Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

= KARAMAIZM* <<== - Polscy Karaimi


Karaimi - najmniejsza polska mniejszość

Najmniejsza mniejszość narodowa mieszkająca w Polsce liczy - według spisu powszechnego z 2002 roku - 43 członków. Oni sami szacują swoją populację na 120 osób. Karaimi, etnicznie pochodzenia tureckiego, którzy mówili językiem należącym do kipczackiej gałęzi języka tureckiego, w Europie Środkowej pojawili się ponad 600 lat temu.

KARA ZNACZY CZYTAĆ

Słowa „Karaimi,” „karaimizm” pochodzą od „kara” (hebr.) czytać, recytować. Karaimizm, zapoczątkowany przez Anana ben Dawida z Basry (754-775), uznawał wyłącznie autorytet Starego Testamentu, odrzucając zarówno komentarze (w tym Talmud), jak i ustną tradycję religijną. Karaimizm przyznaje badaczowi całkowitą wolność i - podobnie jak protestantyzm w chrześcijaństwie - podkreśla, że nie powinien on być krępowany żadnymi autorytetami.

Karaimi posługują się kalendarzem księżycowym, w którym rok ma 354 dni, 8 godzin i 48 minut (dla porównania, nasz rok słoneczny - 365 dni i 6 godzin). Aby wyrównać tę różnicę 10 dni, 21 godzin i 12 minut, wprowadzili co dwa–trzy lata rok przestępny. Zgodnie z zasadami wiary, Karaimi świętują sobotę, posty oraz święta wynikające z Pięcioksiągu.

Na zbiorowe modlitwy zbierają się kienesach – świątyniach (do dziś czynnych jest pięć w Europie: w Trokach i Wilnie na Litwie, w Stambule w Turcji oraz dwie w Eupatorii na Krymie), gdzie rolę przewodniczącego pełnią wybierani duchowni - hazzanowie. Wszyscy mężczyźni z nakrytymi głowami zwracają się ku południowi w stronę Jeruzalem. Kobiety, wedle tradycji, zajmują osobne pomieszczenie i uczestniczą w modłach biernie. Liturgia karaimska oparta jest na czytaniu Tory oraz na recytacji fragmentów Psałterza i hymnów. Co ciekawe, wśród kanonu pieśni religijnej znajdują się przekłady psalmów Jana Kochanowskiego, m.in. „Czego chcesz od nas, Panie”.

KIM SĄ KARAIMI POLSCY


Skąd wzięli się Karaimi w Polsce? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba cofnąć się w historii pod koniec XIV wieku, kiedy to mieszkańcom Królestwa Polskiego i Litwy zagrażała od wschodu Złota Orda. Wielki Książę Litewski, Witold, zorganizował wówczas wyprawę wojenną przeciwko Tatarom. Równocześnie, słysząc, że mieszkający na Krymie Karaimi to wzorowi rolnicy i przedni wojowie, postanowił sprowadzić ich jako swoją osobistą ochronę i osiedlić w Trokach, ówczesnej stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do dziś stoją tam ich tradycyjne drewniane domy, tam też znajduje się muzeum karaimskie..

Karaimi, oprócz Trok, osadzeni zostali także w kilkudziesięciu innych miejscowościach, zwłaszcza pogranicznych, jako załogi warowni strzegących bezpieczeństwa granic. Razem przybyło ich pięć tysięcy. Przez całe lata byli traktowani w sposób wyjątkowy. Otrzymywali przywileje, ziemie, zwolnienia z opłat. Byli wolni, a to w średniowieczu (ale i później), rzadko stawało się udziałem ludności wyznań innych niż chrześcijańskie.

Po dramatycznych latach rozbiorów, z licznych niegdyś na terenie Polski osad zachowały się tylko te w Łucku, Haliczu, Trokach oraz w Wilnie. Liczbę Karaimów określano wtedy na 1-1,5 tysiąca osób.

