Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 52490 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
ramadan-i-kurban.pngprzeglad-historyczny-87-1996.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngwatykan.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgjoga-eliade.jpgkonstytucja-laidler.jpgo-duszy.jpgwatykan-zd.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pnghis-b-w.jpgzbikowski-legendy.jpgmilczenie-1-2012.jpgislam-wnuk.jpgde-mello.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegnieznane-arch-mis.jpgkaligula.jpgswieci-nie-swieci.jpgNAPISY--1994.jpgtylak-bog.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgwewior-wstepujac-w.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgstern-zlote-mysli.pnglengauer-religijnosc.jpgmagia-i-religia.jpgcamus-eseje.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgklucz-niebieski-k.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgeisenberg.jpgpolska_mieszka_i1.jpgetyka-prot-weber.jpggrabski-mieszko.jpgburszta-asteriks.pngdemony-r.jpegkultura-smierci-1.jpgdynastia-piastow-ba.jpgin-god-we-trust.pngjero.jpgszrejter-mitologia.bmpSzalenstwo w rel-swiata.jpgZycie-Buddy_1927.jpghaidit-prawy-umysl.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgtrevel-his-a.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngod-abrahama-do-ch.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgogarek-czoj.jpglabuda-m.jpgprawo-koscielne-kat.jpgtocqueville.jpgChiny-nowe.jpgbancroft-wspolczesni.pngamsterd-abc.jpghall-heretycy.jpgwiek-propagandy.jpgtajemnice-smim.jpggirard-koziol.jpg40-piesni-r.pngdelitsh-babilon-i.jpgpolskie-n.jpgewolucja-boga.jpge-jastrzebowska.jpgniwinski-mity-symbole.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgmarkus-chrzesc.jpgmit-azteko1.jpgpliniusz-h-n.jpegwzory-kultury-b.jpgbravo.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgbutterwick.jpg101-tore-murphy.jpgestreicher-zarys.jpgkissinger_dyplomacja.jpgpales.jpgwilson-krwawiacy.png100_filmow_Lis.jpgkompendium-nauki-sk.jpggraves-mity-gr.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgIDEA-XIX-2007.pnghis-p-k.jpgbugaj-hermetyzm.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegency-archeo-z-s.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgreligie-sw.jpgodrodzenie-2000-44.pngd-bog-urojony.jpg100-punk-zap.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgLeeuw-fenomonologia.pngpilarczyk-literatura-zydowska.jpgrozmowy-z-diablem.jpg1908-o-wolnosci.pngznak-1994-2-465.jpegputek-1966-mroki-s.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgbogowie-slowian-m.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpghistoria-wenecji_norwich.jpeganatomia hybrydy.jpgdogon-ya-gali.jpgzarys-h-sz.jpgmegalomania-narodowa-by.pngod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgklengel-his-sy.jpgkrotka-hi-islamu.pngcyw-zyd.jpglisty-prof.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgmitologia-l-tur.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngpsychoanaliza-i-religia.jpgnowe-ateny.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgupaniszady-ut.jpgniemcy500.jpgczarn-mwxxw.jpgreligierzymu.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegpascal-mysli.jpgswity-koszmar-haught.jpegbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgsaggs.jpghistoria-mali-tymowski.jpegHistoria bez cenzury - Hartwig.jpeghis-euro.jpgNarody dawnej.jpghinduizm_-k.jpgap06.jpgprzeglad-religioznawczy.pnghistorya-pow-h-3a.gifleksykon-re.jpgedda-lelewel-1828.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgheinemann-eunuchy.pngSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegkartezjusz-roz.jpgpolska-X-XI.jpgmysli-sw-jana-chr.pngzli-papieze-c.jpgfuld-krotka.jpgerman-mity-s.jpghistoria-irlandii.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgkrewzkrwijezusa.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13330946 odwiedzający

 370 odwiedzających online