Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

RELIGIE WYMARŁE - Archeologia - Baba połowiecka ze Stadnicy

Baba połowiecka ze Stadnicy

Babami (tur.) nazywa się posągi wznoszone na stepach Europy i Azji od neolitu po średniowiecze. W zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie znajduje się jeden tego rodzaju zabytek – baba połowiecka (nr inw. MAK/7911). Podarował ją na początku XX w. Ernest Rohoziński. Przywieziona została z miejscowości Stadnica w guberni kijowskiej Cesarstwa Rosyjskiego (obecnie Ukraina).

Baba ze Stadnicy jest kamienną stelą antropomorficzną naturalnej wielkości. Przedstawia nieproporcjonalną, stojącą kobietę ubraną w kaftan sięgający kolan i wysoki kapelusz. Z tyłu jej głowy widoczne są „rogi” (ozdoby z pilśniowych wałków obszytych tkaniną). Kobieta w złączonych na brzuchu dłoniach trzyma naczynie. Przedstawione są także drobniejsze elementy jej stroju (naszyjnik, kolczyki, sakiewka u pasa). Efektem zniszczenia przez czynniki atmosferyczne lub wpływów islamu jest nieczytelność detali twarzy.

Statua pochodzi z ok. XII/XIII w. i jest okazem poświadczającym wysoki poziom kamieniarki połowieckiej tego czasu. Podobne rzeźby – zarówno męskie, jak i żeńskie – stawiał lud Połowców na kurhanach będących grobami arystokratycznych współplemieńców (wg przekazu pisanego z XIII w.) oraz na kopcach usypanych przez wcześniejszych nadczarnomorskich nomadów (wg rozpoznania archeologicznego). Były one nie tylko swego rodzaju nagrobkami, ale i obiektami o funkcji sakralnej – przedstawieniami bóstw, czy też przodków-herosów, a w ich pobliżu sytuowano miejsca ofiarne. Baby mogły mieć też walor praktyczny, będąc znakami orientacyjnymi w bezkresnym stepie. Umieszczanie ich na mogiłach było charakterystyczne dla obszaru na lewym brzegu dolnego Dniepru.

Twórcami posągu byli Połowcy (Kipczacy, Kumanowie) – koczowniczy lud przybyły w XI w. znad górnego Irtyszu na stepy (nazwane Polami Połowieckimi, ‘Deszt-i-Kipczak’) dzisiejszych Ukrainy i Rosji. Przez prawie dwa wieki (2. połowa XI – 1. połowa XIII w.) ich ordy i chanaty były niebezpiecznymi sąsiadami Rusi, sięgającymi w grabieżczych wyprawach także Bizancjum, a nawet Polski i Węgier. W 1222 r. zostali pokonani przez Mongołów nad Donem, a w roku następnym doznali – mimo sojuszu z książętami ruskimi – ponownej, miażdżącej klęski w słynnej bitwie nad rzeką Kałką. Zwycięzcy włączyli ziemie połowieckie do swego imperium, a z czasem stały się one częścią Złotej Ordy. Sami Połowcy w znacznej części zasymilowali się z plemionami złotoordyńskimi współtworząc naród Tatarów, byli też sprzedawani jako niewolnicy, natomiast ich część uszła i została przez króla węgierskiego osiedlona na terenie na wschód od Dunaju.

W latach 2005-2007 przeprowadzona została konserwacja baby ze Stadnicy. Wykonał ją – jako pracę dyplomową pod kierunkiem prof. Ireneusza Płuski – magistrant krakowskiej ASP (Pracownia Konserwacji Rzeźby Kamiennej, Stiuku i Ceramiki) Michał Burzak. Pierwszym etapem konserwacji była analiza petrograficzna posągu, w wyniku której stwierdzono, że wykonany jest z wapienia oolitowo-organodetrytycznego. Badano także stopień zasolenia – zidentyfikowano siarczany i azotany pochodzące z zanieczyszczonego powietrza. Zakres prac technicznych obejmował usunięcie z rzeźby wszelkich zanieczyszczeń, tj. brudu, starych kitów, farb i klejów. Po oczyszczeniu obiektu ujawniły się ślady warstw malarskich i zaprawy wapiennej. Stwierdzono występowanie różnorodnych pigmentów: bieli (biel wapienna), żółcieni (ochra żółta), czerwieni (ochra czerwona), błękitu (smalta, błękit pruski), brązu (umbra palona), czerni (czerń roślinna) i barwnika anilinowego. Nasuwa to przypuszczenie, że posąg – obecnie biało-kremowy, w naturalnym kolorze wapienia – mógł być polichromowany przez twórców i malowany przez znalazców w XIX w. Następnie obiekt został poddany odsoleniu metodą swobodnej migracji soli do rozszerzonego środowiska. Kolejnym krokiem była dezynfekcja polegająca na biodegradacji licznych drobnoustrojów (bakterie i grzyby pleśniowe), które wydzielając kwasy organiczne mogły go niszczyć. Przeprowadzono też – choć w ograniczonym zakresie – konserwację estetyczno-plastyczną zabytku, mającą na celu scalenie i uczytelnienie formy rzeźbiarskiej. Ostatnim wykonanym zabiegiem była impregnacja wzmacniająca strukturę kamienia.

