Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52483 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
demony-r.jpegkompendium-nauki-sk.jpg1908-o-wolnosci.pngstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgpascal-mysli.jpgkrotka-hi-islamu.pngmarkus-chrzesc.jpgrozmowy-z-diablem.jpgency-archeo-z-s.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgniemcy500.jpgreligierzymu.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpg100-punk-zap.jpglabuda-m.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgLeeuw-fenomonologia.pngod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgleksykon-re.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgNarody dawnej.jpghis-euro.jpg101-tore-murphy.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGkaligula.jpgswity-koszmar-haught.jpegkonstytucja-laidler.jpgNAPISY--1994.jpghistoria-irlandii.jpgzarys-h-sz.jpggirard-koziol.jpghis-b-w.jpge-jastrzebowska.jpgwilson-krwawiacy.pngzli-papieze-c.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgkartezjusz-roz.jpgmysli-sw-jana-chr.pngdynastia-piastow-ba.jpgewolucja-boga.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgtajemnice-smim.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgpolskie-n.jpg40-piesni-r.pngramadan-i-kurban.pngIDEA-XIX-2007.pngzbikowski-legendy.jpgwewior-wstepujac-w.jpgerman-mity-s.jpgszrejter-mitologia.bmptrevel-his-a.jpgkrewzkrwijezusa.jpgnowe-ateny.jpgwatykan-zd.jpgburszta-asteriks.pngetnologia-religii-szyjewski.jpgtocqueville.jpgZycie-Buddy_1927.jpgfuld-krotka.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgestreicher-zarys.jpghinduizm_-k.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgodrodzenie-2000-44.pngmilczenie-1-2012.jpgznak-1994-2-465.jpegmieszko-I-strzelczyk-1992.jpggrabski-mieszko.jpgwiek-propagandy.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngbabilonskie-zaklecia.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgpliniusz-h-n.jpegdrioton-egipt-faraonow-2.jpgswieci-nie-swieci.jpgogarek-czoj.jpgislam-wnuk.jpgheinemann-eunuchy.pngprawo-koscielne-kat.jpgap06.jpgkissinger_dyplomacja.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgcamus-eseje.jpgstern-zlote-mysli.pngrozmyslania-marek-a 1913.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgod-abrahama-do-ch.jpghaidit-prawy-umysl.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpghall-heretycy.jpgkultura-smierci-1.jpgeisenberg.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgjoga-eliade.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgupaniszady-ut.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgpales.jpghistorya-pow-h-3a.gifHistoria bez cenzury - Hartwig.jpeglengauer-religijnosc.jpgbutterwick.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgcyw-zyd.jpgetyka-prot-weber.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgmegalomania-narodowa-by.pngJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgreligie-sw.jpgnieznane-arch-mis.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnghis-p-k.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgde-mello.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpeghistoria-wenecji_norwich.jpegtylak-bog.jpgwzory-kultury-b.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegapokryfy-nowego-testamentu.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgin-god-we-trust.pngo-duszy.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngmitoznawstwo-porownawcze.jpgedda-lelewel-1828.jpgjero.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegwatykan.jpggraves-mity-gr.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpglisty-prof.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgputek-1966-mroki-s.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgbancroft-wspolczesni.pngbogowie-slowian-m.jpgbravo.jpgklucz-niebieski-k.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngdelitsh-babilon-i.jpgczarn-mwxxw.jpgklengel-his-sy.jpgbugaj-hermetyzm.jpghistoria-mali-tymowski.jpegprzeglad-religioznawczy.pngmit-azteko1.jpgdogon-ya-gali.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegniwinski-mity-symbole.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpganatomia hybrydy.jpgd-bog-urojony.jpgmitologia-l-tur.jpgamsterd-abc.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgChiny-nowe.jpgpolska-X-XI.jpgmagia-i-religia.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgsaggs.jpg100_filmow_Lis.jpgpolska_mieszka_i1.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13330550 odwiedzający

 347 odwiedzających online