Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

= KARAMAIZM* <<== - Polscy Karaimi


Karaimi - najmniejsza polska mniejszość

Najmniejsza mniejszość narodowa mieszkająca w Polsce liczy - według spisu powszechnego z 2002 roku - 43 członków. Oni sami szacują swoją populację na 120 osób. Karaimi, etnicznie pochodzenia tureckiego, którzy mówili językiem należącym do kipczackiej gałęzi języka tureckiego, w Europie Środkowej pojawili się ponad 600 lat temu.

KARA ZNACZY CZYTAĆ

Słowa „Karaimi,” „karaimizm” pochodzą od „kara” (hebr.) czytać, recytować. Karaimizm, zapoczątkowany przez Anana ben Dawida z Basry (754-775), uznawał wyłącznie autorytet Starego Testamentu, odrzucając zarówno komentarze (w tym Talmud), jak i ustną tradycję religijną. Karaimizm przyznaje badaczowi całkowitą wolność i - podobnie jak protestantyzm w chrześcijaństwie - podkreśla, że nie powinien on być krępowany żadnymi autorytetami.

Karaimi posługują się kalendarzem księżycowym, w którym rok ma 354 dni, 8 godzin i 48 minut (dla porównania, nasz rok słoneczny - 365 dni i 6 godzin). Aby wyrównać tę różnicę 10 dni, 21 godzin i 12 minut, wprowadzili co dwa–trzy lata rok przestępny. Zgodnie z zasadami wiary, Karaimi świętują sobotę, posty oraz święta wynikające z Pięcioksiągu.

Na zbiorowe modlitwy zbierają się kienesach – świątyniach (do dziś czynnych jest pięć w Europie: w Trokach i Wilnie na Litwie, w Stambule w Turcji oraz dwie w Eupatorii na Krymie), gdzie rolę przewodniczącego pełnią wybierani duchowni - hazzanowie. Wszyscy mężczyźni z nakrytymi głowami zwracają się ku południowi w stronę Jeruzalem. Kobiety, wedle tradycji, zajmują osobne pomieszczenie i uczestniczą w modłach biernie. Liturgia karaimska oparta jest na czytaniu Tory oraz na recytacji fragmentów Psałterza i hymnów. Co ciekawe, wśród kanonu pieśni religijnej znajdują się przekłady psalmów Jana Kochanowskiego, m.in. „Czego chcesz od nas, Panie”.

KIM SĄ KARAIMI POLSCY


Skąd wzięli się Karaimi w Polsce? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba cofnąć się w historii pod koniec XIV wieku, kiedy to mieszkańcom Królestwa Polskiego i Litwy zagrażała od wschodu Złota Orda. Wielki Książę Litewski, Witold, zorganizował wówczas wyprawę wojenną przeciwko Tatarom. Równocześnie, słysząc, że mieszkający na Krymie Karaimi to wzorowi rolnicy i przedni wojowie, postanowił sprowadzić ich jako swoją osobistą ochronę i osiedlić w Trokach, ówczesnej stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do dziś stoją tam ich tradycyjne drewniane domy, tam też znajduje się muzeum karaimskie..

Karaimi, oprócz Trok, osadzeni zostali także w kilkudziesięciu innych miejscowościach, zwłaszcza pogranicznych, jako załogi warowni strzegących bezpieczeństwa granic. Razem przybyło ich pięć tysięcy. Przez całe lata byli traktowani w sposób wyjątkowy. Otrzymywali przywileje, ziemie, zwolnienia z opłat. Byli wolni, a to w średniowieczu (ale i później), rzadko stawało się udziałem ludności wyznań innych niż chrześcijańskie.

Po dramatycznych latach rozbiorów, z licznych niegdyś na terenie Polski osad zachowały się tylko te w Łucku, Haliczu, Trokach oraz w Wilnie. Liczbę Karaimów określano wtedy na 1-1,5 tysiąca osób.

