Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

=>> ART. PRZEKROJOWE - Siedem kobiet które wstrząsnęły Watykanem

Siedem kobiet które wstrząsnęły Watykanem



z książki - "Tajne sprawy papieży" Roberta A. Haaslera


Zwykło się uważać, że Watykan, podobnie zresztą jak cały Kościół, był i jest domeną mężczyzn. Spór o rolę kobiet w Kościele jest równie stary, jak historia Kościoła. Na jej kartach pojawiały się zawsze kobiety, zapisując się na nich zarówno gorliwą wiarą i obroną świętości Kościoła, jak i mniej chlubnymi postawami. W tym rozdziale przypomnimy kilka najbardziej barwnych postaci z owej drugiej grupy. Wyprzedzając ewentualną krytykę tej pracy za niby jednostronny wybór, przypomnimy, że nie jest naszym celem przedstawienie tu pełnej historii Kościoła, lecz spojrzenie na niektóre tylko jej karty. Zainteresowany sięgnie do innych źródeł. Jeżeli ta książka zainspiruje go do dodatkowej lektury, do głębszego zainteresowania się losami Kościoła - to swoją funkcję wypełni właściwie.

Pierwszą kobietą, która wywarła znaczny wpływ na losy kościołów lokalnych w Europie, była Petronilla, córka apostoła Piotra i Joanny. Jak chce Klemens Aleksandryjski, Piotr niósł zgubę żonie Joannie, która podobnie jak on zginąć miała śmiercią męczeńską. Szczątki św. Petronilli odnaleziono w katakumbach. Papież Stefan II (III) (752-757) obiecał królowi Franków Pepinowi III, że przekaże mu doczesne szczątki świętej jako relikwie. Ten papieski dar sprawił, że Francję przez kilkanaście wieków nazywano "pierworodną córą Kościoła". Papież Paweł I (757-767) ufundował w Bazylice św. Piotra nową kaplicę, w której umieszczono relikwie św. Petronilli.

Na dworze papieskim pojawiało się wiele kobiet uznawanych przez Kościół za święte. Wśród nich były między innymi święte Tarsylia i Emiliana, ciotki papieża Grzegorza I Wielkiego - także świętego. Doniosłą rolę odegrały wreszcie matki poszczególnych papieży, czasem ich siostry. Przykładem niech będzie Laodinica Piccolomini, matka papieża Piusa III (1503) i siostra papieża Piusa II(1458-1464).

Tragiczny los spotkał rodzinę papieża Hadriana II (867-872). Hadrian pochodził z rzymskiej rodziny Colonnów. Nim został księdzem, był żonaty. Jego żona Stefania i córka zostały uprowadzone, zgwałcone i zamordowane w 868 roku przez Eleuteriusza, syna biskupa Orte Arseniusza. Synem biskupa Arseniusza, a więc bratem (przyrodnim) mordercy, był Anastazy, zwany Bibliotekarzem, kardynał, sekretarz osobisty papieża Hadriana II, a faktycznie zarządzający Kościołem. Anastazy, po śmierci Leona IV (855), sam przeszło dwa miesiące okupował tron papieski. Właśnie Hadrian II przywrócił Anastazego do łask, oddając mu wszystkie urzędy i sprowadzając do Rzymu, by wskutek słabości papieża faktycznie rządzić Kościołem. Wydaje się, że pogłoski o współudziale Anastazego w zamordowaniu żony i córki papieża nie są bezpodstawne. Hadrian II mocno przeżywał śmierć bliskich mu osób.

Warto wspomnieć i te kobiety, które składały wizyty papieżom, wizyty czasem nieco się przeciągające Jak chociażby wizyta Krystyny, królowej Szwecji, w latach 1632-1654, która po abdykacji przybyła do Rzymu, nawróciwszy się na wiarę katolicką. Pałac królowej Krystyny w Rzymie był nie tylko centrum intelektualnym miasta, ale przysparzał papieskim gospodarzom nieco kłopotów natury moralnej. Kuria rzymska wybaczała Krystynie wiele, licząc, że za jej wstawiennictwem Szwecja przejdzie na katolicyzm. W każdym razie królowa dużo kosztowała skarbiec aż trzech kolejnych papieży: Aleksandra VII, Klemensa IX i Klemensa X. Założyła w Rzymie sławną akademię, której członkiem był między innymi papież Klemens XI, a papież Aleksander VIII wydał wielkie sumy ze skarbca papieskiego na zakup wielu manuskryptów i księgozbiorów Krystyny, wzbogacając tym samym Bibliotekę Watykańską. Papież Innocenty XII (1691-1700) uroczyście przyjął i gościł w Rzymie królową Polski, Marię Kazimierę, wdowę po Janie III Sobieskim. Maria Kazimiera gościła w Rzymie aż do roku 1714.

Poprzestańmy na tym wyliczeniu - choć i współcześnie np. za krótkiego pontyfikatu Jana Pawła I pojawiły się kobiety - zakonnice, o których warto wspomnieć. Przyjrzyjmy się nieco dokładniej losom kilku wybranych kobiet najbardziej barwnych. Kolejno przypomnimy postaci Teodory Starszej, Marozii, Teodory Młodszej, Lukrecji Borgii, Olimpii Panfili Maidalchini, Franciszki Lehnert - matki Pasqualiny i wreszcie legendarnej papieżycy Joanny. Wszystkim zresztą naszym bohaterkom Rzymianie nadali ten sam tytuł - La Papessa - Papieżyca.

Teodora Starsza, Teodora Młodsza i Marozia - Kobiety papieży wieku upodlenia.

