Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53993 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
mitoznawstwo-porownawcze.jpgswity-koszmar-haught.jpegbravo.jpgtrevel-his-a.jpglengauer-religijnosc.jpgkaligula.jpgzarys-h-sz.jpgodrodzenie-2000-44.pngeisenberg.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgNarody dawnej.jpgpolska_mieszka_i1.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgcamus-eseje.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgetyka-prot-weber.jpghistorya-pow-h-3a.gifleksykon-re.jpgdelitsh-babilon-i.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgd-bog-urojony.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgedda-lelewel-1828.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgmysli-sw-jana-chr.pngtylak-bog.jpgmarkus-chrzesc.jpgreligie-sw.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpglabuda-m.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpg100_filmow_Lis.jpgkrotka-hi-islamu.pngwzory-kultury-b.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgamsterd-abc.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgbancroft-wspolczesni.pnghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgwilson-krwawiacy.pngchrzescjianstwo-rusi-k.jpgestreicher-zarys.jpghis-euro.jpgfuld-krotka.jpgupaniszady-ut.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgo-duszy.jpgklucz-niebieski-k.jpge-jastrzebowska.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGtajemnice-smim.jpgnieznane-arch-mis.jpgprzeglad-religioznawczy.pngswieci-nie-swieci.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgwatykan.jpgpascal-mysli.jpgheinemann-eunuchy.pngHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngerman-mity-s.jpgzli-papieze-c.jpgpolskie-n.jpgznak-1994-2-465.jpegSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngbabilonskie-zaklecia.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngmagia-i-religia.jpgmit-azteko1.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpggrabski-mieszko.jpgzbikowski-legendy.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgZycie-Buddy_1927.jpglisty-prof.jpgstern-zlote-mysli.pngin-god-we-trust.pnghistoria-mali-tymowski.jpegpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgap06.jpgrozmowy-z-diablem.jpgniemcy500.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgogarek-czoj.jpgsaggs.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpggirard-koziol.jpgcyw-zyd.jpghinduizm_-k.jpgjero.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnganatomia hybrydy.jpgtocqueville.jpgislam-wnuk.jpgNAPISY--1994.jpgpliniusz-h-n.jpegprawo-koscielne-kat.jpgde-mello.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpg101-tore-murphy.jpg1908-o-wolnosci.pngIDEA-XIX-2007.pngency-archeo-z-s.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgbutterwick.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgklengel-his-sy.jpgbugaj-hermetyzm.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgburszta-asteriks.pngczarn-mwxxw.jpgkonstytucja-laidler.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgniwinski-mity-symbole.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgpolska-X-XI.jpgnowe-ateny.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpg40-piesni-r.pngjoga-eliade.jpgszrejter-mitologia.bmpczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgdogon-ya-gali.jpgkompendium-nauki-sk.jpgreligierzymu.jpgputek-1966-mroki-s.jpgwewior-wstepujac-w.jpghis-b-w.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegdemony-r.jpegbogowie-slowian-m.jpghis-p-k.jpgmilczenie-1-2012.jpgkartezjusz-roz.jpghaidit-prawy-umysl.jpgdynastia-piastow-ba.jpgwiek-propagandy.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegkrewzkrwijezusa.jpgkissinger_dyplomacja.jpgmegalomania-narodowa-by.pngCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegmitologia-l-tur.jpgLeeuw-fenomonologia.pnghall-heretycy.jpghistoria-irlandii.jpggraves-mity-gr.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgkultura-smierci-1.jpgod-abrahama-do-ch.jpgpales.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegramadan-i-kurban.pngewolucja-boga.jpgChiny-nowe.jpgwatykan-zd.jpg100-punk-zap.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13465486 odwiedzający

 516 odwiedzających online