W okresie II Rzeczypospolitej wśród Karaimów rozkwitł, na niespotykaną dotąd skalę, polski patriotyzm. Uznali Polskę za swoją ojczyznę i sami odtąd zaczęli się nazywać ,,Karaimami polskimi". Rodzący się ład zburzyły II wojna światowa i komunizm. Nowy podział granic, rozdzielający Polskę i Litwę, znacznie utrudnił kontakty między grupkami Karaimów.

Wiele kienes, świątyń karaimskich, zamknięto lub przerobiono na spichlerze. Jedynie kienesa w Trokach na Litwie uniknęła takiego losu. Utrudniono odprawianie nabożeństw. Liczni Karaimi, szczególnie młodzi, wychowani na polskiej tradycji i kulturze, postanowili się przesiedlić i wyjechali do Polski. Dziś ich liczbę szacuje się na 2- 3 tysięcy na całym świecie (liczba ta dotyczy nie tylko Karaimów z dawnych terenów RP, ale także pochodzących z Krymu i Rosji).

MNIEJSZOŚĆ W SIECI

Karaimi, rozsiani po Polsce (mieszkają m.in. w Warszawie, Gdańsku, na Śląsku) próbują teraz odbudować porwane więzi.

W 1997 roku zebrali się w Warszawie i podjęli decyzję o powołaniu Związku Karaimów Polskich. Dwa lata później reaktywowali czasopismo, wydawane przez młodzież karaimską w latach 80. (najpierw nosiło tytuł „Coś”, a od 1988 „Awazymyz” – „Nasz głos”).

„Niestety społeczeństwo karaimskie się starzeje" – mówi Mariola Abkowicz, przewodnicząca Związku Karaimów Polskich. "Problem wynika z przestrzegania zasady, by związki małżeńskie były czyste pod względem wyznania" - dodaje.

Przyrost naturalny jest niski, maleje liczba młodzieży znającej język karaimski.
Mimo to Karaimi próbują promować swoją bogatą kulturę. Organizują m.in. spotkania z kulturą karaimską – ostatnie odbyły się w Warszawie we wrześniu i październiku bieżącego roku. Kolejny, jak zapewnia Mariola Abkowicz, ma się odbyć 17 grudnia w Domu Kultury w Aninie.

W ostatnich latach wzmogła się także częstotliwość spotkań ze społecznościami z Rosji, Ukrainy, Litwy, a także Turcji, Francji i Australii. Dużą rolę w nawiązywaniu i podtrzymywaniu więzi społecznych Karaimów odgrywa internet. W lutym roku 2001 podjęto nawet próby nauczania języka karaimskiego przy wykorzystaniu poczty elektronicznej.

Z kulturą tej fascynującej mniejszości można się zapoznać za pomocą licznych stron w sieci Internetowej – m.in. www.karaimi.org.

Ważnym zabytkiem, wciąż czynnym, jest założony w 1890 roku warszawski cmentarz karaimski przy ulicy Redutowej 34. Znajduje się tam około 70 grobów. Herb karaimów Polskich i Litewskich to oręż, tarcza oraz zamek, a nad nimi nakrycie głowy duchownego. „Herb przedstawia zamek w Dżuft-Kale na Krymie" – wyjaśnia Mariola Abkowicz – "choć Karaimi krymscy zaprzeczają utrzymując, że to zamek w Trokach.”


PAP – Nauka w Polsce, Adam Lisiecki - 2006

Data utworzenia: 04/01/2008 @ 06:08
Ostatnie zmiany: 10/12/2017 @ 21:43
Kategoria : = KARAMAIZM* <<==
Strona czytana 48985 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Henryka 02/01/2019 @ 18:29

Karaimów, podobnie jak Ormian, kocham jako najlepszych Polaków wszech czasów. Jesteście wielcy, korzeniami sięgacie do głębin Cywilizacji a Rozumem do Nieba. Piszę artykuł (oczywiście publicystyczny!) do księgi jubileuszowej mojego kolegi, którego dorobek zaplata się w Bliski Wschód. Wybrałam tematykę związaną z karaimizmem, wiem że mnie przerasta. Wypada przeprosić Karaimów, że ośmieliłam się go dotknąć. Mam nadzieję, że nie sprofanuję. Z życzeniami DO SIEGO ROKU! Henryka Kramarz
 