Sto pięćdziesiąt lat od pontyfikatu papieża Formozusa (891-896) do papieża Damazego (1048) to najbardziej haniebne lata w dziejach papiestwa. Historycy prześcigają się w nadawaniu temu okresowi różnych określeń, od łagodnych o wieku upodlenia do jednoznacznych o okresie pornokracji. Były to bez wątpienia lata trudne, lata całkowitego upadku znaczenia papiestwa, co nie pozostało bez wpływu na ostateczny podział Kościoła na wschodni - bizantyjski i zachodni - rzymski. Był to też jednak czas, który zapoczątkował wielką rewolucję w Kościele - rewolucję płynącą z klasztoru w Cluny. Na tronie papieskim zasiadało wówczas 49 papieży, 6 lub 7 antypapieży. Legalność pontyfikatu Benedykta V może być wątpliwa. Jeden z papieży, Benedykt IX - Teofilatto, hrabia na Tuskulum, brat papieży Benedykta VIII i Jana XIX, pierwszy raz tron papieski objął mając piętnaście lat i prowadził prawdziwie rozpustne i gwałtowne życie. Benedykta IX dwukrotnie usuwano z tronu, za każdym razem zbrojnie go odzyskiwał. Był papieżem aż trzykrotnie. W takich czasach na arenę historii wkroczyły trzy kobiety - przedstawicielki rzymskiego rodu Tuskulum, który na długo przejął władzę w Rzymie.

Teofilakt - hrabia na Tuskulum, przywódca szlachty rzymskiej - nosił tytuł księcia i senatora Rzymu, żył do roku 926. Jego żoną była osławiona Teodora, zwana Starszą (zmarła ok. roku 916). Wraz z córkami - imienniczką Teodora, zwaną Młodszą, i Marozią przez pół wieku sprawowały rządy w Rzymie. Od lat Tuskulańczycy rywalizowali ze Spoletańczykami. Tron papieski przechodził z rąk do rąk. Na pierwsze lata X wieku przypadł szczyt rywalizacji rzymskich rodów. Państwo Kościelne owładnęła korupcja w skali trudnej do wyobrażenia. Leon V, wybrany w lipcu 903 roku, już we wrześniu tegoż roku wtrącony został do więzienia przez Krzysztofa - kardynała prezbitera kościoła św. Damazego. Krzysztof, chcąc zająć miejsce papieża Leona, kazał go wkrótce po wtrąceniu do więzienia zamordować. Sam też doświadczył podobnego losu w styczniu 905 roku, kiedy do Rzymu na czele małej grupy zbrojnych wrócił z wygnania Sergiusz. Krzysztof po krótkim procesie znalazł się w więzieniu, gdzie odwiedził go niespodziewanie Sergiusz. Tron papieski znów był wolny. W tych tragicznych dla papiestwa chwilach na arenę dziejów wkracza Teodora Starsza. To ona właśnie poinformowała Sergiusza o możliwości przejęcia tronu papieskiego. Należało tylko usunąć w cień Krzysztofa. Sergiusz III panował w latach 904-911 i znany nam jest jako inicjator odrażającego tzw. synodu trupiego - ale o tym w innym rozdziale.

Dziwny to był czas. Nawet najbardziej bliscy Kościołowi historycy nastającą erę trzech tuskulańskich papieżyc nazywają bez ogródek pornokracją. Kardynał Cesare Baronius, kustosz Biblioteki Watykańskiej i spowiednik papieża Klemensa VIII, na początku XVII wieku w wielkim swoim dziele Kroniki Kościelne, panowanie kurtyzan nazywa "pornokracją". Papież wykonywał wszystkie żądania Teodory. Mimo nagannego prowadzenia potrafił zabiegać o względy ludu, obdarowując go hojnie. To właśnie sprawiło, że Sergiusz był przez lud lubiany i mógł jak na owe czasy rządzić w Kościele bardzo długo. Jego pontyfikat trwał siedem lat, gdy trzej poprzednicy zmienili się w cišgu jednego roku. Sergiusz zmarł śmiercią naturalną. To też było jak na owe czasy wyjątkowym wydarzeniem. Jego Świątobliwość Sergiusz III obdarowany został łaskami matki Teodory i jej jeszcze bardziej rozwiązłej córki Marozii.

Marozia odziedziczyła po matce nie tylko władzę, ale przede wszystkim ambicję, przebiegłość i niepohamowane dążenie do decydowania o losach świata. Urodziła się około roku 892, przeżywszy lat 40 zmarła po roku 932. W wieku piętnastu lat postanowiła, rywalizując z matką o względy papieskie, zdobyć serce Jego Świątobliwości. Marozia - choć już nie była stanu wolnego - szybko zdobyła nie tylko serce, ale i lędźwie Sergiusza. Fakt, że była żoną wpływowego Alberyka ze Spoleto, nie miał przy tym żadnego znaczenia. Papa Sergiusz III za przyczyną Marozii miał inny powód, by nazywać się ojcem. Owocem tej miłości miał być Jan XI, który po 25 latach troskliwej opieki Marozii sam objął tron papieski. Jej siostra Teodora Młodsza też miała syna, który jako Jan XIII panował w latach 965-972. Marozia była więc matką Jana XI, babką Jana XII i ciotką Jana XIII. Sergiusz III, sam mając wiele na sumieniu, pozwalał innym władcom ówczesnego świata na podobne prowadzenie. Cesarz bizantyjski Leon XI dorobił się wtedy potomka z czwartą żoną. Aby mógł ją poślubić - choć prawo zezwalało jedynie na dwie żony - cesarz wystąpił do papieża o dyspensę. Nie mógł jej uzyskać od swego patriarchy Konstantynopola. Sergiusz skwapliwie pośpieszył cesarzowi z pomocą. W odwecie patriarcha obłożył papieża ekskomuniką. W zasadzie ten fakt był początkiem wielkiej schizmy i upadku Kościoła.

Po pontyfikacie Sergiusza przynajmniej piętnastu kolejnych papieży zawdzięczało swoje wyniesienie i tron papieżycom z rodu Tuskulum lub rodzinie rzymskich hrabiów. Anastazy III (911-913) wybrany został dzięki Teodorze Starszej, Lando (913-914) podobnie, Jan X (914-928) również. Ten papież, choć początkowo - jak chcą historycy, był kochankiem Teodory Starszej, później chciał uwolnić się spod władzy matki i jej córek. Przeciw nim sprowadził nawet wojska węgierskie. Cała akcja skończyła się jednak dla papieża tragicznie. Marozia po stracie pierwszego męża poślubiła Guida, księcia Toskanii. Dzięki pomocy męża wywołała w Rzymie bunt, w wyniku którego nasłani przez nią złoczyńcy zamordowali brata papieża, Piotra (zresztą w jego obecności), a samego papieża wtrącili do więzienia, w którym udusił go mąż Marozii. Jan szczególnymi względami obdarował matkę, jej córkę imienniczkę, a zginął za sprawą innej córki Marozii.

