Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52519 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
estreicher-zarys.jpgedda-lelewel-1828.jpgdemony-r.jpegslowianie-mitologie-swiata.jpgbogowie-slowian-m.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgLeeuw-fenomonologia.pngetyka-prot-weber.jpgramadan-i-kurban.pngsaggs.jpgtylak-bog.jpgpales.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegdynastia-piastow-ba.jpgzli-papieze-c.jpgbutterwick.jpgpolska_mieszka_i1.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgodrodzenie-2000-44.pngency-archeo-z-s.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngdelitsh-babilon-i.jpgwatykan.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpghis-b-w.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegzapomniane-n-strzelczyk.jpgprzeglad-religioznawczy.pngSzalenstwo w rel-swiata.jpgkonstytucja-laidler.jpghistorya-pow-h-3a.gif1908-o-wolnosci.pngczarn-mwxxw.jpgpolska-X-XI.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegznak-1994-2-465.jpegprzeglad-historyczny-87-1996.jpgprawo-koscielne-kat.jpgjoga-eliade.jpgburszta-asteriks.pngbugaj-hermetyzm.jpgmitologia-l-tur.jpgmilczenie-1-2012.jpgupaniszady-ut.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngnor-davies-boze-igrzysko.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgtrevel-his-a.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgkultura-smierci-1.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpghaidit-prawy-umysl.jpg100_filmow_Lis.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgpolskie-n.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgtajemnice-smim.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpge-jastrzebowska.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgzarys-h-sz.jpgogarek-czoj.jpgde-mello.jpglabuda-m.jpg40-piesni-r.pngin-god-we-trust.pngrozmyslania-marek-a 1913.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpg100-punk-zap.jpgklucz-niebieski-k.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegcamus-eseje.jpgmarkus-chrzesc.jpgstern-zlote-mysli.pngMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgpliniusz-h-n.jpegHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgzbikowski-legendy.jpg101-tore-murphy.jpgwzory-kultury-b.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgswity-koszmar-haught.jpegkaligula.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgislam-wnuk.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgod-abrahama-do-ch.jpgniemcy500.jpgleksykon-re.jpgwatykan-zd.jpgewolucja-boga.jpgputek-1966-mroki-s.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpggraves-mity-gr.jpgwilson-krwawiacy.pngchrzescjianstwo-rusi-k.jpghis-p-k.jpgmegalomania-narodowa-by.pngerman-mity-s.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgnowe-ateny.jpglengauer-religijnosc.jpgreligierzymu.jpgszrejter-mitologia.bmpgrabski-mieszko.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgwewior-wstepujac-w.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgniwinski-mity-symbole.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgrozmowy-z-diablem.jpgtocqueville.jpganatomia hybrydy.jpgcyw-zyd.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngpascal-mysli.jpgo-duszy.jpgZycie-Buddy_1927.jpggirard-koziol.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgmit-azteko1.jpgNarody dawnej.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgap06.jpgklengel-his-sy.jpgamsterd-abc.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpghistoria-irlandii.jpghistoria-mali-tymowski.jpegRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgIDEA-XIX-2007.pngbabilonskie-zaklecia.jpgkrewzkrwijezusa.jpglisty-prof.jpgmysli-sw-jana-chr.pngreligie-sw.jpgnieznane-arch-mis.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgswieci-nie-swieci.jpgmagia-i-religia.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegChiny-nowe.jpgheinemann-eunuchy.pngkartezjusz-roz.jpgkrotka-hi-islamu.pngd-bog-urojony.jpgfuld-krotka.jpghinduizm_-k.jpgkompendium-nauki-sk.jpghis-euro.jpgbravo.jpgkissinger_dyplomacja.jpgNAPISY--1994.jpgeisenberg.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngpsychoanaliza-i-religia.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpghall-heretycy.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegbancroft-wspolczesni.pngjero.jpgdogon-ya-gali.jpgwiek-propagandy.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13332970 odwiedzający

 63 odwiedzających online