Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Święta - Wielka Sobota

Wielka Sobota: poświęcenie ognia i wody chrzcielnej

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim do wieczora nie sprawuje się mszy świętych. Przez cały dzień trwa adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Zgodnie ze starym polskim obyczajem, przy symbolicznym Grobie Pańskim czuwa warta - ministranci, harcerze, na wsiach niekiedy także strażacy w galowym umundurowaniu.


W Wielką Sobotę, aż do późnego wieczora, bardzo popularny jest zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego w kościołach. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby apostołów.

Wierni przychodzą do świątyń, w których kapłani błogosławią pokarmy przeznaczone na świąteczny stół, czyli tzw. święcone (święconkę) — kończy się przecież czas postu. Modlitewna zaduma i wyciszenie panują do późnych godzin popołudniowych.

Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej — w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Kończy się adoracja przy Grobie Pańskim. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tabernakulum, umieszczaną w niektórych grobach figurę Chrystusa zdjętego z krzyża należy przykryć białym płótnem; obok pojawia się posąg Chrystusa zmartwychwstałego.

W kościele gasną światła, bo wigilia jest oczekiwaniem na zmartwychwstanie Chrystusa. Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech zasadniczych części. Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku. Tym silniejszą wymowę zyskuje obrzęd tzw. liturgii światła. Przed kościołem rozpala się ognisko, którego płomienie zostają poświęcone przez kapłana, ubranego w białe, radosne szaty. Następnie od poświęconego ognia zapala się paschał (dużą świecę), oznaczającą osobę Chrystusa, czyli Światłość świata, co uzmysławia nam raz jeszcze, że dokonała się Pascha, przejście z mroku do jasności, ze śmierci do życia.

W uroczystej procesji paschał zostaje wniesiony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: "Światło Chrystusa" i odpowiedzi wiernych: "Bogu niech będą dzięki" — zgromadzeni mogą zapalić swoje świece od świętego płomienia. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę zbawienia.

Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia - opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się Bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka.

W tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn "Chwała na wysokości Bogu". Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, który mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym Alleluja, odśpiewanym po raz pierwszy od czterdziestu dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka homilia.

Kolejna, trzecia już część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność całego Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną — tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Teraz dokonać można obrzędów chrztu — pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii Paschalnej.

Na pamiątkę dawano neofitom (nowo ochrzczonym) zastygłe krople wosku spływającego z paschału; później z wosku wyrabiano medaliki z wyobrażeniem baranka — tzw. agnuski. Wszyscy zgromadzeni w świątyni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne: wyznają swą wiarę i wyrzekają się szatana. Zostają oni również pokropieni wodą święconą. Liturgię chrzcielną kończy modlitwa wiernych.

Przebieg liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od normalnej mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne, kunsztowne w melodii, Alleluja. Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich bywa przenoszona na niedzielny poranek.

Święcenie pokarmów - tradycje i współczesność

Jednym z najstarszych, a jednocześnie najpowszechniejszych zwyczajów chrześcijańskich, związanych z obrzędowością Wielkiego Tygodnia, jest święcenie pokarmów w Wielką Sobotę. Praktyka ta sięga czasów przedchrześcijańskich, choć miała wówczas inny przebieg i wymowę. Kościół zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie przejął niektóre najważniejsze elementy tych czynności, przede wszystkim dobór pokarmów.


Na tradycyjny koszyk ze "święconką" składają się: gotowane i pomalowane jaja, kromka chleba (rzadziej innego pieczywa), kawałki wędlin, figurka baranka z cukru lub ciasta oraz często owoce i warzywa. Niemal każdy z tych pokarmów ma własną symbolikę.

Jajko już w starożytności ucieleśniało żywotne siły przyrody, budzącej się na wiosnę. Chrześcijaństwo nadało mu głębszy sens, widząc w jajku symbol zmartwychwstania. Chleb symbolizuje ciało Chrystusa - "chleb żywy, który zstąpił z nieba". Natomiast pozostałe dodatki, zwłaszcza mięso, mają przypominać o Bożym miłosierdziu wobec ludzi, zmęczonych i zgłodniałych w wyniku długiego postu.