Leon VI (928) tron zawdzięczał Morozii, która już wtedy nadała sobie tytuł senatorowej i patrycjuszki Rzymu - Senatrix et Patricia Romanorum. Leon VI niedługo cieszył się względami przebiegłej Marozii. Stefan VI (928-931) zastąpił Leona za sprawą Marozii. Po dwóch latach ustąpić musiał miejsca jej synowi Janowi XI (931-935). Tymczasem matka papieża została po raz kolejny wdową. Po śmierci Guidona wyboru trzeciego męża dokonała wśród bliskiej rodziny. Los padł na Hugona z Prowansji - króla italskiego. Hugon był jednak rodzonym bratem poprzedniego męża Marozii, a związek małżeński z bratową uważano wówczas za kazirodczy. Ten fakt nie był dla nikogo przeszkodą. Przecież sam papież był świadkiem uroczystości ślubnych. Marozia została królową, chciała jednak swoją karierę zakończyć na cesarskim stoiku. Na przeszkodzie matce stanął jednak młodszy syn Marozii - Alberyk II ze Spoleto. Wywołał bunt arystokracji rzymskiej, nie chcącej zgodzić się na panowanie Hugona. Alberyk przejął pełnię władzy, ogłosił Rzym republiką, a siebie księciem i senatorem wszystkich Rzymian. Hugon uciekł. Marozia wtrącona została do więzienia, później zamknięto ją w klasztorze, gdzie zmarła po roku 832. Papież Jan XI panował jeszcze trzy lata pod ścisłą kontrolą brata Alberyka. Leon VII (936-939), został papieżem za poparciem Alberyka, który właśnie pojął za małżonkę Aldę, córkę Hugona, którego niedawno wygnał z Rzymu. Kolejni papieże Stefan VIII (939-942), Marynus II (942-946), Agapit II (946-955) rządzili wyłącznie za sprawą Alberta II, syna Marozii.

Nie koniec na tym dynastii papieżyc. W 954 roku, po przeszło dwudziestu latach panowania, umiera Alberyk II. Przed śmiercią udało mu się wymusić na szlachcie rzymskiej, kardynałach i duchowieństwie przysięgę, że po Agapicie II wybiorą na stolicę papieską jego syna Ottaviana, urodzonego w 938 roku. Ottaviano był więc wnukiem Marozii. Chociaż prawo kościelne zabraniało wyznaczania następcy za życia panującego papieża, Alberykowi udało się zapewnić synowi tron Jego Świątobliwości. Ottaviano miał wówczas siedemnaście lat. Za jego pontyfikatu papiestwo sięgnęło dna. Lateran stał się prawdziwym domem rozpusty dla złotej młodzieży rzymskiej. Prostytutkom płacono kielichami kościelnymi. Przymilny papieżowi dziesięciolatek został nagrodzony sakrą biskupią. Ulubiony koń Jana XII został senatorem. Wróciły czasy Kaliguli. Mimo upodlenia i zepsucia Jan wzmocniony siłą swojego wojska dbał o terytorialną jedność Państwa Kościelnego. Rzym nie darzył papieża miłością. W 969 roku zwołano na Lateranie, z inicjatywy części szlachty rzymskiej, synod, który pod ciężarem wielu zarzutów: mężobójstwa, kazirodztwa, krzywoprzysięstwa, profanacji złożył papieża z urzędu. Jan na synod nie przybył. Jego przeciwnicy wybrali nowego papieża, Leona VIII, który był osobą świecką. Jan XII nie ustępował, na czele wojska wrócił do Rzymu i ponownie zwołał synod, który nie tylko złożył z urzędu Leona VIII, ale przywrócił Janowi wszystkie godności. Rozpoczął się okres bezwzględnej zemsty i represji wobec przeciwników Jana. Ten zaś dalej prowadził burzliwe, niemoralne życie. W 954 roku - mając 28 lat -jak pisze kościelny historyk biskup Liutprand z Cremony, "był już u kresu swojego haniebnego żywota: zginął śmiertelnie ugodzony w głowę przez diabła w czasie cudzołóstwa w domu kobiety zamężnej." Według biskupa tym diabłem była epilepsja, według innych historyków zdradzony mąż. W oficjalnych kronikach kościelnych czytamy, że Jan XII zmarł "wskutek rozwiązłości swojej". Kiedy zdradzony mąż wrócił wcześniej do domu - zastał Jana w łóżku ze swoją małżonką. Karą była chłosta łańcuchem. Oczywiście mąż nie wiedział, że tak srodze rozprawia się z najwyższym dostojnikiem Kościoła. Niemal nieżywego papieża, bez odzienia, wyrzucił następnie przez okno. Tak skończył swoją wędrówkę po ziemskim padole Ottaviano.

Teodora Młodsza wraca na scenę historii w związku z osobą papieża Jana XIII (965-972), który miał być jej synem. Benedykt, hrabia Tuskulum, kolejny przedstawiciel rodu, objął tron papieski w latach 974-983 jako Benedykt VII. Był spokrewniony z inną znaną rodziną rzymską Krescencjuszów, która za jego sprawą zaczyna odgrywać coraz większą rolę w Kościele. Skończyła się wprawdzie epoka papieżyc z rodu hrabiów Tuskulum, epoka rządów w papiestwie nieobyczajnych kobiet. Skończyła się epoka pornokracji, ale daleko jeszcze było do końca epoki upodlenia. Papiestwo i Kościół długo jeszcze rządzone będą przez słabych, nastawionych na zaspokojenie interesów rodów papieży. Głębokie zmiany nastąpią dopiero za pontyfikatu papieży Leona IX (1049-1054) i Grzegorza VII (1073-1085). Leon IX był pierwszym od blisko 180 lat papieżem, który zaliczony został w poczet świętych.

