Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52524 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
ewolucja-boga.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgZycie-Buddy_1927.jpgNAPISY--1994.jpgniemcy500.jpghinduizm_-k.jpgbravo.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGpilarczyk-literatura-zydowska.jpgjoga-eliade.jpgIDEA-XIX-2007.pngheinemann-eunuchy.pnghistoria-irlandii.jpgklengel-his-sy.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgramadan-i-kurban.pngestreicher-zarys.jpgszrejter-mitologia.bmpdynastia-piastow-ba.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegslowianie-mitologie-swiata.jpgswieci-nie-swieci.jpgmagia-i-religia.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgupaniszady-ut.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpghistorya-pow-h-3a.gifogarek-czoj.jpgChiny-nowe.jpgwatykan-zd.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegislam-wnuk.jpgin-god-we-trust.png100_filmow_Lis.jpgtrevel-his-a.jpgreligie-sw.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngSaga-o-Nibelungach-Treumund.pnghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpeghistoria-mali-tymowski.jpegstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgdogon-ya-gali.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngwatykan.jpgmegalomania-narodowa-by.pngJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgap06.jpghall-heretycy.jpgwiek-propagandy.jpgo-duszy.jpgmit-azteko1.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgnowe-ateny.jpgjero.jpg100-punk-zap.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgkaligula.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgwewior-wstepujac-w.jpgklucz-niebieski-k.jpgcyw-zyd.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgkartezjusz-roz.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpge-jastrzebowska.jpgwilson-krwawiacy.pnglisty-prof.jpgniwinski-mity-symbole.jpg1908-o-wolnosci.pngmaly-slownik-religiozna.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgtocqueville.jpgeisenberg.jpgkrotka-hi-islamu.pngzarys-h-sz.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpggirard-koziol.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpganatomia hybrydy.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.png40-piesni-r.pngstern-zlote-mysli.pngpolska_mieszka_i1.jpgsaggs.jpgbugaj-hermetyzm.jpgerman-mity-s.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegpolskie-n.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgkissinger_dyplomacja.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgkompendium-nauki-sk.jpgetyka-prot-weber.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgprzeglad-religioznawczy.pngczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgbancroft-wspolczesni.pngRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgkonstytucja-laidler.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgamsterd-abc.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpglabuda-m.jpgedda-lelewel-1828.jpghis-euro.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgtylak-bog.jpgswity-koszmar-haught.jpegzbikowski-legendy.jpgodrodzenie-2000-44.pngNarody dawnej.jpgpolska-X-XI.jpglengauer-religijnosc.jpgzli-papieze-c.jpgbutterwick.jpgmarkus-chrzesc.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpggraves-mity-gr.jpgmilczenie-1-2012.jpgod-abrahama-do-ch.jpghis-b-w.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgLeeuw-fenomonologia.pngbogowie-slowian-m.jpgznak-1994-2-465.jpegbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgnieznane-arch-mis.jpgkultura-smierci-1.jpgtajemnice-smim.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpeghis-p-k.jpgprawo-koscielne-kat.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgreligierzymu.jpgmity-skandynawskie-ma.jpghaidit-prawy-umysl.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgcamus-eseje.jpgde-mello.jpgdelitsh-babilon-i.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgburszta-asteriks.pngSzalenstwo w rel-swiata.jpggrabski-mieszko.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegpascal-mysli.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgpales.jpgczarn-mwxxw.jpgdemony-r.jpeghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegrzeczpospolita_topolski.jpg101-tore-murphy.jpgfuld-krotka.jpgkrewzkrwijezusa.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgmysli-sw-jana-chr.pngnor-davies-boze-igrzysko.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgrozmowy-z-diablem.jpgputek-1966-mroki-s.jpgpliniusz-h-n.jpegleksykon-re.jpgd-bog-urojony.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgmitologia-l-tur.jpgwzory-kultury-b.jpgency-archeo-z-s.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13333419 odwiedzający

 312 odwiedzających online