Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Święta - Wielka Sobota

Wielka Sobota: poświęcenie ognia i wody chrzcielnej

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim do wieczora nie sprawuje się mszy świętych. Przez cały dzień trwa adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Zgodnie ze starym polskim obyczajem, przy symbolicznym Grobie Pańskim czuwa warta - ministranci, harcerze, na wsiach niekiedy także strażacy w galowym umundurowaniu.


W Wielką Sobotę, aż do późnego wieczora, bardzo popularny jest zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego w kościołach. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby apostołów.

Wierni przychodzą do świątyń, w których kapłani błogosławią pokarmy przeznaczone na świąteczny stół, czyli tzw. święcone (święconkę) — kończy się przecież czas postu. Modlitewna zaduma i wyciszenie panują do późnych godzin popołudniowych.

Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej — w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Kończy się adoracja przy Grobie Pańskim. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tabernakulum, umieszczaną w niektórych grobach figurę Chrystusa zdjętego z krzyża należy przykryć białym płótnem; obok pojawia się posąg Chrystusa zmartwychwstałego.

W kościele gasną światła, bo wigilia jest oczekiwaniem na zmartwychwstanie Chrystusa. Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech zasadniczych części. Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku. Tym silniejszą wymowę zyskuje obrzęd tzw. liturgii światła. Przed kościołem rozpala się ognisko, którego płomienie zostają poświęcone przez kapłana, ubranego w białe, radosne szaty. Następnie od poświęconego ognia zapala się paschał (dużą świecę), oznaczającą osobę Chrystusa, czyli Światłość świata, co uzmysławia nam raz jeszcze, że dokonała się Pascha, przejście z mroku do jasności, ze śmierci do życia.

W uroczystej procesji paschał zostaje wniesiony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: "Światło Chrystusa" i odpowiedzi wiernych: "Bogu niech będą dzięki" — zgromadzeni mogą zapalić swoje świece od świętego płomienia. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę zbawienia.

Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia - opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się Bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka.

W tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn "Chwała na wysokości Bogu". Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, który mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym Alleluja, odśpiewanym po raz pierwszy od czterdziestu dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka homilia.

Kolejna, trzecia już część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność całego Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną — tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Teraz dokonać można obrzędów chrztu — pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii Paschalnej.

Na pamiątkę dawano neofitom (nowo ochrzczonym) zastygłe krople wosku spływającego z paschału; później z wosku wyrabiano medaliki z wyobrażeniem baranka — tzw. agnuski. Wszyscy zgromadzeni w świątyni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne: wyznają swą wiarę i wyrzekają się szatana. Zostają oni również pokropieni wodą święconą. Liturgię chrzcielną kończy modlitwa wiernych.

Przebieg liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od normalnej mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne, kunsztowne w melodii, Alleluja. Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich bywa przenoszona na niedzielny poranek.

Święcenie pokarmów - tradycje i współczesność

Jednym z najstarszych, a jednocześnie najpowszechniejszych zwyczajów chrześcijańskich, związanych z obrzędowością Wielkiego Tygodnia, jest święcenie pokarmów w Wielką Sobotę. Praktyka ta sięga czasów przedchrześcijańskich, choć miała wówczas inny przebieg i wymowę. Kościół zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie przejął niektóre najważniejsze elementy tych czynności, przede wszystkim dobór pokarmów.


Na tradycyjny koszyk ze "święconką" składają się: gotowane i pomalowane jaja, kromka chleba (rzadziej innego pieczywa), kawałki wędlin, figurka baranka z cukru lub ciasta oraz często owoce i warzywa. Niemal każdy z tych pokarmów ma własną symbolikę.

Jajko już w starożytności ucieleśniało żywotne siły przyrody, budzącej się na wiosnę. Chrześcijaństwo nadało mu głębszy sens, widząc w jajku symbol zmartwychwstania. Chleb symbolizuje ciało Chrystusa - "chleb żywy, który zstąpił z nieba". Natomiast pozostałe dodatki, zwłaszcza mięso, mają przypominać o Bożym miłosierdziu wobec ludzi, zmęczonych i zgłodniałych w wyniku długiego postu.