Siedemdziesiąt lat pobytu papieży w "niewoli awiniońskiej" - doprowadziły Rzym do prawdziwego upadku. Stolica chrześcijaństwa pozbawiona została wówczas dochodów nie tylko z utrzymania dworu arystokratów, kardynałów i papieża, ale głównie pozostawianych przez rzesze pielgrzymów. Całe miasto popadło w ruinę. Siedmiu prawowitych papieży na swoją rezydencję obrało wciąż rozbudowywany Awinion.

Cesarz i intelektualiści włoscy, np. Petrarka, Boccacio, namawiali papieży do powrotu. Główna jednak rola w sprowadzeniu biskupów rzymskich do swojej diecezji przypadła kobietom. Brygida Szwedzka namawiała do tego Urbana V (1362-1370). Papież wrócił. Rzymianie powitali go entuzjastycznie. Jakże wielkie było rozczarowanie Urbana na widok Wiecznego Miasta. Nic już nie pozostało z dawnej świetności, Rzym był małą mieściną. Kościoły i pałace zrujnowane. Spłonęła rezydencja papieska na Lateranie. Urban robił niemal wszystko, by wrócić do Awinionu. Brygida Szwedzka, wiodąca w Rzymie życie w ubóstwie, gdy tylko dowiedziała się o zamiarach Ojca Świętego, przepowiedziała mu rychłą śmierć, jeżeli zdecyduje się opuścić Rzym. Urban jednak, głuchy na nawoływania Brygidy, nieczuły na błagalne prośby delegacji miasta, napisał list pożegnalny i opuścił ponownie swoje biskupstwo, by wrócić do Awinionu. Po parunastu dniach zachorował, a po niecałych trzech miesiącach zmarł. Proroczy sen Brygidy Szwedzkiej wypełnił się.

Więcej szczęścia miała w sprawie ostatecznego powrotu papieży z niewoli awiniońskiej Święta Katarzyna ze Sieny. Następcą Urbana został Grzegorz XI (1370-1378), Pierre Roger de Beaufort. Tuż po wyborze obiecał, że wróci już ostatecznie wraz z całym dworem do Rzymu. Za namową króla Francji i nowo mianowanych kardynałów, także w przewadze Francuzów, Grzegorz zwlekał z decyzją o powrocie. Miasta włoskie, choć stale zabiegały o powrót Ojca Świętego, buntowały się przeciwko jego legatom, sprawującym władzę w imieniu Awinionu. Prym w buntach przeciw papieżowi wiodła Florencja. Legaci papiescy siłą zmuszali buntujące się miasta do posłuszeństwa. Wkrótce w otoczeniu Jego Świątobliwości pojawiła się 25-letnia zakonnica, Katarzyna ze Sieny. Była mistyczką, kobietą o niezwykłej inteligencji, jedną z największych postaci w historii Kościoła. Do klasztoru wstąpiła będąc dzieckiem. Ciągle służyła pomocą, zwłaszcza biednym i chorym. W czasie epidemii dżumy w 1374 roku pracowała na ulicach, pomagając umierającym biedakom. Misją Katarzyny było jednak sprowadzenie już na zawsze papieży do prawowitej stolicy, do Rzymu.

Papieża nazywała "swym włoskim najświętszym ojczulkiem", mimo iż Jego Świątobliwość był Francuzem, podobnie jak sześciu jego poprzedników. W 1376 roku pojechała do Awinionu, aby prosić papieża o powrót. Katarzyna przebywała na dworze Grzegorza XI zaledwie trzy miesiące. Używała wszelkich argumentów, aby papież podjął właściwą decyzję, w tym i tego, że według decyzji Grzegorza biskupi powinni przebywać we własnych diecezjach. Papieże w tej sprawie napominali ordynariuszy już prawie od tysiąca lat. Tymczasem najważniejszy biskup ordynariusz od blisko siedemdziesięciu lat był poza swoją biskupią stolicą. Trzy miesiące nawoływań Katarzyny zrobiły swoje. Grzegorz XI w 1376 roku postanowił wrócić do Rzymu. Całej wyprawie towarzyszyły złe znaki wróżebne. Wpierw koń papieski stanął dęba, zrzucił Ojca Świętego i mocno go poturbował. Potem sztorm zatopił kilka galer, a kardynałowie towarzyszący Jego Świątobliwości zachorowali. Grzegorz XI dotarł wreszcie do Rzymu. Powitanie znów było entuzjastyczne. I znów Rzym nie wywarł na biskupie dobrego wrażenia. Znów papież chciał wrócić do Awinionu. Publicznie wyznał z żalem, że dał się namówić "kobiecym przepowiedniom". Święta Katarzyna ze Sieny osiągnęła swój cel - papieże wrócili do Rzymu, ale Kościół i papiestwo dopiero teraz czekały trudne czasy. Czasy jednoczesnych dwóch, a później i trzech wikariuszy Chrystusa.

Lukrecja Borgia

Postać to wielce interesująca i zagadkowa. Była córką papieża Aleksandra VI. Żyła w latach 1480-1519. Hiszpańska rodzina Borgiów była w Rzymie dobrze znana. Czterdzieści lat przed Aleksandrem VI papieżem był Kalikst III - Alonso de Borgia, stryj Aleksandra VI, a tym samym stryjeczny dziad Lukrecji. Za czasów Kaliksta III papiestwo wróciło do czasów niepohamowanego nepotyzmu, przekupstwa i przedkładania interesów rodziny nad dobro Kościoła. Co Kalikst zapoczątkował, Borgiowie Aleksandra VI ze zdwojoną pasją kontynuowali. Lukrecja była nieodrodną członkinią swego rodu. Wielu historyków, zwłaszcza mocniej związanych z instytucjami Kościoła, wiele czyni, aby przywrócić dobrą sławę Lukrecji. Nie wydaje się, aby legendy, jakie wokół Lukrecji stworzyła literatura pamfletyczna, wiele powieści z epoki czy współczesna kinematografia były z gruntu - jak chcą niektórzy historycy - nieprawdziwe. Lukrecja była dzieckiem swojej epoki, należała do klanu Borgiów, który w osobach papieża Aleksandra VI i jego syna, a brata Lukrecji Cezara, zapisał najczarniejsze karty w historii Kościoła.

