Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

==>> WPROWADZENIE - Politeizm

Politeizm
Politeizm (gr. polys - liczny, theos - bóg; wielobóstwo) - przyjmowana przez niejeden system religijny wiara w istnienie wielu nadprzyrodzonych i osobowych bytów (bogów). Przeciwieństwem politeizmu jest przekonanie o istnieniu tylko jednego Boga (monoteizm).

Wg szkoły ewolucjonistycznej (E. B. Tylor, J. Frazer, J. Lubbock, R.R. Maret i in.) politeizm jest jednym z wyższych stopni rozwoju religii. Tak jest np. w schemacie ewolucji animizmu (wiary w istoty duchowe), opracowanym przez E.B. Tylora, w którym przewidziano następujące fazy rozwojowe: animizm, animatyzm, manizm, fetyszyzm i bałwochwalstwo, polidemonizm, politeizm, dualizm, politeizm hierarchiczny, monolatria, panteizm, monoteizm właściwy. Otóż manizm (kult przodków) doprowadził do pojęcia czystych duchów, które mogły wnikać w ludzi. Ale owe czyste duchy dalej niejako rozciągnęły swą władzę na poszczególne części przyrody ożywionej, stały się demonami, stąd następny etap ewolucji to polidemonizm. Z polidemonizmu - poprzez zindywidualizowanie i uosobienie demonów, przeobrażenie ich w bogów - wytworzył się politeizm.

Charakterystyczny dla politeizmu panteon z czasem podzielił się na dwie kategorie bogów; pojawił się dualizm bogów: dobrych (światłości) oraz złych (ciemności). Przekształcenia wierzeń politeistycznych w innych wypadkach doprowadziły do wyodrębnienia w nich głównego bóstwa (politeizm hierarchiczny).

Współczesne diachroniczne koncepcje rozwoju religii nie mają, w odróżnieniu od dawniejszych, ambicji wyjaśniania problemu w skali globalnej. Wielobóstwo i pozostałe formy rozpatruje się dziś jako aspekt konkretnych religii. Nowe religie politeistyczne (powstające najczęściej w wyniku synkretyzacji rozmaitych wierzeń), dostarczają empirycznych danych pozwalających wyobrazić sobie genezę wielobóstwa.



Liczba bogów w religiach politeistycznych nie jest stała; zwiększa się bądź zmniejsza, co może następować powoli, ewolucyjnie lub też poprzez jednorazową decyzję (jak to bywało w starożytnym Rzymie, chętnie przyjmującym wschodnich bogów). Niektóre religie posiadają nawet kilka tysięcy bogów i innych istot nadprzyrodzonych. Żaden z członków panteonu nie pretenduje jednak do miana boga absolutnego. Mimo iż uważa się ich za byty ponadludzkie, niejednokrotnie wykazują swe niedoskonałości będące często (jak pokazuje to chociażby mitologia grecka) przyczyną ich porażek w rywalizacjach wzajemnych czy nawet z ludźmi. Przypominają oni zresztą pod niejednym względem ludzi, toteż religioznawcy mówią o antropomorfizmie wyobrażeń politeistycznych.



Każdy panteon jest wewnętrznie zróżnicowany. Bogowie mogą się różnić miejscem w hierarchii; np. w hinduizmie najważniejsza zdaje się być swoista triada Brahma, Wisznu, Sziwa. Najbardziej uwydatniają się ich funkcje czy zakres władzy - przykładów na to znów dostarcza religia Greków. Poszczególnych bogów łączą związki rodzinne; np. małżeństwo Izydy i Ozyrysa w religii Egipcjan czy Frei i Thora w religii Germanów.

Panteony bywają organizowane także w inny sposób; np. Germanie dzielili swych bogów na grupę Azów zajmujących się sprawami życia wspólnotowego, oraz Wanów związanych z płodnością i urodzajem.

Wiara w istnienie uosobionych bytów ponadludzkich ma swoje odbicie w kulcie. W politeizmie są już świątynie i wyspecjalizowana w czynnościach kultowych grupa kapłanów. Stosunek poszczególnych ludów do bóstw przybiera odmienną postać; widać to na przykładzie starożytnych Greków i Rzymian (ci pierwsi odnosili się do nich z zaufaniem, drudzy z lękiem).

Religie politeistyczne występowały i występują w społeczeństwach plemiennych, ale także państwowych (nawet w potężnych imperiach). Na ogół nie wykazują tendencji uniwersalistycznych; wyjątek stanowi jedynie hinduizm. Z reguły grupują wiernych tylko z jednego etnosu. Jako religie państwowe sankcjonują układy społeczno-polityczne (np. przez deifikację władcy, czyli uznanie go za jednego z bogów).

Źródło: Z. Drozdowicz (red.), Zarys encyklopedyczny religii, Poznań 1992.

Data utworzenia: 25/02/2013 @ 23:22
Ostatnie zmiany: 07/05/2013 @ 03:50
Kategoria : ==>> WPROWADZENIE
Strona czytana 12660 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
0-cerkiew-5.jpgmoscow14.jpg0-sofia.jpgSaint_Michael_Smichov.jpgsvkanstanty_and_alena_kopia.jpgPanagia_Damiotissa_Naxos_Greece.jpgOrthodox_Brno.jpgPanagia_Vrisiani_Mesochori.jpg0-dome-cross2.png0-prawoslawie2.jpgalexei-ii.jpgprawoslawne-swiece.jpg0-st-isaac-cathedral.jpgMastichari_Kos_Greece.jpgprawoslawne-krzyze.jpgprawoslawna-ikona.jpggrecki-prawoslawny.jpg0-lodz2.jpgAgioi_Asomatoi-Athens.jpg0-Belgrade.jpgcerkiew_turzansk.jpglampy-prawoslawne.jpg0-bochu.jpgnaksos.jpg0-cebule2.jpg0-The_Trinity_Cathedral.jpgprawoslawny-slub.jpgprawoslawny-ornat.jpg0-cerkiew.jpgprawoslawny-koszyczek.jpg0-petersburg.jpgkosciol-prawoslawny.jpgRhodos_Agios_Nikolaos_Foundoukli.jpg23359664.jpg0-Trinity Lavra.jpg402462_85_th.jpg0-moskwa.jpg0-Savior of Spilled blood.jpg0-cebule3.jpgbazylika_Paros.jpg0-archangel.jpgLavra_Easter.jpgAgios_Theologos_Kos.jpg0-Belogorsk Monastery.jpg0-st-basils-moscow-3.jpg0-cebule.jpegprawoslawny-krzyz.jpg0-dome-cross.png1170761.jpgPatmos_church.jpgDafni_Christ.jpgprawoslawny-pop.jpg0-Novgorod.jpg0-StPetersburg.jpgcyryl_metody.jpg0-monas.jpgkarlowe-wary.jpgRhodos_Asklipio_Church.jpgprawoslawny-haft.jpg0-Church Trinity.jpgKalymnos_Emporeios.jpgbatiuszka.jpg0-christ-the-saviour.jpg141t.gifprawoslawny-slub-korony.jpgba4ko_1.jpg0-vladimir-church-2.jpg0-Nicholas_in_Kronstadt.jpg0-moscow-2.jpg0-ortho4.jpg0-cerkiew2.jpg0-Our Saint Petersburg.jpgkrzyz-prawoslaawie.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 6499918 odwiedzający

 78 odwiedzających online