Poświęcone pokarmy stawia się na stole wielkanocnym i od nich, a w szczególności od jajek, należy rozpoczynać śniadanie wielkanocne.

W dawnych wiekach zarówno same przyjęcia, jak i zawartość święconki były niesłychanie okazałe, zwłaszcza na dworach szlacheckich i magnackich.

Wojewoda Paweł Jan Sapieha za czasów króla Władysława IV - jak podaje jeden z kronikarzy - przygotował święcone, złożone z czterech dzików wypełnionych wieprzowiną (symbolizujących pory roku), 12 jeleni ze złotymi rogami, nadziewanych zwierzyną łowną (symbol miesięcy w roku), 52 ciast wysadzanych bakaliami (symbol tygodni w roku) oraz 365 babek z napisami (symbol dni). Ponadto były tam cztery puchary z najprzedniejszym starym winem, 12 srebrnych konewek, 52 również srebrne baryłki z winami zagranicznymi, 365 gąsiorków wina węgierskiego i 8760 kwart miodu - dla czeladzi dworskiej.

PAP - Nauka w Polsce - 2007

************************************

Inne artykuły o podobnej tematyce:


Data utworzenia: 04/01/2008 @ 03:58
Ostatnie zmiany: 12/04/2012 @ 07:18
Kategoria : Święta
Strona czytana 8095 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
prawoslawny-slub-korony.jpgsvkanstanty_and_alena_kopia.jpg23359664.jpg141t.gifRhodos_Agios_Nikolaos_Foundoukli.jpg0-StPetersburg.jpgmoscow14.jpg0-monas.jpg0-petersburg.jpgba4ko_1.jpg0-lodz2.jpg0-cebule.jpeg0-Belgrade.jpgprawoslawny-pop.jpgbazylika_Paros.jpg0-ortho4.jpg0-st-basils-moscow-3.jpg0-dome-cross2.png0-moskwa.jpgprawoslawny-krzyz.jpg0-Belogorsk Monastery.jpg0-archangel.jpgprawoslawne-krzyze.jpgMastichari_Kos_Greece.jpg0-Savior of Spilled blood.jpgPanagia_Damiotissa_Naxos_Greece.jpg0-cebule2.jpgprawoslawna-ikona.jpg0-Nicholas_in_Kronstadt.jpg0-bochu.jpg0-cerkiew-5.jpgkarlowe-wary.jpgnaksos.jpgkrzyz-prawoslaawie.jpgSaint_Michael_Smichov.jpg0-Novgorod.jpg402462_85_th.jpg0-dome-cross.png0-cerkiew.jpgcerkiew_turzansk.jpgcyryl_metody.jpgprawoslawny-koszyczek.jpg0-cebule3.jpgprawoslawny-haft.jpglampy-prawoslawne.jpggrecki-prawoslawny.jpg0-moscow-2.jpgOrthodox_Brno.jpg0-sofia.jpgAgioi_Asomatoi-Athens.jpg0-christ-the-saviour.jpgprawoslawny-slub.jpg0-prawoslawie2.jpgalexei-ii.jpgKalymnos_Emporeios.jpg0-cerkiew2.jpgAgios_Theologos_Kos.jpgbatiuszka.jpgprawoslawne-swiece.jpg0-Church Trinity.jpgLavra_Easter.jpgprawoslawny-ornat.jpg0-st-isaac-cathedral.jpgPatmos_church.jpgPanagia_Vrisiani_Mesochori.jpgDafni_Christ.jpgRhodos_Asklipio_Church.jpg0-The_Trinity_Cathedral.jpgkosciol-prawoslawny.jpg0-Trinity Lavra.jpg1170761.jpg0-vladimir-church-2.jpg0-Our Saint Petersburg.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 6499564 odwiedzający

 84 odwiedzających online