Lukrecja miała urodzić się 18 kwietnia 1480 roku. Miejsce urodzenia nie jest dokładnie znane. W każdym razie dzieciństwo spędziła w Rzymie. Kiedy nasza bohaterka przyszła na świat, ojciec Rodrigo - wówczas 49-letni - od 24 lat jest kardynałem i opatem Subiaco. Później, mimo braku wyższych święceń kapłańskich, zostaje biskupem Pampeluny. Od 1460 roku związany był z Vannozzą Catanei, z którą miał kilkoro dzieci. Lukrecja, ukochane dziecko kardynała Borgii, w rzymskich klasztorach zdobyła skromne wykształcenie. Już jako 11-letniej dziewczynce, przezorny ojciec przysposabiał na męża aż dwóch kandydatów spośród bogatej hiszpańskiej szlachty. Ci pretendenci, jakkolwiek godni córki kardynała, nic nie znaczyli dla córki papieża. Ojciec Rodrigo, w wyniku wielu intryg i przekupstwa, został w 1492 roku wybrany na stolicę Pittrową, przyjmując imię Aleksandra VI. Trzeba było dla Lukrecji szukać niezwłocznie nowego kandydata na męża. Tym razem wybór padł na Giovanniego Sforze, zwanego Sforzino. Przystojny, 26-łetni Sforzino, był już wdowcem. Lukrecja w dniu ślubu liczyła zaledwie trzynaście wiosen. Wpierw per procura, cztery miesiące później z wielką pompą i z wielkim przepychem, Jak przystało na córkę papieża. Uroczystości odbyły się w Rzymie w czerwcu 1493 roku. Na ślubie swojej córki nie była matka, Vannozza, która już od paru lat odsunięta została przez Rodriga - chociaż aż do śmierci pozostawała pod papieską opieką. U boku jeszcze kardynała, a później papieża, Vannozzę zastąpiła młodziutka Giulia Farnese - przez Rzymian zwana "oblubienicą Chrystusa". Małżeństwo Lukrecji ze Sforzą miało oczywiście charakter polityczny. Służyło ono papieżowi do budowania koalicji włoskiej przeciw dworowi hiszpańskiemu, któremu nie w smak była rosnąca potęga rodu Borgiów, jak i grzeszny żywot jego przedstawicieli. Małżonkowie niewiele czasu spędzali wspólnie. Kiedy Lukrecja przebywała w Rzymie, jej małżonek w rodowej rezydencji w Pesaro.

Kiedy Sforzino przybywał do Rzymu, Lukrecja wyjeżdżała do Pesaro. Wkrótce polityczne znaczenie rodu Sforzów znacznie osłabło i małżeństwo Sforzina z Lukrecją przestało mieć dla papieża wszelkie znaczenie. Kiedy w nie wyjaśnionych okolicznościach ginie książę Gandii - syn papieża, jak się wydaje nie bez pomocy swojego brata Cezara, Aleksander VI za śmierć syna obwinia Sforzów i Orsinich. Mąż Lukrecji niemal cudem uniknął zasadzki, jaką zastawiono, by przyspieszyć jego zejście ze świata i umożliwić papieżowi za pośrednictwem kolejnego ślubu Lukrecji opanowanie południa Italii. Sforzino zamachu uniknął. Aleksander VI zażądał unieważnienia małżeństwa wobec impotencji małżonka. Sforzino długo się bronił i na wszelkie sposoby udowadniał swoją męskość. Nie pozostał dłużny papieżowi i swojej małżonce. To on i jego zwolennicy wtedy właśnie zaczęli rozpowszechniać pogłoski o niegodnym prowadzeniu się Lukrecji. Zarzucili jej kazirodcze stosunki nie tylko z bratem Cezarem, ale także z ojcem, nazywając ją "córką, żoną i synową papieża". Opinia o kazirodztwie w rodzinie Aleksandra VI na wiele stuleci przylgnęła do papieża. Papież był zbyt silnym przeciwnikiem dla słabego już rodu Sforzów. Dnia 20 grudnia 1497 roku małżeństwo Lukrecji zostało unieważnione. Siedemnastoletnia wtedy Lukrecja po raz pierwszy straciła mąża. Pól roku później, także z przyczyn politycznych, poślubiła księcia Alfonsa Bisceglie, pomagając tym samym ojcu i bratu wejść w koligacje dynastyczne dla opanowania południa Italii. Tym razem małżeństwo Lukrecji można by uznać za udane, gdyby nad jego finałem nie zaciążyły przeszkody w polityce papieskiego ojca. Małżonkowie darzyli się wzajemnie prawdziwą i namiętną miłością. Z tego związku Lukrecja rodzi w listopadzie 1499 roku syna, Rodriga. Złośliwi ojcostwo przypisują nie księciu Alfonsowi, ale ojcu Aleksandrowi VI - nadając dziecku miano Infantore Romano (dziecko Rzymu). Parę miesięcy przed narodzinami małego Rodriga książę Alfonso musiał opuścić małżonkę, co doprowadziło ją do wielkiej rozpaczy. Aleksander VI na otarcie lez mianował córkę - wówczas niespełna dwudziestoletnią - gubernatorem Spoleto i Foligno. Stosunki księcia Alfonsa z papieżem i jego synem Cezarem były więcej niż napięte. Wkrótce książę ginie uduszony we własnym łożu.

