Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 51079 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
polityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgNAPISY--1994.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgkaligula.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgszrejter-mitologia.bmprozmyslania-marek-a 1913.jpgniwinski-mity-symbole.jpgstern-zlote-mysli.pngerman-mity-s.jpghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegNarody dawnej.jpgburszta-asteriks.pnghistoria-irlandii.jpgo-duszy.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgkonstytucja-laidler.jpgheinemann-eunuchy.pngmonarsze-sekrety-jankowski.jpegLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgramadan-i-kurban.pngznak-1994-2-465.jpegChiny-nowe.jpge-jastrzebowska.jpgkultura-smierci-1.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgnowe-ateny.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgklucz-niebieski-k.jpgkissinger_dyplomacja.jpgjudyta-postac-b-granic.jpglabuda-m.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpegMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgap06.jpgczarn-mwxxw.jpgtrevel-his-a.jpgdelitsh-babilon-i.jpghis-b-w.jpgpolskie-n.jpgmaly-slownik-religiozna.jpg100_filmow_Lis.jpgod-abrahama-do-ch.jpgpolska-X-XI.jpgkrewzkrwijezusa.jpgpliniusz-h-n.jpegmarkus-chrzesc.jpgamsterd-abc.jpggrabski-mieszko.jpgmegalomania-narodowa-by.pngIDEA-XIX-2007.pngpales.jpg40-piesni-r.pngniemcy500.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpeghis-p-k.jpgpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGegipt-i-biblia-p-montet.jpegu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgeisenberg.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngmitoznawstwo-porownawcze.jpgmagia-i-religia.jpgprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgwatykan.jpgdynastia-piastow-ba.jpgwewior-wstepujac-w.jpgbravo.jpgSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgpolska_mieszka_i1.jpgnieznane-arch-mis.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgbugaj-hermetyzm.jpgtylak-bog.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgputek-1966-mroki-s.jpgbutterwick.jpgcyw-zyd.jpgmeczenstwo_w_islamie.jpgzbikowski-legendy.jpgbancroft-wspolczesni.pngupaniszady-ut.jpgislam-wnuk.jpgin-god-we-trust.pngSzalenstwo w rel-swiata.jpgbogowie-slowian-m.jpgreligie-sw.jpgwilson-krwawiacy.pngmilczenie-1-2012.jpglengauer-religijnosc.jpgswieci-nie-swieci.jpgdemony-r.jpegkartezjusz-roz.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgodrodzenie-2000-44.pngmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgwatykan-zd.jpgmit-azteko1.jpgetyka-prot-weber.jpglisty-prof.jpgmysli-sw-jana-chr.pngency-archeo-z-s.jpgrzeczpospolita_topolski.jpgkrotka-hi-islamu.pnghistoria-wenecji_norwich.jpegmitologia-l-tur.jpgwzory-kultury-b.jpghis-euro.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpghistorya-pow-h-3a.giftocqueville.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pngCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpgd-bog-urojony.jpgMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngtajemnice-smim.jpggraves-mity-gr.jpgswity-koszmar-haught.jpegedda-lelewel-1828.jpgklengel-his-sy.jpgestreicher-zarys.jpghaidit-prawy-umysl.jpghinduizm_-k.jpgleksykon-re.jpgwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgjoga-eliade.jpgkompendium-nauki-sk.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpgogarek-czoj.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpghall-heretycy.jpgwiek-propagandy.jpgpascal-mysli.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpganatomia hybrydy.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgjero.jpgZycie-Buddy_1927.jpg100-punk-zap.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpg1908-o-wolnosci.pngprawo-koscielne-kat.jpgprzeglad-religioznawczy.pngde-mello.jpgzli-papieze-c.jpg101-tore-murphy.jpgewolucja-boga.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgcamus-eseje.jpgfuld-krotka.jpghistoria-mali-tymowski.jpegHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegLeeuw-fenomonologia.pngsaggs.jpggirard-koziol.jpgzarys-h-sz.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgreligierzymu.jpgdogon-ya-gali.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpgrozmowy-z-diablem.jpgmargul-mity-z-pieciu.png
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13046538 odwiedzający

 38 odwiedzających online