Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52962 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
mitologia-l-tur.jpgswity-koszmar-haught.jpegjoga-eliade.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgency-archeo-z-s.jpghistorya-pow-h-3a.gifburszta-asteriks.pnghistoria-irlandii.jpgpascal-mysli.jpgkrewzkrwijezusa.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGhis-euro.jpgsaggs.jpgtylak-bog.jpgeisenberg.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgde-mello.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpggraves-mity-gr.jpgwatykan-zd.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgerman-mity-s.jpg101-tore-murphy.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegrozmyslania-marek-a 1913.jpgbravo.jpghis-b-w.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgNarody dawnej.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgtrevel-his-a.jpgpolska-X-XI.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpg40-piesni-r.pnghistoria-wenecji_norwich.jpeghaidit-prawy-umysl.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgheinemann-eunuchy.pnggrabski-mieszko.jpglengauer-religijnosc.jpg100-punk-zap.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpg100_filmow_Lis.jpgkompendium-nauki-sk.jpgdogon-ya-gali.jpgbancroft-wspolczesni.pngnor-davies-boze-igrzysko.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgedda-lelewel-1828.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpghistoria-mali-tymowski.jpegRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgnieznane-arch-mis.jpghis-p-k.jpgwiek-propagandy.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgreligie-sw.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgjero.jpgestreicher-zarys.jpgislam-wnuk.jpghinduizm_-k.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegkonstytucja-laidler.jpgputek-1966-mroki-s.jpgprzeglad-religioznawczy.pnge-jastrzebowska.jpgpolska_mieszka_i1.jpgkultura-smierci-1.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgnowe-ateny.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgupaniszady-ut.jpgogarek-czoj.jpgbogowie-slowian-m.jpgbugaj-hermetyzm.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgklucz-niebieski-k.jpgLeeuw-fenomonologia.pngstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgetyka-prot-weber.jpg1908-o-wolnosci.pngleksykon-re.jpgzarys-h-sz.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgfuld-krotka.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngod-abrahama-do-ch.jpgNAPISY--1994.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegslowianie-mitologie-swiata.jpgcamus-eseje.jpgniwinski-mity-symbole.jpgswieci-nie-swieci.jpgbutterwick.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpeghall-heretycy.jpgklengel-his-sy.jpgwilson-krwawiacy.pngtajemnice-smim.jpgmilczenie-1-2012.jpgrozmowy-z-diablem.jpgmagia-i-religia.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgap06.jpgodrodzenie-2000-44.pngIDEA-XIX-2007.pngmitoznawstwo-porownawcze.jpgpales.jpgpliniusz-h-n.jpegLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgznak-1994-2-465.jpegreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegin-god-we-trust.pngmit-azteko1.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngdynastia-piastow-ba.jpgkaligula.jpgkissinger_dyplomacja.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegkrotka-hi-islamu.pngewolucja-boga.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpglisty-prof.jpgcyw-zyd.jpgdelitsh-babilon-i.jpgChiny-nowe.jpggirard-koziol.jpgwewior-wstepujac-w.jpgd-bog-urojony.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgZycie-Buddy_1927.jpgtocqueville.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgczarn-mwxxw.jpgreligierzymu.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgmysli-sw-jana-chr.pngwzory-kultury-b.jpgkartezjusz-roz.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgprawo-koscielne-kat.jpgzli-papieze-c.jpgniemcy500.jpgmegalomania-narodowa-by.pngetnologia-religii-szyjewski.jpganatomia hybrydy.jpglabuda-m.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgmarkus-chrzesc.jpgo-duszy.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgszrejter-mitologia.bmpHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngdemony-r.jpegzbikowski-legendy.jpgstern-zlote-mysli.pngwatykan.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgpolskie-n.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngramadan-i-kurban.pngamsterd-abc.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13375383 odwiedzający

 518 odwiedzających online