Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52567 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
his-euro.jpgniwinski-mity-symbole.jpghistorya-pow-h-3a.gifszrejter-mitologia.bmpanatomia hybrydy.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgsaggs.jpgZycie-Buddy_1927.jpgzli-papieze-c.jpge-jastrzebowska.jpgetyka-prot-weber.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgogarek-czoj.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgde-mello.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegstern-zlote-mysli.pngchrzescjianstwo-rusi-k.jpgdogon-ya-gali.jpgwzory-kultury-b.jpgburszta-asteriks.pngdemony-r.jpegwatykan-zd.jpgmegalomania-narodowa-by.pngramadan-i-kurban.pngestreicher-zarys.jpgedda-lelewel-1828.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegerman-mity-s.jpgpolska_mieszka_i1.jpg100_filmow_Lis.jpgwatykan.jpghistoria-irlandii.jpgdynastia-piastow-ba.jpgNAPISY--1994.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpg40-piesni-r.pngkaligula.jpgamsterd-abc.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpeg101-tore-murphy.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgzbikowski-legendy.jpghistoria-mali-tymowski.jpegbravo.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgwewior-wstepujac-w.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngjoga-eliade.jpgnieznane-arch-mis.jpg100-punk-zap.jpgswieci-nie-swieci.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgin-god-we-trust.pngap06.jpgkompendium-nauki-sk.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgod-abrahama-do-ch.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgprzeglad-religioznawczy.pngczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgmarkus-chrzesc.jpgcamus-eseje.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgislam-wnuk.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgczarn-mwxxw.jpgewolucja-boga.jpgreligie-sw.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngtrevel-his-a.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgjero.jpgcyw-zyd.jpgznak-1994-2-465.jpeghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegtylak-bog.jpglabuda-m.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgodrodzenie-2000-44.pngmaly-slownik-religiozna.jpghis-p-k.jpgmysli-sw-jana-chr.pngHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegpolskie-n.jpg1908-o-wolnosci.pngChiny-nowe.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngo-duszy.jpggraves-mity-gr.jpgpales.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegbancroft-wspolczesni.pngbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgkrotka-hi-islamu.pngMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpghinduizm_-k.jpgmitologia-l-tur.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgkultura-smierci-1.jpgkartezjusz-roz.jpgLeeuw-fenomonologia.pngmilczenie-1-2012.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgnowe-ateny.jpgleksykon-re.jpglengauer-religijnosc.jpggirard-koziol.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgtocqueville.jpgpliniusz-h-n.jpegklengel-his-sy.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgbogowie-slowian-m.jpglisty-prof.jpgniemcy500.jpgbutterwick.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgrozmowy-z-diablem.jpgklucz-niebieski-k.jpgeisenberg.jpgwiek-propagandy.jpgency-archeo-z-s.jpgupaniszady-ut.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgpascal-mysli.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpghaidit-prawy-umysl.jpgpolska-X-XI.jpgd-bog-urojony.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgheinemann-eunuchy.pngpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGkissinger_dyplomacja.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgbugaj-hermetyzm.jpghis-b-w.jpgmagia-i-religia.jpgkrewzkrwijezusa.jpgIDEA-XIX-2007.pngMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgdelitsh-babilon-i.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegputek-1966-mroki-s.jpgzarys-h-sz.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgmit-azteko1.jpgtajemnice-smim.jpgwilson-krwawiacy.pnggrabski-mieszko.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgNarody dawnej.jpgfuld-krotka.jpghall-heretycy.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgprawo-koscielne-kat.jpgreligierzymu.jpgkonstytucja-laidler.jpgswity-koszmar-haught.jpeg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13335980 odwiedzający

 359 odwiedzających online