Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53800 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
upaniszady-ut.jpg101-tore-murphy.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgNarody dawnej.jpgprzeglad-religioznawczy.pngdemony-r.jpegislam-wnuk.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgszrejter-mitologia.bmplengauer-religijnosc.jpgency-archeo-z-s.jpghistorya-pow-h-3a.gifkrotka-hi-islamu.pnglabuda-m.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgetyka-prot-weber.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgpolska-X-XI.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgde-mello.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgramadan-i-kurban.pngrozmowy-z-diablem.jpgpliniusz-h-n.jpeghistoria-wenecji_norwich.jpegwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpege-jastrzebowska.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegmity-skandynawskie-ma.jpgsaggs.jpgogarek-czoj.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngsachs_muzyka-wswieciestar.jpgputek-1966-mroki-s.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegkrewzkrwijezusa.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegleksykon-re.jpghis-b-w.jpgpales.jpgod-abrahama-do-ch.jpg100-punk-zap.jpgnieznane-arch-mis.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgpascal-mysli.jpgswity-koszmar-haught.jpegHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgklucz-niebieski-k.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgreligierzymu.jpgznak-1994-2-465.jpegczarn-mwxxw.jpgjoga-eliade.jpgamsterd-abc.jpgtajemnice-smim.jpgmilczenie-1-2012.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgmitologia-l-tur.jpgpolskie-n.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgstern-zlote-mysli.pngbutterwick.jpgedda-lelewel-1828.jpgNAPISY--1994.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpghinduizm_-k.jpgap06.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpglisty-prof.jpgkartezjusz-roz.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgwatykan.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgdelitsh-babilon-i.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgniemcy500.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngwilson-krwawiacy.pngIDEA-XIX-2007.pngSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngswieci-nie-swieci.jpgin-god-we-trust.pngwiek-propagandy.jpgZycie-Buddy_1927.jpgbancroft-wspolczesni.pnghis-p-k.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgtrevel-his-a.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegklengel-his-sy.jpgwewior-wstepujac-w.jpgChiny-nowe.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpggraves-mity-gr.jpgjero.jpgpolska_mieszka_i1.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgprawo-koscielne-kat.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgkultura-smierci-1.jpgkaligula.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegcyw-zyd.jpgdogon-ya-gali.jpgzbikowski-legendy.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgheinemann-eunuchy.pngmitoznawstwo-porownawcze.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngo-duszy.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgewolucja-boga.jpgkompendium-nauki-sk.jpggirard-koziol.jpg100_filmow_Lis.jpgzarys-h-sz.jpganatomia hybrydy.jpgmagia-i-religia.jpgfuld-krotka.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgtylak-bog.jpgtocqueville.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgbugaj-hermetyzm.jpgmegalomania-narodowa-by.pngestreicher-zarys.jpgerman-mity-s.jpgbogowie-slowian-m.jpgeisenberg.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgnowe-ateny.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgburszta-asteriks.png1908-o-wolnosci.pngniwinski-mity-symbole.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgkissinger_dyplomacja.jpgwatykan-zd.jpgd-bog-urojony.jpghall-heretycy.jpgLeeuw-fenomonologia.pngreligie-sw.jpgmarkus-chrzesc.jpgcamus-eseje.jpgkonstytucja-laidler.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpg40-piesni-r.pngwzory-kultury-b.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpghistoria-irlandii.jpghistoria-mali-tymowski.jpegMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegdynastia-piastow-ba.jpgmit-azteko1.jpgzli-papieze-c.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgodrodzenie-2000-44.pnggrabski-mieszko.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgmysli-sw-jana-chr.pngbravo.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpghis-euro.jpghaidit-prawy-umysl.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13447712 odwiedzający

 428 odwiedzających online