W okresie II Rzeczypospolitej wśród Karaimów rozkwitł, na niespotykaną dotąd skalę, polski patriotyzm. Uznali Polskę za swoją ojczyznę i sami odtąd zaczęli się nazywać ,,Karaimami polskimi". Rodzący się ład zburzyły II wojna światowa i komunizm. Nowy podział granic, rozdzielający Polskę i Litwę, znacznie utrudnił kontakty między grupkami Karaimów.

Wiele kienes, świątyń karaimskich, zamknięto lub przerobiono na spichlerze. Jedynie kienesa w Trokach na Litwie uniknęła takiego losu. Utrudniono odprawianie nabożeństw. Liczni Karaimi, szczególnie młodzi, wychowani na polskiej tradycji i kulturze, postanowili się przesiedlić i wyjechali do Polski. Dziś ich liczbę szacuje się na 2- 3 tysięcy na całym świecie (liczba ta dotyczy nie tylko Karaimów z dawnych terenów RP, ale także pochodzących z Krymu i Rosji).

MNIEJSZOŚĆ W SIECI

Karaimi, rozsiani po Polsce (mieszkają m.in. w Warszawie, Gdańsku, na Śląsku) próbują teraz odbudować porwane więzi.

W 1997 roku zebrali się w Warszawie i podjęli decyzję o powołaniu Związku Karaimów Polskich. Dwa lata później reaktywowali czasopismo, wydawane przez młodzież karaimską w latach 80. (najpierw nosiło tytuł „Coś”, a od 1988 „Awazymyz” – „Nasz głos”).

„Niestety społeczeństwo karaimskie się starzeje" – mówi Mariola Abkowicz, przewodnicząca Związku Karaimów Polskich. "Problem wynika z przestrzegania zasady, by związki małżeńskie były czyste pod względem wyznania" - dodaje.

Przyrost naturalny jest niski, maleje liczba młodzieży znającej język karaimski.
Mimo to Karaimi próbują promować swoją bogatą kulturę. Organizują m.in. spotkania z kulturą karaimską – ostatnie odbyły się w Warszawie we wrześniu i październiku bieżącego roku. Kolejny, jak zapewnia Mariola Abkowicz, ma się odbyć 17 grudnia w Domu Kultury w Aninie.

W ostatnich latach wzmogła się także częstotliwość spotkań ze społecznościami z Rosji, Ukrainy, Litwy, a także Turcji, Francji i Australii. Dużą rolę w nawiązywaniu i podtrzymywaniu więzi społecznych Karaimów odgrywa internet. W lutym roku 2001 podjęto nawet próby nauczania języka karaimskiego przy wykorzystaniu poczty elektronicznej.

Z kulturą tej fascynującej mniejszości można się zapoznać za pomocą licznych stron w sieci Internetowej – m.in. www.karaimi.org.

Ważnym zabytkiem, wciąż czynnym, jest założony w 1890 roku warszawski cmentarz karaimski przy ulicy Redutowej 34. Znajduje się tam około 70 grobów. Herb karaimów Polskich i Litewskich to oręż, tarcza oraz zamek, a nad nimi nakrycie głowy duchownego. „Herb przedstawia zamek w Dżuft-Kale na Krymie" – wyjaśnia Mariola Abkowicz – "choć Karaimi krymscy zaprzeczają utrzymując, że to zamek w Trokach.”


PAP – Nauka w Polsce, Adam Lisiecki - 2006

Data utworzenia: 04/01/2008 @ 06:08
Ostatnie zmiany: 10/12/2017 @ 21:43
Kategoria : = KARAMAIZM* <<==
Strona czytana 51353 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Henryka 02/01/2019 @ 18:29

Karaimów, podobnie jak Ormian, kocham jako najlepszych Polaków wszech czasów. Jesteście wielcy, korzeniami sięgacie do głębin Cywilizacji a Rozumem do Nieba. Piszę artykuł (oczywiście publicystyczny!) do księgi jubileuszowej mojego kolegi, którego dorobek zaplata się w Bliski Wschód. Wybrałam tematykę związaną z karaimizmem, wiem że mnie przerasta. Wypada przeprosić Karaimów, że ośmieliłam się go dotknąć. Mam nadzieję, że nie sprofanuję. Z życzeniami DO SIEGO ROKU! Henryka Kramarz
 
