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgreligierzymu.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpg100-punk-zap.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpeg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13449991 odwiedzający

 548 odwiedzających online