Poświęcone pokarmy stawia się na stole wielkanocnym i od nich, a w szczególności od jajek, należy rozpoczynać śniadanie wielkanocne.

W dawnych wiekach zarówno same przyjęcia, jak i zawartość święconki były niesłychanie okazałe, zwłaszcza na dworach szlacheckich i magnackich.

Wojewoda Paweł Jan Sapieha za czasów króla Władysława IV - jak podaje jeden z kronikarzy - przygotował święcone, złożone z czterech dzików wypełnionych wieprzowiną (symbolizujących pory roku), 12 jeleni ze złotymi rogami, nadziewanych zwierzyną łowną (symbol miesięcy w roku), 52 ciast wysadzanych bakaliami (symbol tygodni w roku) oraz 365 babek z napisami (symbol dni). Ponadto były tam cztery puchary z najprzedniejszym starym winem, 12 srebrnych konewek, 52 również srebrne baryłki z winami zagranicznymi, 365 gąsiorków wina węgierskiego i 8760 kwart miodu - dla czeladzi dworskiej.

PAP - Nauka w Polsce - 2007

************************************

Inne artykuły o podobnej tematyce:


Data utworzenia: 04/01/2008 @ 03:58
Ostatnie zmiany: 12/04/2012 @ 07:18
Kategoria : Święta
Strona czytana 25937 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko


delitsh-babilon-i.jpg
jero.jpg
historia-kosciola-2-600-1500.jpeg
o-duszy.jpg
slowianie-mitologie-swiata.jpg
lengauer-religijnosc.jpg
od-mojzesza-do-mahometa-ke.jpg
ap06.jpg
hinduizm_-k.jpg
polityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpg
bravo.jpg
rozmowy-z-diablem.jpg
prawo-koscielne-kat.jpg
kartezjusz-roz.jpg
ramadan-i-kurban.png
baschwitz-czarownice_dzieje.jpg
religie-sw.jpg
znak-1994-2-465.jpeg
pilarczyk-literatura-zydowska.jpg
markus-chrzesc.jpg
bugaj-hermetyzm.jpg
zbikowski-legendy.jpg
trevel-his-a.jpg
krotka-hi-islamu.png
tajemnice-smim.jpg
MACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpg
100-punk-zap.jpg
his-p-k.jpg
pales.jpg
polska_mieszka_i1.jpg
hyperborea-religia-grekow-gebura.jpg
historia-mali-tymowski.jpeg
leksykon-re.jpg
de-mello.jpg
niemcy500.jpg
estreicher-zarys.jpg
historia-wenecji_norwich.jpeg
wewior-wstepujac-w.jpg
erman-mity-s.jpg
babilonskie-zaklecia.jpg
graves-mity-gr.jpg
religierzymu.jpg
kompendium-nauki-sk.jpg
wiek-propagandy.jpg
wzory-kultury-b.jpg
Medzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpg
przeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpg
wilson-krwawiacy.png
swieci-nie-swieci.jpg
historya-pow-h-3a.gif
pod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpg
odrodzenie-2000-44.png
konstytucja-laidler.jpg
polska-X-XI.jpg
bancroft-wspolczesni.png
joga-eliade.jpg
demony-r.jpeg
girard-koziol.jpg
egipt-i-biblia-p-montet.jpeg
haidit-prawy-umysl.jpg
labuda-m.jpg
szrejter-mitologia.bmp
tocqueville.jpg
ency-archeo-z-s.jpg
dynastia-piastow-ba.jpg
butterwick.jpg
upaniszady-ut.jpg
cyw-zyd.jpg
Zycie-Buddy_1927.jpg
mity-skandynawskie-ma.jpg
Jasienica-slowianski rodowod-1961.jpg
ewolucja-boga.jpg
ilustrowany-slownik-terminow-lit.jpg
megalomania-narodowa-by.png
podstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNG
his-b-w.jpg
listy-prof.jpg
sachs_muzyka-wswieciestar.jpg
saggs.jpg
mieszko-I-strzelczyk-1992.jpg
amsterd-abc.jpg
judyta-postac-b-granic.jpg
Mieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpg
Historia bez cenzury - Hartwig.jpeg
Leksykon_duchowosci_katolickiej.jpg
kaligula.jpg
Szyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpg
tylak-bog.jpg
camus-eseje.jpg
Tako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpeg
Szalenstwo w rel-swiata.jpg
COLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpg
NAPISY--1994.jpg
1908-o-wolnosci.png
Rodzima wiara ukrainska - Lozko.jpg
klengel-his-sy.jpg
Saga-o-Nibelungach-Treumund.png
milczenie-1-2012.jpg
mit-azteko1.jpg
in-god-we-trust.png
mitologia-l-tur.jpg
historia-pow-sredniowiecza-zientara.jpeg
psychologia-religii-bernhard-grom.jpg
etnologia-religii-szyjewski.jpg
wu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpg
drioton-egipt-faraonow-2.jpg
jerzy-adamski-historia-l-f.jpg
chrystianizacja-europy-kosciol.jpg
watykan-zd.jpg
kissinger_dyplomacja.jpg
krewzkrwijezusa.jpg
STUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpg
anatomia hybrydy.jpg
religia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeg
d-bog-urojony.jpg
studia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpg
putek-1966-mroki-s.jpg
zapomniane-n-strzelczyk.jpg
meczenstwo_w_islamie.jpg
psychoanaliza-i-religia.jpg
chrzescjianstwo-rusi-k.jpg
czary-i-czarty-polskie-tuwim.jpg
historia-irlandii.jpg
prawo-wyznaniowe-2011.png
dogon-ya-gali.jpg
Collectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpg
islam-wnuk.jpg
margul-mity-z-pieciu.png
Malinowski-Wierzenia_pierwotne.jpg
fuld-krotka.jpg
hall-heretycy.jpg
niwinski-mity-symbole.jpg
stern-zlote-mysli.png
przeglad-religioznawczy.png
nieznane-arch-mis.jpg
nowe-ateny.jpg
zli-papieze-c.jpg
od-abrahama-do-ch.jpg
watykan.jpg
IDEA-XIX-2007.png
his-euro.jpg
Historia-sztuki-eu_Meyer.png
swity-koszmar-haught.jpeg
bogowie-slowian-m.jpg
monarsze-sekrety-jankowski.jpeg
klucz-niebieski-k.jpg
maly-slownik-religiozna.jpg
mysli-sw-jana-chr.png
40-piesni-r.png
heinemann-eunuchy.png
rozmyslania-marek-a 1913.jpg
burszta-asteriks.png
eisenberg.jpg
polskie-n.jpg
pascal-mysli.jpg
Historia Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpg
kultura-smierci-1.jpg
edda-lelewel-1828.jpg
magia-i-religia.jpg
e-jastrzebowska.jpg
grabski-mieszko.jpg
etyka-prot-weber.jpg
pliniusz-h-n.jpeg
bronk-podstawy-nauk-o-religii.jpg
Narody dawnej.jpg
u-schylku-starozytnosci-2014-a.jpg
przeglad-historyczny-87-1996.jpg
rzeczpospolita_topolski.jpg
czarn-mwxxw.jpg
Chiny-nowe.jpg
malinowski-zsdzikich.jpg
100_filmow_Lis.jpg
apokryfy-nowego-testamentu.jpg
Leeuw-fenomonologia.png
mitoznawstwo-porownawcze.jpg
101-tore-murphy.jpg
nor-davies-boze-igrzysko.jpg
ogarek-czoj.jpg
zarys-h-sz.jpg

Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 9886275 odwiedzający

 302 odwiedzających online