Trzecie Oczko
Collectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpghaidit-prawy-umysl.jpgNarody dawnej.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgogarek-czoj.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgniemcy500.jpgheinemann-eunuchy.pngslowianie-mitologie-swiata.jpgedda-lelewel-1828.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgbutterwick.jpgeisenberg.jpgIDEA-XIX-2007.pngznak-1994-2-465.jpegetnologia-religii-szyjewski.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpg40-piesni-r.pngHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgmagia-i-religia.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgdemony-r.jpegcamus-eseje.jpgputek-1966-mroki-s.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgmitologia-l-tur.jpgklengel-his-sy.jpgerman-mity-s.jpgency-archeo-z-s.jpg100_filmow_Lis.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgbancroft-wspolczesni.pnge-jastrzebowska.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegkompendium-nauki-sk.jpgwewior-wstepujac-w.jpgZycie-Buddy_1927.jpgjero.jpgprawo-koscielne-kat.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpghistorya-pow-h-3a.gifdynastia-piastow-ba.jpgmarkus-chrzesc.jpgczarn-mwxxw.jpganatomia hybrydy.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgwzory-kultury-b.jpghistoria-mali-tymowski.jpegkultura-smierci-1.jpgniwinski-mity-symbole.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpglengauer-religijnosc.jpgdogon-ya-gali.jpghis-p-k.jpgLeeuw-fenomonologia.pngjudyta-postac-b-granic.jpgbravo.jpgburszta-asteriks.pngzarys-h-sz.jpgChiny-nowe.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgo-duszy.jpgestreicher-zarys.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgNAPISY--1994.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegzapomniane-n-strzelczyk.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngswity-koszmar-haught.jpegetyka-prot-weber.jpgzbikowski-legendy.jpgkissinger_dyplomacja.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgmit-azteko1.jpgcyw-zyd.jpghistoria-irlandii.jpgmegalomania-narodowa-by.pnglabuda-m.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pnggrabski-mieszko.jpgkrewzkrwijezusa.jpgfuld-krotka.jpgpliniusz-h-n.jpeg101-tore-murphy.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngkrotka-hi-islamu.pngreligierzymu.jpgjoga-eliade.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgklucz-niebieski-k.jpgpascal-mysli.jpgwiek-propagandy.jpgtocqueville.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpghinduizm_-k.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgnowe-ateny.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngtrevel-his-a.jpgpolskie-n.jpgin-god-we-trust.pngreligie-sw.jpgpales.jpgkonstytucja-laidler.jpgd-bog-urojony.jpgkartezjusz-roz.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgwilson-krwawiacy.pngu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgodrodzenie-2000-44.pngamsterd-abc.jpgmalinowski-zsdzikich.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegprzeglad-religioznawczy.pnggirard-koziol.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegsaggs.jpgnieznane-arch-mis.jpghall-heretycy.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgdelitsh-babilon-i.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgszrejter-mitologia.bmptylak-bog.jpgap06.jpgtajemnice-smim.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgislam-wnuk.jpgod-abrahama-do-ch.jpgpolska-X-XI.jpggraves-mity-gr.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpghis-b-w.jpgswieci-nie-swieci.jpgwatykan-zd.jpgbugaj-hermetyzm.jpg1908-o-wolnosci.pngmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgkaligula.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgstern-zlote-mysli.pngpolska_mieszka_i1.jpgewolucja-boga.jpglisty-prof.jpgmysli-sw-jana-chr.pngjerzy-adamski-historia-l-f.jpgleksykon-re.jpgrozmowy-z-diablem.jpgupaniszady-ut.jpghis-euro.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgzli-papieze-c.jpg100-punk-zap.jpgbogowie-slowian-m.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGdrioton-egipt-faraonow-2.jpgmilczenie-1-2012.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegde-mello.jpgramadan-i-kurban.pngwatykan.jpgmity-skandynawskie-ma.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13472327 odwiedzający

 280 odwiedzających online