Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53886 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
markus-chrzesc.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegmagia-i-religia.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpghistoria-irlandii.jpghistoria-mali-tymowski.jpegprawo-koscielne-kat.jpghinduizm_-k.jpggrabski-mieszko.jpgency-archeo-z-s.jpgtrevel-his-a.jpgznak-1994-2-465.jpegkompendium-nauki-sk.jpgupaniszady-ut.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngwatykan-zd.jpglisty-prof.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgtocqueville.jpgkrewzkrwijezusa.jpgmaly-slownik-religiozna.jpggirard-koziol.jpg40-piesni-r.pnghaidit-prawy-umysl.jpgamsterd-abc.jpgNarody dawnej.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgpliniusz-h-n.jpegogarek-czoj.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgbancroft-wspolczesni.pngnor-davies-boze-igrzysko.jpgswieci-nie-swieci.jpgwzory-kultury-b.jpgkonstytucja-laidler.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgap06.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgputek-1966-mroki-s.jpgIDEA-XIX-2007.pngwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpg101-tore-murphy.jpgpolska_mieszka_i1.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgwatykan.jpgzli-papieze-c.jpgod-abrahama-do-ch.jpgetyka-prot-weber.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgde-mello.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgreligie-sw.jpgtylak-bog.jpgjoga-eliade.jpgbabilonskie-zaklecia.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegklucz-niebieski-k.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegmegalomania-narodowa-by.pngin-god-we-trust.pnganatomia hybrydy.jpghistorya-pow-h-3a.giffuld-krotka.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngkaligula.jpgmit-azteko1.jpgo-duszy.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegdogon-ya-gali.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpglabuda-m.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgdelitsh-babilon-i.jpgislam-wnuk.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgkartezjusz-roz.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGsaggs.jpgestreicher-zarys.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgwilson-krwawiacy.pngzapomniane-n-strzelczyk.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgodrodzenie-2000-44.pngCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgcamus-eseje.jpgjero.jpgChiny-nowe.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegd-bog-urojony.jpgniwinski-mity-symbole.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgedda-lelewel-1828.jpgbogowie-slowian-m.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgwiek-propagandy.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpggraves-mity-gr.jpgzarys-h-sz.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgwewior-wstepujac-w.jpgramadan-i-kurban.png1908-o-wolnosci.pngklengel-his-sy.jpghis-p-k.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgewolucja-boga.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpghis-euro.jpgcyw-zyd.jpgkissinger_dyplomacja.jpgdynastia-piastow-ba.jpg100-punk-zap.jpgkrotka-hi-islamu.pngpales.jpgbugaj-hermetyzm.jpge-jastrzebowska.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgZycie-Buddy_1927.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegmysli-sw-jana-chr.pnghall-heretycy.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegtajemnice-smim.jpgnieznane-arch-mis.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgbravo.jpgpascal-mysli.jpgmilczenie-1-2012.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgreligierzymu.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngmitologia-l-tur.jpgdemony-r.jpegeisenberg.jpgczarn-mwxxw.jpgpolskie-n.jpgNAPISY--1994.jpgbutterwick.jpgburszta-asteriks.pngstern-zlote-mysli.pngzbikowski-legendy.jpghis-b-w.jpgrozmowy-z-diablem.jpgheinemann-eunuchy.pngnowe-ateny.jpgkultura-smierci-1.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgswity-koszmar-haught.jpegchrzescjianstwo-rusi-k.jpgerman-mity-s.jpgLeeuw-fenomonologia.pngMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpglengauer-religijnosc.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngpolska-X-XI.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgniemcy500.jpgszrejter-mitologia.bmpRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgprzeglad-religioznawczy.png100_filmow_Lis.jpgleksykon-re.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13454210 odwiedzający

 518 odwiedzających online