Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 53565 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
hinduizm_-k.jpgNAPISY--1994.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGency-archeo-z-s.jpgkrewzkrwijezusa.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngbutterwick.jpglisty-prof.jpgwzory-kultury-b.jpgwiek-propagandy.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgjoga-eliade.jpgdogon-ya-gali.jpg100_filmow_Lis.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgestreicher-zarys.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegslowianie-mitologie-swiata.jpgnowe-ateny.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgbugaj-hermetyzm.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgpolska-X-XI.jpgkonstytucja-laidler.jpgde-mello.jpgcamus-eseje.jpgmarkus-chrzesc.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeghall-heretycy.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgogarek-czoj.jpgeisenberg.jpgmitologia-l-tur.jpgramadan-i-kurban.pngpales.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgmegalomania-narodowa-by.pngIDEA-XIX-2007.pnghaidit-prawy-umysl.jpgtylak-bog.jpgod-abrahama-do-ch.jpgfuld-krotka.jpgamsterd-abc.jpgdynastia-piastow-ba.jpgstern-zlote-mysli.pngzli-papieze-c.jpgszrejter-mitologia.bmpkissinger_dyplomacja.jpgwilson-krwawiacy.pngkompendium-nauki-sk.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgbogowie-slowian-m.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgodrodzenie-2000-44.png40-piesni-r.pngheinemann-eunuchy.pngjerzy-adamski-historia-l-f.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgleksykon-re.jpg101-tore-murphy.jpgd-bog-urojony.jpgmilczenie-1-2012.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgputek-1966-mroki-s.jpgwatykan-zd.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpglengauer-religijnosc.jpgewolucja-boga.jpgdelitsh-babilon-i.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgmit-azteko1.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngwewior-wstepujac-w.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgtrevel-his-a.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgkultura-smierci-1.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgkartezjusz-roz.jpgjero.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgznak-1994-2-465.jpegu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpghistoria-irlandii.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegczarn-mwxxw.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgkaligula.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpghistorya-pow-h-3a.gifLeeuw-fenomonologia.pnghistoria-wenecji_norwich.jpeglabuda-m.jpgerman-mity-s.jpgtajemnice-smim.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegpolska_mieszka_i1.jpgpascal-mysli.jpgklengel-his-sy.jpgChiny-nowe.jpgpolskie-n.jpghistoria-mali-tymowski.jpegislam-wnuk.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgin-god-we-trust.pngmagia-i-religia.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpgklucz-niebieski-k.jpgsaggs.jpge-jastrzebowska.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgSzalenstwo w rel-swiata.jpgtocqueville.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgcyw-zyd.jpgswieci-nie-swieci.jpgreligie-sw.jpgedda-lelewel-1828.jpgswity-koszmar-haught.jpegburszta-asteriks.pngo-duszy.jpgzbikowski-legendy.jpghis-euro.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgnieznane-arch-mis.jpgprzeglad-religioznawczy.pnganatomia hybrydy.jpgbancroft-wspolczesni.pngniwinski-mity-symbole.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgZycie-Buddy_1927.jpgprawo-koscielne-kat.jpgrozmowy-z-diablem.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpggirard-koziol.jpgwatykan.jpg1908-o-wolnosci.pnggraves-mity-gr.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgbravo.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgzarys-h-sz.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpeggrabski-mieszko.jpgkrotka-hi-islamu.pnghis-p-k.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgmalinowski-zsdzikich.jpghis-b-w.jpgNarody dawnej.jpgupaniszady-ut.jpgap06.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegpliniusz-h-n.jpegdemony-r.jpegetyka-prot-weber.jpg100-punk-zap.jpgniemcy500.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngchrystianizacja-europy-kosciol.jpgmysli-sw-jana-chr.pngpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgreligierzymu.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13428425 odwiedzający

 526 odwiedzających online