Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53952 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
babilonskie-zaklecia.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegapokryfy-nowego-testamentu.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgwzory-kultury-b.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgbravo.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpege-jastrzebowska.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgwewior-wstepujac-w.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpg100-punk-zap.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgpascal-mysli.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgreligie-sw.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegpsychoanaliza-i-religia.jpgzli-papieze-c.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpg40-piesni-r.pngleksykon-re.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgcamus-eseje.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgNarody dawnej.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgbancroft-wspolczesni.pngmagia-i-religia.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpggirard-koziol.jpgkompendium-nauki-sk.jpgdynastia-piastow-ba.jpgupaniszady-ut.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpghistoria-wenecji_norwich.jpegwiek-propagandy.jpgtrevel-his-a.jpghinduizm_-k.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgklucz-niebieski-k.jpgIDEA-XIX-2007.pngkaligula.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgramadan-i-kurban.pnghistoria-irlandii.jpgmarkus-chrzesc.jpgprawo-koscielne-kat.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpggrabski-mieszko.jpggraves-mity-gr.jpgbugaj-hermetyzm.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegchrzescjianstwo-rusi-k.jpgzbikowski-legendy.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgwilson-krwawiacy.pngHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegmitoznawstwo-porownawcze.jpgmilczenie-1-2012.jpglabuda-m.jpgChiny-nowe.jpgkonstytucja-laidler.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgkartezjusz-roz.jpgamsterd-abc.jpgputek-1966-mroki-s.jpgkultura-smierci-1.jpgdemony-r.jpegmitologia-l-tur.jpgerman-mity-s.jpgwatykan.jpgprzeglad-religioznawczy.pngwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgstern-zlote-mysli.pngfuld-krotka.jpgogarek-czoj.jpgniwinski-mity-symbole.jpgznak-1994-2-465.jpegmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgkissinger_dyplomacja.jpgjoga-eliade.jpgNAPISY--1994.jpghis-p-k.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgkrotka-hi-islamu.pngniemcy500.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgap06.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegd-bog-urojony.jpgnowe-ateny.jpgde-mello.jpg101-tore-murphy.jpgswity-koszmar-haught.jpegzarys-h-sz.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgbogowie-slowian-m.jpgtylak-bog.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegczarn-mwxxw.jpgjero.jpgcyw-zyd.jpgszrejter-mitologia.bmptajemnice-smim.jpgZycie-Buddy_1927.jpghis-b-w.jpgedda-lelewel-1828.jpgnieznane-arch-mis.jpgewolucja-boga.jpgo-duszy.jpganatomia hybrydy.jpgodrodzenie-2000-44.pnghistoria-mali-tymowski.jpegmargul-mity-z-pieciu.pngheinemann-eunuchy.pngpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpghis-euro.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgwatykan-zd.jpgklengel-his-sy.jpghall-heretycy.jpgmit-azteko1.jpgkrewzkrwijezusa.jpghistorya-pow-h-3a.gifdelitsh-babilon-i.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngrozmyslania-marek-a 1913.jpgpliniusz-h-n.jpegpolska_mieszka_i1.jpg1908-o-wolnosci.pngod-abrahama-do-ch.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngswieci-nie-swieci.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgrozmowy-z-diablem.jpg100_filmow_Lis.jpgestreicher-zarys.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgislam-wnuk.jpgLeeuw-fenomonologia.pngmalinowski-zsdzikich.jpgsaggs.jpgpales.jpgburszta-asteriks.pngeisenberg.jpgtocqueville.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgin-god-we-trust.pngCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgreligierzymu.jpgpolskie-n.jpgency-archeo-z-s.jpgpolska-X-XI.jpgmegalomania-narodowa-by.pngmysli-sw-jana-chr.pngdogon-ya-gali.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgbutterwick.jpglengauer-religijnosc.jpghaidit-prawy-umysl.jpglisty-prof.jpgetyka-prot-weber.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.png
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13461573 odwiedzający

 513 odwiedzających online