Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53707 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
tocqueville.jpgsaggs.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgedda-lelewel-1828.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgheinemann-eunuchy.pngbugaj-hermetyzm.jpgprzeglad-religioznawczy.pngupaniszady-ut.jpgmitologia-l-tur.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpganatomia hybrydy.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgramadan-i-kurban.pngmilczenie-1-2012.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgislam-wnuk.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpg40-piesni-r.pnghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegChiny-nowe.jpgnowe-ateny.jpgklengel-his-sy.jpgleksykon-re.jpgNAPISY--1994.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegkartezjusz-roz.jpgrozmowy-z-diablem.jpgzbikowski-legendy.jpgpolska-X-XI.jpgreligie-sw.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpggraves-mity-gr.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgtrevel-his-a.jpgmysli-sw-jana-chr.pngMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgkrewzkrwijezusa.jpghistoria-wenecji_norwich.jpeghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgogarek-czoj.jpglisty-prof.jpgamsterd-abc.jpgwiek-propagandy.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegetyka-prot-weber.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgwatykan-zd.jpgswity-koszmar-haught.jpegreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegrozmyslania-marek-a 1913.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgzli-papieze-c.jpg1908-o-wolnosci.pngpsychoanaliza-i-religia.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgkissinger_dyplomacja.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngniemcy500.jpgtajemnice-smim.jpgmagia-i-religia.jpgkonstytucja-laidler.jpgnieznane-arch-mis.jpglabuda-m.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpghis-p-k.jpgmit-azteko1.jpg100_filmow_Lis.jpgkultura-smierci-1.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngzarys-h-sz.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgswieci-nie-swieci.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgbabilonskie-zaklecia.jpghis-b-w.jpgdemony-r.jpeghinduizm_-k.jpgcyw-zyd.jpgbancroft-wspolczesni.pngmeczenstwo_w_islamie.jpghistorya-pow-h-3a.giftylak-bog.jpgpascal-mysli.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgin-god-we-trust.pngSaga-o-Nibelungach-Treumund.pnghall-heretycy.jpgo-duszy.jpgap06.jpghaidit-prawy-umysl.jpgbutterwick.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgestreicher-zarys.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegpliniusz-h-n.jpeggrabski-mieszko.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgznak-1994-2-465.jpeggirard-koziol.jpgNarody dawnej.jpgkrotka-hi-islamu.pngency-archeo-z-s.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgmarkus-chrzesc.jpgZycie-Buddy_1927.jpgdogon-ya-gali.jpgreligierzymu.jpgodrodzenie-2000-44.pngstern-zlote-mysli.pngkompendium-nauki-sk.jpgpales.jpgfuld-krotka.jpgeisenberg.jpglengauer-religijnosc.jpgcamus-eseje.jpgdynastia-piastow-ba.jpgLeeuw-fenomonologia.pngkaligula.jpgewolucja-boga.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgjero.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpghis-euro.jpghistoria-irlandii.jpgde-mello.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngIDEA-XIX-2007.pngslowianie-mitologie-swiata.jpgszrejter-mitologia.bmpwewior-wstepujac-w.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpg100-punk-zap.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpge-jastrzebowska.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgburszta-asteriks.pngapokryfy-nowego-testamentu.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgbogowie-slowian-m.jpgczarn-mwxxw.jpgwzory-kultury-b.jpgputek-1966-mroki-s.jpgbravo.jpgwatykan.jpgmegalomania-narodowa-by.pngczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgerman-mity-s.jpgjoga-eliade.jpghistoria-mali-tymowski.jpegd-bog-urojony.jpgod-abrahama-do-ch.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgpolskie-n.jpg101-tore-murphy.jpgwilson-krwawiacy.pngklucz-niebieski-k.jpgprawo-koscielne-kat.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgpolska_mieszka_i1.jpgniwinski-mity-symbole.jpgdelitsh-babilon-i.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13441498 odwiedzający

 345 odwiedzających online