Niezbyt długo Lukrecja odbywa żałobę po śmierci męża. Na jakiś czas usuwa się nawet do Nepi, ale wkrótce wraca do Rzymu, by służyć ojcu w jego polityce dynastycznej. Tym razem wybór padł na ród d'Este z Ferrary. Był to jeden z najstarszych i najznamienitszych rodów włoskich, przy tym posiadający znaczne bogactwo. Papież i Ercole d'Este dla 21-letniej Lukrecji wybrali 25-letniego - pierworodnego syna Alfonsa. Niezbyt urodziwy nie bardzo był zadowolony z propozycji małżeństwa. Jego ojciec natomiast sam gotów był poślubić Lukrecję, gdyby syn ostatecznie się nie zdecydował. Papież za małżeństwo córki z bogatym i wpływowym rodem d'Este musiał słono zapłacić. Sto tysięcy dukatów w gotówce i wiele kościelnych legacji to cena za kolejne trzecie małżeństwo Lukrecji. Ślub z wielkim przepychem zawarty został 30 grudnia 1501 roku. Tydzień później Lukrecja wyjeżdża do męża do Ferrary. Rok później umiera papież Aleksander VI - kończy się era Borgiów. Po krótkim pontyfikacie Piusa III na tron papieski wstępuje w 1503 roku Juliusz - Giuliano delia Rovere, spokrewniony z odwiecznymi wrogami Borgiów, rodziną Orsinich. Wszechpotężny brat Lukrecji zostaje aresztowany i po czteroletniej tułaczce ginie pod murami Viana.

Małżeństwo Lukrecji z Alfonsem d'Este nie było zbyt udane. Stale opuszczona przez męża, z jednej strony oddawała się codziennym modlitwom, a z drugiej, otaczając się artystami i młodymi przedstawicielami szlachty, obdarzała szczególnymi względami kilku przynajmniej towarzyszy zabaw. Od 1505 roku była już księżną Ferrary. Mąż nie był dłużny. Mimo to w Ferrarze opinia o Lukrecji zmieniła się. Dawno zapomniano jej bujne życie, teraz rozpowszechniano nowy obraz Lukrecji, matki i żony. Urodziła księciu d'Este pięcioro dzieci, przeżyła kilka poronień. W Ferrarze nazywano ją skarbnicą wszelkich niewieścich cnót. W Ferrarze Lukrecję zastały wszelkie złe, tragicznie przez nią przyjmowane wiadomości. Wpierw o śmierci ojca papieża, później brata Cezara. Najbardziej jednak przeżyła śmierć swojego pierworodnego syna, Rodriga. Rodrigo zmarł w 1512 roku w Neapolu, z dala od matki. Alfons d'Este nie zgodził się bowiem, aby Lukrecja zabrała swoje dziecko do Ferrary. Rodrigo zmarł w wieku trzynastu lat, a po jego przedwczesnej śmierci Lukrecja pisała "cała tonę we łzach i goryczy z powodu śmierci księcia Biscegli, mego najdroższego syneczka". Także w Ferrarze zastała Lukrecję wieść o śmierci matki, Vannozzy, w 1518 roku.

Lukrecja przeżyła swoją rodzinę, osamotniona rozstała się ze światem tuż po swojej matce. W wyniku szóstej ciąży urodziła siedmiomiesięczną córeczkę, która niemal natychmiast po porodzie zmarła. Matka przeżyła poród o parę dni. Zmarła 24 czerwca 1519 roku. Jaka była Lukrecja Borgia? Czy była nieodrodnym przedstawicielem rodu Borgiów, czy gdyby była córką innego ojca i siostrą innego brata jej życie przebiegałoby inaczej? Zasłużenie lub nie była jedną z najbardziej barwnych postaci w historii Kościoła. Przez stulecia wokół niej stworzono wiele mitów i przesadzonych opowieści. Może warto dziś odrzucić mity i opowieści i przyjrzeć się Lukrecji baczniej. Srodze doświadczona przez życie była najsłynniejszą kobietą w dziejach Kościoła całego drugiego tysiąclecia.

Olimpia Maidalchini.

Ostatnia papieżyca z Borgiów. Przenieśmy się w połowę XVII wieku. Niewiele lat wcześniej papież Urban VIII dokonuje konsekracji nowej Bazyliki św. Piotra, a wokół placu przed Bazyliką wkrótce powstanie Kolumnada Beminiego. W "nowym" Watykanie 15 września 1644 roku tron papieski obejmuje Gian Battista Pamfili, przyjmując imię Innocentego X. Nowy papież był już stary. Rozpoczynając pontyfikat miał przeszło 72 lata. Pochodził z wpływowego i bogatego rodu z Gubbio, blisko spokrewnionego z osławioną rodziną Borgiów. Innocenty X miał być wnukiem jednego z potomków Aleksandra VI. Krew Borgiów zrobiła swoje. Niedaleko pada jabłko od jabłoni, jak mówi przysłowie. Innocenty X karierę duchowną zawdzięczał wujowi Girolamo, który umożliwił mu gruntowne studia, i bratankowi papieża, Urbanowi VIII, kardynałowi Francesco Barberiniemu, który protegował go Jego Świątobliwości. Rodzina Barberinich po śmierci Urbana VIII, nie chcąc dopuścić do objęcia tronu przez przedstawiciela rodu Famese i w opozycji do francuskiego kardynała Mazariniego, zdecydowała się poprzeć Gian Battistę Pamfilego - Innocentego X. Mimo iż ten niemal wszystko zawdzięczał papieżowi Barberiniemu, natychmiast po intronizacji, nie czując żadnej wdzięczności, wytoczył niedawnym swoim opiekunom proces o zagarnięcie dóbr kościelnych. Barberini musieli schronić się u niedawnego swojego wroga, kardynała Mazariniego we Francji. Połączyła ich niechęć do nowego papieża. Papież, choć żarliwy religijnie, nie radził sobie z administrowaniem Kościołem. Śladem swojego poprzednika otaczał się nepotami. Papież wielu krewnych obdarzył wysokimi godnościami kościelnymi dobrze dbając o ich dobra materialne.

