Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

= KARAMAIZM* <<== - Polscy Karaimi


Karaimi - najmniejsza polska mniejszość

Najmniejsza mniejszość narodowa mieszkająca w Polsce liczy - według spisu powszechnego z 2002 roku - 43 członków. Oni sami szacują swoją populację na 120 osób. Karaimi, etnicznie pochodzenia tureckiego, którzy mówili językiem należącym do kipczackiej gałęzi języka tureckiego, w Europie Środkowej pojawili się ponad 600 lat temu.

KARA ZNACZY CZYTAĆ

Słowa „Karaimi,” „karaimizm” pochodzą od „kara” (hebr.) czytać, recytować. Karaimizm, zapoczątkowany przez Anana ben Dawida z Basry (754-775), uznawał wyłącznie autorytet Starego Testamentu, odrzucając zarówno komentarze (w tym Talmud), jak i ustną tradycję religijną. Karaimizm przyznaje badaczowi całkowitą wolność i - podobnie jak protestantyzm w chrześcijaństwie - podkreśla, że nie powinien on być krępowany żadnymi autorytetami.

Karaimi posługują się kalendarzem księżycowym, w którym rok ma 354 dni, 8 godzin i 48 minut (dla porównania, nasz rok słoneczny - 365 dni i 6 godzin). Aby wyrównać tę różnicę 10 dni, 21 godzin i 12 minut, wprowadzili co dwa–trzy lata rok przestępny. Zgodnie z zasadami wiary, Karaimi świętują sobotę, posty oraz święta wynikające z Pięcioksiągu.

Na zbiorowe modlitwy zbierają się kienesach – świątyniach (do dziś czynnych jest pięć w Europie: w Trokach i Wilnie na Litwie, w Stambule w Turcji oraz dwie w Eupatorii na Krymie), gdzie rolę przewodniczącego pełnią wybierani duchowni - hazzanowie. Wszyscy mężczyźni z nakrytymi głowami zwracają się ku południowi w stronę Jeruzalem. Kobiety, wedle tradycji, zajmują osobne pomieszczenie i uczestniczą w modłach biernie. Liturgia karaimska oparta jest na czytaniu Tory oraz na recytacji fragmentów Psałterza i hymnów. Co ciekawe, wśród kanonu pieśni religijnej znajdują się przekłady psalmów Jana Kochanowskiego, m.in. „Czego chcesz od nas, Panie”.

KIM SĄ KARAIMI POLSCY


Skąd wzięli się Karaimi w Polsce? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba cofnąć się w historii pod koniec XIV wieku, kiedy to mieszkańcom Królestwa Polskiego i Litwy zagrażała od wschodu Złota Orda. Wielki Książę Litewski, Witold, zorganizował wówczas wyprawę wojenną przeciwko Tatarom. Równocześnie, słysząc, że mieszkający na Krymie Karaimi to wzorowi rolnicy i przedni wojowie, postanowił sprowadzić ich jako swoją osobistą ochronę i osiedlić w Trokach, ówczesnej stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do dziś stoją tam ich tradycyjne drewniane domy, tam też znajduje się muzeum karaimskie..

Karaimi, oprócz Trok, osadzeni zostali także w kilkudziesięciu innych miejscowościach, zwłaszcza pogranicznych, jako załogi warowni strzegących bezpieczeństwa granic. Razem przybyło ich pięć tysięcy. Przez całe lata byli traktowani w sposób wyjątkowy. Otrzymywali przywileje, ziemie, zwolnienia z opłat. Byli wolni, a to w średniowieczu (ale i później), rzadko stawało się udziałem ludności wyznań innych niż chrześcijańskie.

Po dramatycznych latach rozbiorów, z licznych niegdyś na terenie Polski osad zachowały się tylko te w Łucku, Haliczu, Trokach oraz w Wilnie. Liczbę Karaimów określano wtedy na 1-1,5 tysiąca osób.

W okresie II Rzeczypospolitej wśród Karaimów rozkwitł, na niespotykaną dotąd skalę, polski patriotyzm. Uznali Polskę za swoją ojczyznę i sami odtąd zaczęli się nazywać ,,Karaimami polskimi". Rodzący się ład zburzyły II wojna światowa i komunizm. Nowy podział granic, rozdzielający Polskę i Litwę, znacznie utrudnił kontakty między grupkami Karaimów.

