Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 54044 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
cyw-zyd.jpgbancroft-wspolczesni.pngkompendium-nauki-sk.jpgdynastia-piastow-ba.jpggraves-mity-gr.jpgwilson-krwawiacy.pngCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgnieznane-arch-mis.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegChiny-nowe.jpgpolskie-n.jpgreligierzymu.jpgpolska-X-XI.jpgjoga-eliade.jpgpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgburszta-asteriks.pngogarek-czoj.jpgrozmowy-z-diablem.jpg100_filmow_Lis.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgznak-1994-2-465.jpegu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpghall-heretycy.jpgpascal-mysli.jpgmilczenie-1-2012.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgprawo-koscielne-kat.jpgkonstytucja-laidler.jpgNarody dawnej.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpghinduizm_-k.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgde-mello.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegprawo-wyznaniowe-2011.pnghistoria-mali-tymowski.jpegetnologia-religii-szyjewski.jpgwatykan.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngmeczenstwo_w_islamie.jpgdemony-r.jpegmaly-slownik-religiozna.jpgheinemann-eunuchy.pngkaligula.jpgzbikowski-legendy.jpgswieci-nie-swieci.jpgNAPISY--1994.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGmitologia-l-tur.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpglabuda-m.jpgency-archeo-z-s.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgfuld-krotka.jpg40-piesni-r.pngreligie-sw.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpg1908-o-wolnosci.pngIDEA-XIX-2007.pnghaidit-prawy-umysl.jpgo-duszy.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegestreicher-zarys.jpgZycie-Buddy_1927.jpgLeeuw-fenomonologia.pngrzeczpospolita_topolski.jpgnowe-ateny.jpgcamus-eseje.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpglisty-prof.jpgwewior-wstepujac-w.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngupaniszady-ut.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpghis-p-k.jpgod-abrahama-do-ch.jpgbravo.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegzapomniane-n-strzelczyk.jpganatomia hybrydy.jpgkrewzkrwijezusa.jpgdelitsh-babilon-i.jpgeisenberg.jpgbutterwick.jpgklengel-his-sy.jpgmegalomania-narodowa-by.pngzarys-h-sz.jpgwatykan-zd.jpgin-god-we-trust.pngCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgewolucja-boga.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegrozmyslania-marek-a 1913.jpglengauer-religijnosc.jpgbugaj-hermetyzm.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgstern-zlote-mysli.pngMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpghis-euro.jpgtocqueville.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpg100-punk-zap.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpghis-b-w.jpgramadan-i-kurban.pngnor-davies-boze-igrzysko.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgwiek-propagandy.jpge-jastrzebowska.jpgkartezjusz-roz.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgd-bog-urojony.jpgtajemnice-smim.jpgmagia-i-religia.jpgerman-mity-s.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgpales.jpgczarn-mwxxw.jpgetyka-prot-weber.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgislam-wnuk.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegjero.jpgkultura-smierci-1.jpgleksykon-re.jpghistoria-irlandii.jpgniemcy500.jpggirard-koziol.jpgklucz-niebieski-k.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegmarkus-chrzesc.jpgmysli-sw-jana-chr.pngodrodzenie-2000-44.pngpolska_mieszka_i1.jpgtrevel-his-a.jpghistorya-pow-h-3a.gifputek-1966-mroki-s.jpgpliniusz-h-n.jpegmit-azteko1.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgap06.jpgzli-papieze-c.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgkissinger_dyplomacja.jpgbogowie-slowian-m.jpgkrotka-hi-islamu.pngtylak-bog.jpgszrejter-mitologia.bmpmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgsaggs.jpgswity-koszmar-haught.jpegwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgedda-lelewel-1828.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgdogon-ya-gali.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgamsterd-abc.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgprzeglad-religioznawczy.png101-tore-murphy.jpgmargul-mity-z-pieciu.pnggrabski-mieszko.jpgwzory-kultury-b.jpgniwinski-mity-symbole.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13468408 odwiedzający

 365 odwiedzających online