Trzecie Oczko
zarys-h-sz.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgbancroft-wspolczesni.pngmit-azteko1.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgnowe-ateny.jpgChiny-nowe.jpgrozmowy-z-diablem.jpgod-abrahama-do-ch.jpgo-duszy.jpgkartezjusz-roz.jpgwzory-kultury-b.jpgde-mello.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgbutterwick.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgency-archeo-z-s.jpghinduizm_-k.jpgmilczenie-1-2012.jpggraves-mity-gr.jpgheinemann-eunuchy.pngwewior-wstepujac-w.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgdogon-ya-gali.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngupaniszady-ut.jpgjero.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegnieznane-arch-mis.jpghistoria-mali-tymowski.jpeganatomia hybrydy.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegdrioton-egipt-faraonow-2.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgtocqueville.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgbugaj-hermetyzm.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpg1908-o-wolnosci.pnghis-euro.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGbogowie-slowian-m.jpgtylak-bog.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgramadan-i-kurban.pngzapomniane-n-strzelczyk.jpgcyw-zyd.jpgogarek-czoj.jpgniemcy500.jpgtajemnice-smim.jpgeisenberg.jpgestreicher-zarys.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgislam-wnuk.jpghis-b-w.jpgstern-zlote-mysli.pngTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpeg100_filmow_Lis.jpgburszta-asteriks.pngilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgtrevel-his-a.jpgerman-mity-s.jpgklucz-niebieski-k.jpg101-tore-murphy.jpgznak-1994-2-465.jpegetyka-prot-weber.jpgd-bog-urojony.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgmysli-sw-jana-chr.pngsachs_muzyka-wswieciestar.jpgap06.jpgswieci-nie-swieci.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgodrodzenie-2000-44.pngmeczenstwo_w_islamie.jpgkultura-smierci-1.jpghistorya-pow-h-3a.gifhall-heretycy.jpgpolska_mieszka_i1.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgIDEA-XIX-2007.pngsaggs.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgswity-koszmar-haught.jpegkissinger_dyplomacja.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgcamus-eseje.jpgZycie-Buddy_1927.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngchrzescjianstwo-rusi-k.jpgNarody dawnej.jpgszrejter-mitologia.bmpfuld-krotka.jpgkonstytucja-laidler.jpgmagia-i-religia.jpghis-p-k.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpghaidit-prawy-umysl.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgpales.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgzbikowski-legendy.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegdelitsh-babilon-i.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgLeeuw-fenomonologia.pngmitologia-l-tur.jpgin-god-we-trust.pngpolskie-n.jpgklengel-his-sy.jpgczarn-mwxxw.jpgpliniusz-h-n.jpeg40-piesni-r.png100-punk-zap.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgwatykan.jpgreligie-sw.jpgprawo-koscielne-kat.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpeggrabski-mieszko.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngprzeglad-religioznawczy.pngbabilonskie-zaklecia.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgdynastia-piastow-ba.jpgpascal-mysli.jpggirard-koziol.jpgkrotka-hi-islamu.pngamsterd-abc.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpglisty-prof.jpgwiek-propagandy.jpgewolucja-boga.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgNAPISY--1994.jpgmarkus-chrzesc.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpge-jastrzebowska.jpgkrewzkrwijezusa.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngreligierzymu.jpglengauer-religijnosc.jpgkompendium-nauki-sk.jpghistoria-irlandii.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgpolska-X-XI.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgwilson-krwawiacy.pngmonarsze-sekrety-jankowski.jpegprzeglad-historyczny-87-1996.jpgjoga-eliade.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgleksykon-re.jpglabuda-m.jpgedda-lelewel-1828.jpgputek-1966-mroki-s.jpgmegalomania-narodowa-by.pngzli-papieze-c.jpgwatykan-zd.jpgbravo.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgniwinski-mity-symbole.jpgdemony-r.jpegkaligula.jpgrzeczpospolita_topolski.jpghistoria-wenecji_norwich.jpeg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13244405 odwiedzający

 357 odwiedzających online