Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53874 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
mity-skandynawskie-ma.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgznak-1994-2-465.jpegpolska-X-XI.jpgmagia-i-religia.jpgmegalomania-narodowa-by.pngwewior-wstepujac-w.jpgwzory-kultury-b.jpglabuda-m.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpggirard-koziol.jpgjero.jpgramadan-i-kurban.pnghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegklucz-niebieski-k.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgreligierzymu.jpgbugaj-hermetyzm.jpgwatykan.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpge-jastrzebowska.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgcamus-eseje.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgtajemnice-smim.jpgrozmowy-z-diablem.jpgislam-wnuk.jpglisty-prof.jpgde-mello.jpgd-bog-urojony.jpgleksykon-re.jpgswity-koszmar-haught.jpegpolskie-n.jpgwatykan-zd.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeg100_filmow_Lis.jpgdogon-ya-gali.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgetyka-prot-weber.jpgLeeuw-fenomonologia.pngkartezjusz-roz.jpg101-tore-murphy.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngpliniusz-h-n.jpegjoga-eliade.jpgZycie-Buddy_1927.jpgreligie-sw.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGrozmyslania-marek-a 1913.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpghis-euro.jpgczarn-mwxxw.jpgfuld-krotka.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgdelitsh-babilon-i.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgIDEA-XIX-2007.pngMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgap06.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgputek-1966-mroki-s.jpgpascal-mysli.jpg100-punk-zap.jpgbogowie-slowian-m.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgzli-papieze-c.jpgprawo-koscielne-kat.jpgogarek-czoj.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgmit-azteko1.jpghistoria-irlandii.jpghis-b-w.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpglengauer-religijnosc.jpgpolska_mieszka_i1.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgerman-mity-s.jpgnowe-ateny.jpghistorya-pow-h-3a.gifdynastia-piastow-ba.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegkrotka-hi-islamu.pngNarody dawnej.jpgtrevel-his-a.jpghinduizm_-k.jpg1908-o-wolnosci.pngchrzescjianstwo-rusi-k.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegNAPISY--1994.jpgbancroft-wspolczesni.pnghistoria-mali-tymowski.jpegupaniszady-ut.jpgewolucja-boga.jpgcyw-zyd.jpgburszta-asteriks.pngniwinski-mity-symbole.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgin-god-we-trust.pngedda-lelewel-1828.jpgestreicher-zarys.jpgmitologia-l-tur.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpganatomia hybrydy.jpgwiek-propagandy.jpgdemony-r.jpegtylak-bog.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgo-duszy.jpgency-archeo-z-s.jpgstern-zlote-mysli.pngHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgkonstytucja-laidler.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgbutterwick.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngbabilonskie-zaklecia.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegnieznane-arch-mis.jpghall-heretycy.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgmilczenie-1-2012.jpghis-p-k.jpgkrewzkrwijezusa.jpg40-piesni-r.pngpsychoanaliza-i-religia.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgodrodzenie-2000-44.pngeisenberg.jpgmarkus-chrzesc.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegklengel-his-sy.jpgmysli-sw-jana-chr.pngwilson-krwawiacy.pngkultura-smierci-1.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgheinemann-eunuchy.pngzarys-h-sz.jpgswieci-nie-swieci.jpgszrejter-mitologia.bmpLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgniemcy500.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpggraves-mity-gr.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgpales.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgkissinger_dyplomacja.jpgamsterd-abc.jpghaidit-prawy-umysl.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgprzeglad-religioznawczy.pngtocqueville.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgChiny-nowe.jpgkompendium-nauki-sk.jpgsaggs.jpgbravo.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpggrabski-mieszko.jpgod-abrahama-do-ch.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgkaligula.jpgzbikowski-legendy.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13453193 odwiedzający

 488 odwiedzających online