Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52750 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
amsterd-abc.jpgwiek-propagandy.jpgkaligula.jpghaidit-prawy-umysl.jpgo-duszy.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgdelitsh-babilon-i.jpgdemony-r.jpegreligie-sw.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgniemcy500.jpgczarn-mwxxw.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpghis-b-w.jpgChiny-nowe.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgjero.jpghistoria-irlandii.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgswieci-nie-swieci.jpgmysli-sw-jana-chr.pngTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegrzeczpospolita_topolski.jpgwzory-kultury-b.jpgtylak-bog.jpgnowe-ateny.jpgprzeglad-religioznawczy.pngkompendium-nauki-sk.jpgpolskie-n.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgcamus-eseje.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgmitologia-l-tur.jpgogarek-czoj.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegap06.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgprawo-koscielne-kat.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgbancroft-wspolczesni.pnghis-euro.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgd-bog-urojony.jpgpolska_mieszka_i1.jpghis-p-k.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgwatykan.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgeisenberg.jpgpascal-mysli.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgbugaj-hermetyzm.jpghinduizm_-k.jpgetyka-prot-weber.jpggrabski-mieszko.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgupaniszady-ut.jpgtocqueville.jpgpales.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgniwinski-mity-symbole.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgtrevel-his-a.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgency-archeo-z-s.jpgLeeuw-fenomonologia.pngputek-1966-mroki-s.jpgstern-zlote-mysli.pngheinemann-eunuchy.pngstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgkrotka-hi-islamu.pngwatykan-zd.jpgbogowie-slowian-m.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegrozmowy-z-diablem.jpgszrejter-mitologia.bmpCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgerman-mity-s.jpgzarys-h-sz.jpgodrodzenie-2000-44.pngilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgNAPISY--1994.jpgramadan-i-kurban.pngpsychoanaliza-i-religia.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpghall-heretycy.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnganatomia hybrydy.jpgZycie-Buddy_1927.jpgmilczenie-1-2012.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpglabuda-m.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgedda-lelewel-1828.jpgbravo.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgdogon-ya-gali.jpgkartezjusz-roz.jpglengauer-religijnosc.jpggraves-mity-gr.jpgjoga-eliade.jpge-jastrzebowska.jpgfuld-krotka.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgin-god-we-trust.pngNarody dawnej.jpgleksykon-re.jpgsaggs.jpgswity-koszmar-haught.jpeg100_filmow_Lis.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgklucz-niebieski-k.jpgestreicher-zarys.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgde-mello.jpgbutterwick.jpgdynastia-piastow-ba.jpgklengel-his-sy.jpgburszta-asteriks.pngmonarsze-sekrety-jankowski.jpegmit-azteko1.jpgwewior-wstepujac-w.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegkrewzkrwijezusa.jpg40-piesni-r.pngznak-1994-2-465.jpeg101-tore-murphy.jpgmagia-i-religia.jpgnieznane-arch-mis.jpghistorya-pow-h-3a.gifpliniusz-h-n.jpeggirard-koziol.jpgmegalomania-narodowa-by.pngtajemnice-smim.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgzbikowski-legendy.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgcyw-zyd.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegkissinger_dyplomacja.jpgreligierzymu.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgzli-papieze-c.jpgislam-wnuk.jpghistoria-mali-tymowski.jpeg1908-o-wolnosci.pngmarkus-chrzesc.jpgpolska-X-XI.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngkultura-smierci-1.jpgod-abrahama-do-ch.jpg100-punk-zap.jpgIDEA-XIX-2007.pngwilson-krwawiacy.pngkonstytucja-laidler.jpglisty-prof.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgewolucja-boga.jpgjudyta-postac-b-granic.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13352779 odwiedzający

 496 odwiedzających online