Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53928 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
MACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgkrotka-hi-islamu.pngburszta-asteriks.pngstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgbugaj-hermetyzm.jpgnowe-ateny.jpgczarn-mwxxw.jpgpolska_mieszka_i1.jpgstern-zlote-mysli.pngfuld-krotka.jpgwatykan.jpgwatykan-zd.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgtajemnice-smim.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgde-mello.jpgcyw-zyd.jpgwilson-krwawiacy.pngegipt-i-biblia-p-montet.jpegznak-1994-2-465.jpegency-archeo-z-s.jpgswity-koszmar-haught.jpegleksykon-re.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgjero.jpghis-p-k.jpgwzory-kultury-b.jpgmysli-sw-jana-chr.pnghis-euro.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGniemcy500.jpgdemony-r.jpeghistoria-wenecji_norwich.jpegputek-1966-mroki-s.jpgpolskie-n.jpge-jastrzebowska.jpghis-b-w.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgklengel-his-sy.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgmalinowski-zsdzikich.jpg100-punk-zap.jpgpolska-X-XI.jpgprawo-koscielne-kat.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgdelitsh-babilon-i.jpg1908-o-wolnosci.pngzli-papieze-c.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngkaligula.jpgheinemann-eunuchy.pngramadan-i-kurban.pngap06.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgzarys-h-sz.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeggraves-mity-gr.jpgklucz-niebieski-k.jpgmit-azteko1.jpgmitologia-l-tur.jpghistorya-pow-h-3a.gifin-god-we-trust.pngerman-mity-s.jpgtocqueville.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgnieznane-arch-mis.jpglabuda-m.jpgmilczenie-1-2012.jpglengauer-religijnosc.jpgedda-lelewel-1828.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegpascal-mysli.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpglisty-prof.jpgsaggs.jpgo-duszy.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgewolucja-boga.jpgniwinski-mity-symbole.jpgdogon-ya-gali.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgIDEA-XIX-2007.pngbravo.jpgmagia-i-religia.jpgmarkus-chrzesc.jpgreligierzymu.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgmegalomania-narodowa-by.pngLeeuw-fenomonologia.pnghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegpilarczyk-literatura-zydowska.jpgbogowie-slowian-m.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgjoga-eliade.jpghinduizm_-k.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegzbikowski-legendy.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgd-bog-urojony.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegprzeglad-religioznawczy.pngogarek-czoj.jpg100_filmow_Lis.jpg40-piesni-r.pnganatomia hybrydy.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgkompendium-nauki-sk.jpgod-abrahama-do-ch.jpgreligie-sw.jpghall-heretycy.jpggrabski-mieszko.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgpales.jpgupaniszady-ut.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgkonstytucja-laidler.jpgNAPISY--1994.jpgNarody dawnej.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngtrevel-his-a.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgwewior-wstepujac-w.jpgszrejter-mitologia.bmprozmowy-z-diablem.jpghistoria-mali-tymowski.jpegCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgestreicher-zarys.jpgodrodzenie-2000-44.pngcamus-eseje.jpgswieci-nie-swieci.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgamsterd-abc.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngZycie-Buddy_1927.jpgdynastia-piastow-ba.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpggirard-koziol.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpg101-tore-murphy.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpghaidit-prawy-umysl.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegkultura-smierci-1.jpgkartezjusz-roz.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgkissinger_dyplomacja.jpgislam-wnuk.jpghistoria-irlandii.jpgpliniusz-h-n.jpegtylak-bog.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgetyka-prot-weber.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgwiek-propagandy.jpgbancroft-wspolczesni.pngbutterwick.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgkrewzkrwijezusa.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgeisenberg.jpgChiny-nowe.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13457957 odwiedzający

 364 odwiedzających online