Papież władzę w Kościele sprawował wraz z bratankiem Camilio Pamfilim, którego mianował kardynałem i pierwszym w dziejach papiestwa sekretarzem stanu. Kardynał Camilio zrezygnował później z purpury i wrócił do stanu świeckiego. Faktyczną władzę w Kościele sprawowała jednak donna Olimpia Maidalchini - papieżyca, jak ją powszechnie nazywano. Była wdową po bracie papieża i matką kardynała Camilia. Donna Olimpia urodziła się w 1594 roku. Była kobietą raczej niezbyt urodziwą, bardziej matroną niż donną. Papież nie podejmował praktycznie żadnej decyzji bez zaciągania jej rady. Donna Olimpia rządziła dworem papieskim w sposób despotyczny i zdecydowany. Nie liczyła się z nikim. Kardynałowie i dyplomaci stale zabiegali o jej względy. Zręcznie posługując się intrygą i przekupstwem donna Olimpia szybko zawładnęła Rzymem. Aby osiągnąć cel w urzędach kurii papieskiej, zainteresowani musieli drogimi podarunkami zjednywać życzliwość donny Olimpii. Sam papież obdarował szwagierkę setkami tysięcy skarbów. Nie trzeba było wielu lat, aby takimi metodami zgromadzić wielki majątek. Olimpia przyjmowała prezenty od wszystkich. Rzymskie prostytutki za szczególną hojność otrzymywały od Olimpii prawo zdobienia karoc własnym herbem. Te przedstawicielki licznej rzeszy "don" czuły zresztą stałą opiekę protektorki - papieżycy Olimpii. Ona zresztą nie ograniczała się do inryg na dworze i stałego bogacenia się - wymusiła na Innocentym X, aby skierował wojska przeciwko małemu księstwu Castro, które z powodzeniem obroniło się przed wojskami Urbana VIII. Tym razem los księstwa był przesądzony. Po zwycięstwie, za namową Olimpii, papież obrócił małe państewko w gruzy. Nie oszczędzono żadnego domu ani kościoła. Nieograniczone wpływy donny Olimpii próbował przez krótką chwilę ograniczyć sam Innocenty X. Konkurentką miała być żona jednego z bratanków - ta jednak jeszcze w bardziej gorszący sposób skorzystała z papieskich wpływów. Stara papieżyca musiała powrócić, aby "spokój" zapanował w Watykanie. Prawie jedenastoletni pontyfikat starego papieża (w chwili śmierci miał 83 lata) zabezpieczył rodzinę we wszelkie dobra. W czasie długiej agonii papieża donna Olimpia zdążyła "zaopiekować się" wszystkimi najcenniejszymi rzeczami z pałacu papieskiego. Pozwalał na to wszystko kardynał Fabio Chigi - nowy sekretarz stanu, po ustąpieniu bratanka papieża, a syna donny Olimpii - Camilia. Fabio Chigi, po śmierci Innocentego X, sam został papieżem. Innocenty X zmarł 7 stycznia 1655 roku. Jego doczesne szczątki parę dni leżały u bram zakrystii Bazyliki św. Piotra. Kiedy nadszedł czas pochówku, Kuria zwróciła się do donny Olimpii o pokrycie kosztów ceremonii. Osiągając ogromne bogactwo dzięki papieskiemu szwagrowi, papieżyca odmówiła, bijąc na alarm, skąd jako biedna wdowa miałaby wziąć pieniądze. Dopiero jeden z kanoników opłacając grabarzy, bez żadnych uroczystości doprowadził do żałosnego pochówku papieża. Donna Olimpia przeżyła Innocentego o dwa lata. Zmarła w 1657 roku - kończąc żałosną dla kościoła erę Borgiów.

Pasqualina Lehnert.

Był ciepły październikowy dzień 1958 roku. Castel Gandolfo. Letnia rezydencja papieży. Za kilka godzin wyruszać ma do Rzymu kondukt z doczesnymi szczątkami Piusa XII. Tymczasem papieski plymouth opuszcza boczną bramę pałacu, udając się także w drogę do Rzymu. W tym samochodzie po czterdziestu latach wiernej służby opuszcza papieża Piusa XII na zawsze 64-letnia Pasqualina, udając się do rzymskiej siedziby swojego zakonu, by już na stałe opuścić karty historii Kościoła. Pasqualina Lehnert pierwszy raz spotkała późniejszego papieża Eugenia Pacellego w roku 1917. O nieprzeciętnej urodzie i żarliwej wierze młoda, dwudziestoletnia zakonnica, poświęciła Bogu swoją służbę w klasztorze sióstr od św. Krzyża w Einsiedeln. Wtedy właśnie do klasztoru przybył na rekonwalescencję, po niegroźnym wypadku samochodowym - czterdziestoletni Eugenio Pacelli z nerwicą żołądka i zaleceniem specjalnej diety. Matka przełożona do opieki nad wyjątkowym gościem z Watykanu, który obejmować miał urząd nuncjusza apostolskiego w Monachium, przydzieliła właśnie Franciszkę Lehnert. Zakonnicę pochodzącą z chłopskiej rodziny bawarskiej, która po nowicjacie przyjęła imię Pasqualina. W innych źródłach znajdziemy informację, że pierwsze spotkanie odbyło się w domu zakonnym "stella Maris", w szwajcarskiej miejscowości Rorschach, który był specjalnym sanatorium dla księży chorych na gruślicę. Pacelli był wówczas pracownikiem Sekretariatu Stanu, sekretarzem Kongregacji dla Nadzwyczajnych Spraw Kościoła.