Wiele kienes, świątyń karaimskich, zamknięto lub przerobiono na spichlerze. Jedynie kienesa w Trokach na Litwie uniknęła takiego losu. Utrudniono odprawianie nabożeństw. Liczni Karaimi, szczególnie młodzi, wychowani na polskiej tradycji i kulturze, postanowili się przesiedlić i wyjechali do Polski. Dziś ich liczbę szacuje się na 2- 3 tysięcy na całym świecie (liczba ta dotyczy nie tylko Karaimów z dawnych terenów RP, ale także pochodzących z Krymu i Rosji).

MNIEJSZOŚĆ W SIECI

Karaimi, rozsiani po Polsce (mieszkają m.in. w Warszawie, Gdańsku, na Śląsku) próbują teraz odbudować porwane więzi.

W 1997 roku zebrali się w Warszawie i podjęli decyzję o powołaniu Związku Karaimów Polskich. Dwa lata później reaktywowali czasopismo, wydawane przez młodzież karaimską w latach 80. (najpierw nosiło tytuł „Coś”, a od 1988 „Awazymyz” – „Nasz głos”).

„Niestety społeczeństwo karaimskie się starzeje" – mówi Mariola Abkowicz, przewodnicząca Związku Karaimów Polskich. "Problem wynika z przestrzegania zasady, by związki małżeńskie były czyste pod względem wyznania" - dodaje.

Przyrost naturalny jest niski, maleje liczba młodzieży znającej język karaimski.
Mimo to Karaimi próbują promować swoją bogatą kulturę. Organizują m.in. spotkania z kulturą karaimską – ostatnie odbyły się w Warszawie we wrześniu i październiku bieżącego roku. Kolejny, jak zapewnia Mariola Abkowicz, ma się odbyć 17 grudnia w Domu Kultury w Aninie.

W ostatnich latach wzmogła się także częstotliwość spotkań ze społecznościami z Rosji, Ukrainy, Litwy, a także Turcji, Francji i Australii. Dużą rolę w nawiązywaniu i podtrzymywaniu więzi społecznych Karaimów odgrywa internet. W lutym roku 2001 podjęto nawet próby nauczania języka karaimskiego przy wykorzystaniu poczty elektronicznej.

Z kulturą tej fascynującej mniejszości można się zapoznać za pomocą licznych stron w sieci Internetowej – m.in. www.karaimi.org.

Ważnym zabytkiem, wciąż czynnym, jest założony w 1890 roku warszawski cmentarz karaimski przy ulicy Redutowej 34. Znajduje się tam około 70 grobów. Herb karaimów Polskich i Litewskich to oręż, tarcza oraz zamek, a nad nimi nakrycie głowy duchownego. „Herb przedstawia zamek w Dżuft-Kale na Krymie" – wyjaśnia Mariola Abkowicz – "choć Karaimi krymscy zaprzeczają utrzymując, że to zamek w Trokach.”


PAP – Nauka w Polsce, Adam Lisiecki - 2006

Data utworzenia: 04/01/2008 @ 06:08
Ostatnie zmiany: 10/12/2017 @ 21:43
Kategoria : = KARAMAIZM* <<==
Strona czytana 20274 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Henryka 02/01/2019 @ 18:29

Karaimów, podobnie jak Ormian, kocham jako najlepszych Polaków wszech czasów. Jesteście wielcy, korzeniami sięgacie do głębin Cywilizacji a Rozumem do Nieba. Piszę artykuł (oczywiście publicystyczny!) do księgi jubileuszowej mojego kolegi, którego dorobek zaplata się w Bliski Wschód. Wybrałam tematykę związaną z karaimizmem, wiem że mnie przerasta. Wypada przeprosić Karaimów, że ośmieliłam się go dotknąć. Mam nadzieję, że nie sprofanuję. Z życzeniami DO SIEGO ROKU! Henryka Kramarz
 
Trzecie Oczko
62-talit.jpg62-shofar.JPG62-tora.jpg62-chalka.jpgtorah-verse.jpg62-mezuzah.jpg62-menora-2.jpg62-skull-cap.jpg62-Hasidic chicken.jpg62-judaizm.jpg62-Hanukkah.jpg62-tallit-prayer.jpg62-tanah.jpg62-menora.jpg62-gwiazda.jpg62-torah.jpg62-hasyd.jpg62-szofar.jpg62-korona.jpg62-hanuka.jpg62-hebrew.jpg62-tefilimTallit.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 8993812 odwiedzający

 244 odwiedzających online