Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52520 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
szrejter-mitologia.bmpHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngznak-1994-2-465.jpeg101-tore-murphy.jpgmegalomania-narodowa-by.pngNarody dawnej.jpgjero.jpgkonstytucja-laidler.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpeggraves-mity-gr.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegmieszko-I-strzelczyk-1992.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegstern-zlote-mysli.pngpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGapokryfy-nowego-testamentu.jpgrozmowy-z-diablem.jpgetyka-prot-weber.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpg100_filmow_Lis.jpgmilczenie-1-2012.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegczarn-mwxxw.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgtocqueville.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgswieci-nie-swieci.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgtrevel-his-a.jpghis-b-w.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgjoga-eliade.jpgreligie-sw.jpgsaggs.jpghistoria-irlandii.jpgLeeuw-fenomonologia.pngHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegzarys-h-sz.jpgfuld-krotka.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnge-jastrzebowska.jpgpolska_mieszka_i1.jpgkompendium-nauki-sk.jpgmysli-sw-jana-chr.pngMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgewolucja-boga.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgwiek-propagandy.jpgedda-lelewel-1828.jpglengauer-religijnosc.jpgbravo.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgramadan-i-kurban.pnghinduizm_-k.jpghistoria-mali-tymowski.jpegamsterd-abc.jpgerman-mity-s.jpganatomia hybrydy.jpgIDEA-XIX-2007.pngzli-papieze-c.jpgo-duszy.jpgpascal-mysli.jpgburszta-asteriks.pngkrotka-hi-islamu.pngpales.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgniwinski-mity-symbole.jpgbancroft-wspolczesni.pnggirard-koziol.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegkartezjusz-roz.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgency-archeo-z-s.jpgheinemann-eunuchy.pngislam-wnuk.jpgupaniszady-ut.jpgpolska-X-XI.jpgestreicher-zarys.jpgdynastia-piastow-ba.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgwzory-kultury-b.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpglabuda-m.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngwilson-krwawiacy.pngcyw-zyd.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgdelitsh-babilon-i.jpgprzeglad-religioznawczy.pngMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgmitologia-l-tur.jpgkaligula.jpghis-euro.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgtylak-bog.jpghaidit-prawy-umysl.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgodrodzenie-2000-44.pnghistorya-pow-h-3a.gifwatykan-zd.jpgpolskie-n.jpgklengel-his-sy.jpgtajemnice-smim.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpg40-piesni-r.pngRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgmagia-i-religia.jpgkissinger_dyplomacja.jpgklucz-niebieski-k.jpgChiny-nowe.jpgzbikowski-legendy.jpgdemony-r.jpeghyperborea-religia-grekow-gebura.jpghis-p-k.jpgde-mello.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgbutterwick.jpghall-heretycy.jpgleksykon-re.jpgprawo-koscielne-kat.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgkrewzkrwijezusa.jpgmarkus-chrzesc.jpgogarek-czoj.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegetnologia-religii-szyjewski.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpggrabski-mieszko.jpgpliniusz-h-n.jpegmit-azteko1.jpgdogon-ya-gali.jpgnowe-ateny.jpgwewior-wstepujac-w.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpg1908-o-wolnosci.pngd-bog-urojony.jpgZycie-Buddy_1927.jpgwatykan.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpglisty-prof.jpgbugaj-hermetyzm.jpgniemcy500.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpeg100-punk-zap.jpgreligierzymu.jpgcamus-eseje.jpgeisenberg.jpgputek-1966-mroki-s.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgswity-koszmar-haught.jpegap06.jpgin-god-we-trust.pngbogowie-slowian-m.jpgNAPISY--1994.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgod-abrahama-do-ch.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgnieznane-arch-mis.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgkultura-smierci-1.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.png
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13333227 odwiedzający

 336 odwiedzających online