Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 51098 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
margul-mity-z-pieciu.pngtajemnice-smim.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgamsterd-abc.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgszrejter-mitologia.bmpMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgbravo.jpgap06.jpgpolska_mieszka_i1.jpghaidit-prawy-umysl.jpgodrodzenie-2000-44.pngmity-skandynawskie-ma.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgmagia-i-religia.jpg100_filmow_Lis.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegzapomniane-n-strzelczyk.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegedda-lelewel-1828.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpganatomia hybrydy.jpgpolska-X-XI.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgnieznane-arch-mis.jpgtylak-bog.jpgjoga-eliade.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgbogowie-slowian-m.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgdelitsh-babilon-i.jpgmit-azteko1.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgNAPISY--1994.jpghistoria-irlandii.jpgtrevel-his-a.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgwzory-kultury-b.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgdemony-r.jpegestreicher-zarys.jpgmysli-sw-jana-chr.pngprawo-wyznaniowe-2011.pngu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpgbutterwick.jpgdynastia-piastow-ba.jpgChiny-nowe.jpgency-archeo-z-s.jpgczarn-mwxxw.jpglabuda-m.jpgmilczenie-1-2012.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpg40-piesni-r.pngznak-1994-2-465.jpegramadan-i-kurban.pngkonstytucja-laidler.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpghinduizm_-k.jpgwewior-wstepujac-w.jpgNarody dawnej.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgewolucja-boga.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgwatykan.jpgputek-1966-mroki-s.jpgpales.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGtocqueville.jpgniwinski-mity-symbole.jpgzbikowski-legendy.jpgeisenberg.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgkultura-smierci-1.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgkompendium-nauki-sk.jpg1908-o-wolnosci.pngerman-mity-s.jpgswieci-nie-swieci.jpgmegalomania-narodowa-by.pngreligie-sw.jpgsaggs.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegIDEA-XIX-2007.pngheinemann-eunuchy.pngmitoznawstwo-porownawcze.jpgnowe-ateny.jpgd-bog-urojony.jpgLeeuw-fenomonologia.png101-tore-murphy.jpgwiek-propagandy.jpgpliniusz-h-n.jpegkaligula.jpgetyka-prot-weber.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgzarys-h-sz.jpglisty-prof.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgrozmowy-z-diablem.jpgkrewzkrwijezusa.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgupaniszady-ut.jpgMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgZycie-Buddy_1927.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgislam-wnuk.jpgburszta-asteriks.pnglengauer-religijnosc.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgkrotka-hi-islamu.pngmitologia-l-tur.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegbabilonskie-zaklecia.jpgin-god-we-trust.pnghis-euro.jpgpascal-mysli.jpgpolskie-n.jpgniemcy500.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgod-abrahama-do-ch.jpggrabski-mieszko.jpgo-duszy.jpgde-mello.jpghis-b-w.jpghall-heretycy.jpgjero.jpgfuld-krotka.jpgzli-papieze-c.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgprawo-koscielne-kat.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgreligierzymu.jpgswity-koszmar-haught.jpegwatykan-zd.jpgwilson-krwawiacy.pngdogon-ya-gali.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgklucz-niebieski-k.jpggirard-koziol.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgcyw-zyd.jpgcamus-eseje.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pnghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgmarkus-chrzesc.jpgklengel-his-sy.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegrozmyslania-marek-a 1913.jpg100-punk-zap.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgprzeglad-religioznawczy.pngmonarsze-sekrety-jankowski.jpegbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpghistorya-pow-h-3a.gifSzalenstwo w rel-swiata.jpgogarek-czoj.jpgstern-zlote-mysli.pngkartezjusz-roz.jpgbancroft-wspolczesni.pnghistoria-mali-tymowski.jpegkissinger_dyplomacja.jpggraves-mity-gr.jpgbugaj-hermetyzm.jpge-jastrzebowska.jpgleksykon-re.jpghis-p-k.jpghistoria-wenecji_norwich.jpeg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13053655 odwiedzający

 450 odwiedzających online