Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53405 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
joga-eliade.jpgpolskie-n.jpghall-heretycy.jpgtrevel-his-a.jpghis-p-k.jpgcyw-zyd.jpg100_filmow_Lis.jpgdynastia-piastow-ba.jpgwzory-kultury-b.jpggrabski-mieszko.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgpolska_mieszka_i1.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpg1908-o-wolnosci.pngwiek-propagandy.jpgkrewzkrwijezusa.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpghistoria-wenecji_norwich.jpeghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegislam-wnuk.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgstern-zlote-mysli.pngmonarsze-sekrety-jankowski.jpegrozmyslania-marek-a 1913.jpg101-tore-murphy.jpghaidit-prawy-umysl.jpgamsterd-abc.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngbabilonskie-zaklecia.jpgwewior-wstepujac-w.jpgpascal-mysli.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegtocqueville.jpgmysli-sw-jana-chr.pngency-archeo-z-s.jpgZycie-Buddy_1927.jpgnowe-ateny.jpgo-duszy.jpgerman-mity-s.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpghistoria-irlandii.jpgmit-azteko1.jpgszrejter-mitologia.bmpjerzy-adamski-historia-l-f.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpggirard-koziol.jpgklengel-his-sy.jpgzbikowski-legendy.jpgramadan-i-kurban.pngod-abrahama-do-ch.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngmalinowski-zsdzikich.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgburszta-asteriks.pngCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgswity-koszmar-haught.jpegbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgewolucja-boga.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgkonstytucja-laidler.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegswieci-nie-swieci.jpgtajemnice-smim.jpgzli-papieze-c.jpgzarys-h-sz.jpgniwinski-mity-symbole.jpggraves-mity-gr.jpgrozmowy-z-diablem.jpgpolska-X-XI.jpgputek-1966-mroki-s.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgeisenberg.jpgpales.jpgmitologia-l-tur.jpg100-punk-zap.jpghistorya-pow-h-3a.gifwilson-krwawiacy.pngtylak-bog.jpgdelitsh-babilon-i.jpgfuld-krotka.jpgbutterwick.jpgbogowie-slowian-m.jpgmarkus-chrzesc.jpgreligierzymu.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgChiny-nowe.jpgde-mello.jpgNarody dawnej.jpgodrodzenie-2000-44.pngap06.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgLeeuw-fenomonologia.pnghistoria-mali-tymowski.jpegstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgreligie-sw.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgczarn-mwxxw.jpge-jastrzebowska.jpgbancroft-wspolczesni.pnglisty-prof.jpgsaggs.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngd-bog-urojony.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegznak-1994-2-465.jpegin-god-we-trust.pngmagia-i-religia.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngkartezjusz-roz.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgklucz-niebieski-k.jpgmilczenie-1-2012.jpghis-euro.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpglengauer-religijnosc.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgpliniusz-h-n.jpegczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpglabuda-m.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgogarek-czoj.jpgdogon-ya-gali.jpghis-b-w.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgkissinger_dyplomacja.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpeghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGbravo.jpgleksykon-re.jpgprawo-koscielne-kat.jpgkaligula.jpgetyka-prot-weber.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgestreicher-zarys.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegwatykan.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgbugaj-hermetyzm.jpgnieznane-arch-mis.jpgcamus-eseje.jpgIDEA-XIX-2007.pngwatykan-zd.jpgupaniszady-ut.jpgkrotka-hi-islamu.pngedda-lelewel-1828.jpgdemony-r.jpegkultura-smierci-1.jpganatomia hybrydy.jpgprzeglad-religioznawczy.pngjero.jpghinduizm_-k.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgNAPISY--1994.jpgmegalomania-narodowa-by.pngniemcy500.jpgkompendium-nauki-sk.jpgheinemann-eunuchy.png40-piesni-r.pngod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13412703 odwiedzający

 329 odwiedzających online