Ze względów ekspozycyjnych (bezpieczeństwo zwiedzających i zabezpieczenie zabytku o znacznych rozmiarach) przygotowano metalowy stelaż, w którym baba połowiecka ze Stadnicy jest wystawiona.

Radosław Liwoch



Baba ze Stadnicy
Baba ze Stadnicy
Baba ze Stadnicy
Baba ze Stadnicy

Data utworzenia: 11/01/2008 @ 03:49
Ostatnie zmiany: 15/12/2008 @ 23:32
Kategoria : RELIGIE WYMARŁE - Archeologia
Strona czytana 93656 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
delitsh-babilon-i.jpgogarek-czoj.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgkonstytucja-laidler.jpgmysli-sw-jana-chr.pngtajemnice-smim.jpgpliniusz-h-n.jpegfuld-krotka.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgap06.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgrozmowy-z-diablem.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgswieci-nie-swieci.jpgwatykan-zd.jpgheinemann-eunuchy.pngnowe-ateny.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgd-bog-urojony.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgpolska_mieszka_i1.jpgkissinger_dyplomacja.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgod-abrahama-do-ch.jpgwewior-wstepujac-w.jpgzbikowski-legendy.jpgwiek-propagandy.jpgeisenberg.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpglabuda-m.jpgbogowie-slowian-m.jpg40-piesni-r.pnghinduizm_-k.jpgbancroft-wspolczesni.pnge-jastrzebowska.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgency-archeo-z-s.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeglengauer-religijnosc.jpggraves-mity-gr.jpgsaggs.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgmilczenie-1-2012.jpgamsterd-abc.jpgedda-lelewel-1828.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgniemcy500.jpgcamus-eseje.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngtrevel-his-a.jpgerman-mity-s.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgupaniszady-ut.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngestreicher-zarys.jpgpascal-mysli.jpgpolska-X-XI.jpgZycie-Buddy_1927.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgklengel-his-sy.jpganatomia hybrydy.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgburszta-asteriks.pnghis-p-k.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgjoga-eliade.jpgbravo.jpglisty-prof.jpgNAPISY--1994.jpg100-punk-zap.jpg100_filmow_Lis.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgbutterwick.jpgislam-wnuk.jpgprzeglad-religioznawczy.pnggirard-koziol.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpeghistoria-mali-tymowski.jpegbugaj-hermetyzm.jpgmagia-i-religia.jpghis-b-w.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGklucz-niebieski-k.jpgkartezjusz-roz.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpeghall-heretycy.jpgodrodzenie-2000-44.pngnieznane-arch-mis.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegwilson-krwawiacy.pngzarys-h-sz.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgleksykon-re.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgdogon-ya-gali.jpg101-tore-murphy.jpgznak-1994-2-465.jpegpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgtylak-bog.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgdynastia-piastow-ba.jpgwatykan.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegChiny-nowe.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgputek-1966-mroki-s.jpgzli-papieze-c.jpggrabski-mieszko.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngetyka-prot-weber.jpgkaligula.jpgpales.jpgpolskie-n.jpgLeeuw-fenomonologia.pngde-mello.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgmarkus-chrzesc.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgkompendium-nauki-sk.jpgreligie-sw.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegkrewzkrwijezusa.jpgtocqueville.jpgreligierzymu.jpghistorya-pow-h-3a.gifhistoria-kosciola-2-600-1500.jpegMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgprawo-koscielne-kat.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgmegalomania-narodowa-by.pngkrotka-hi-islamu.pngstern-zlote-mysli.pngchrystianizacja-europy-kosciol.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgswity-koszmar-haught.jpegkultura-smierci-1.jpgszrejter-mitologia.bmpniwinski-mity-symbole.jpgdemony-r.jpegLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgNarody dawnej.jpgmit-azteko1.jpgIDEA-XIX-2007.pngcyw-zyd.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgczarn-mwxxw.jpghistoria-irlandii.jpg1908-o-wolnosci.pngo-duszy.jpghis-euro.jpgmitologia-l-tur.jpgjero.jpghaidit-prawy-umysl.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgwzory-kultury-b.jpgewolucja-boga.jpgramadan-i-kurban.pngwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgin-god-we-trust.png
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13331936 odwiedzający

 383 odwiedzających online