Kiedy w 1917 roku Eugenio Pacelli objął nuncjaturę apostolską w Monachium, nie będąc zadowolony z dotychczasowej służby, poprosił, aby jego opiekunka siostra Pasqualina mogła zająć się sprawami i domem nuncjusza. Po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń Pasqualina przybyła do Monachium, a wraz z nią inne zakonnice z tego samego domu zakonnego. Od tego czasu Pasqualina nie opuściła papieża aż do jego śmierci w październiku 1958 roku. Pasqualina początkowo dbała tylko o garderobę i kuchnię papieża. Chorowity Eugenio Pacelli wymagał specjalnej diety, a tę zapewniała zakonnica. Pasqualina towarzyszyła Pacellemu we wszystkich etapach kariery kościelnej - przez nuncjaturę w Berlinie, po Watykan, gdzie jako kardynał z nominacji Piusa XI objął godność sekretarza stanu. Kiedy po śmierci Piusa XI w 1939 odbywało się konklawe, Pasqualina uzyskała zgodę na wejście i towarzyszenie Eugenio Pacellemu na konklawe, z którego wyszedł już jako papież Pius XII. Pasqualina uzyskała zgodę papieży Benedykta XV i Piusa XI, by móc zamieszkać najpierw w rezydencji nuncjusza, a potem w pałacu apostolskim w Rzymie. Wejście na konklawe nie wymagało już zgody papieskiej, tej udzielił sam kardynał Pacelli, który jako Kamerling Kościoła po śmierci papieża sprawował najwyższą godność.

Kiedy Eugenio Pacelli już jako Pius XII objął tron, Pasqualina zajęła się domem papieskim, sprowadzając do pracy inne siostry z Einsiedeln. Włosi nigdy nie darzyli matki Pasqualiny specjalnymi względami. Nazywali ją La Papessa - Papieżyca, z czasem zauważając, że Pasqualina stała się najbliższym współpracownikiem papieża. Bez jej wiedzy i zgody nic wokół papieża nie mogło się wydarzyć. Praktycznie nigdy nie opuszczała pałacu apostolskiego, nie odwiedzała ogrodów watykańskich, w Rzymie nie widziano jej nigdy. Cały czas spędzała w apartamentach papieskich. Dbała o garderobę papieża, utrzymując ją w nienagannym stanie (w przeciwieństwie do poprzedniego papieża), dbała o dietę, prowadziła dom papieski, utrzymując wszystko w żelaznej dyscyplinie. Po audiencjach obmywała ręce papieżowi, dezynfekując je alkoholem po setkach pocałunków wiernych. Prowadziła księgi wydatków papieskich, a w imieniu papieża rozwijała akcję charytatywną, pomagając finansowo zrujnowanej arystokracji włoskiej. To ona układała na biurku papieża wszystkie dokumenty, podsuwając te jej zdaniem najważniejsze i odkładając inne. Nieżyczliwi kurialiści mówili o jej wpływie na niektóre nominacje kardynalskie i biskupie. Miała zawsze i o każdej porze dostęp do papieża, jak nikt z bliskich współpracowników czy kardynałów. Papież wiele razy dyktował Pasqualinie swoje listy. Warto przypomnieć, że Pasqualina była w historii jedyną kobietą, która brała udział w konklawe.

Praktycznie nic w otoczeniu papieża nie mogło się zdarzyć bez jej akceptacji. Wielu kronikarzy Watykanu przypomina anegdotę, że nawet amerykański sekretarz stanu, John Foster Dulles, musiał doąwiadczyć interwencji Pasqualiny. Kiedy ustalona audiencja u papieża się przeciągała, matka wkroczyła z interwencją, gdyż przygotowana dla papieża zupa stygła. Dulles zwlekał, mimo to Pasqualina, nie opuszczając pokoju papieskiego, skróciła wizytę amerykańskiego sekretarza stanu. Pius XII skomentował ten incydent tymi słowy "...żadna siła na ziemi nie zmusi naszej dobrej matki Pasqualiny do wyjącia, kiedy zupa czeka na stole". To tylko incydent, ale dobitnie świadczący o pozycji Pasqualiny na papieskim dworze. Złośliwi Rzymianie wiedzieli, jaką rolę odgrywa La Papessa.

Rzym od czasu do czasu obiegały plotki o szczególnych więzach łączących papieża z Pasqualiną, wszystkich bowiem dziwił fakt tak wielkich jej wpływów, że i najbliższa rodzina papieża musiała u zapobiegliwej matki starać się o zgodę na spotkanie ze swoim wielkim krewniakiem. Wieść niesie, że Giovanni Battista Montini - późniejszy papież Paweł VI nie cieszył się zbytnią sympatią matki Pasqualiny. Jako pracownik sekretariatu stanu, później podsekretarz stanu, musiał w 1954 roku opuścić Watykan, nie będąc zbyt uległym wobec niuansów polityki kurialnej. Za sprawą Pasqualiny i przy pomocy zazdrosnych współpracowników objąć musiał arcybiskupstwo Mediolanu - opuszczając na dziewięć lat Rzym, by doń powrócić już jako papież, następca Jana XXIII.

Matka Pasqualina wprowadziła do apartamentów papieskich liczne urozmaicenia. Zainstalowała tu kilka kanarków i dwa koty, wszystkim nadając niemieckie imiona. Wierną oddaną służbę najpierw nuncjuszowi, a później papieżowi Pasqualina wypełniała przez ponad 41 lat. Gdy odszedł jej "podopieczny", Pasqualina usunęła się w zapomnienie, nie towarzysząc nawet papieżowi w ostatniej drodze. Tak skończyła się epoka ostatniej papieżycy w dziejach Kościoła. Warto jednak dodać, że również Albino Luciani - papież Jan Paweł I od czasu kiedy był biskupem Vittorio Venetto, stale otaczał się pomocą pewnej zakonnicy. Siostra Vincenza służyła mu od 1959 roku do dnia śmierci papieża, to jest do 22 września 1978 roku. Jakże inna to była postać od matki Pasqualiny.


Data utworzenia: 22/09/2007 @ 18:29
Ostatnie zmiany: 12/04/2012 @ 05:24
Kategoria : =>> ART. PRZEKROJOWE
Strona czytana 29367 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
monastery-picture07.jpgjvari.jpgmeteora_monastery.jpgdiveevo.jpgbud101.jpgmonastery-picture06.jpgthiksey-gompa-in-ladakh.jpgIonaAbbey.jpgmonastery-picture04.jpgmonastery-picture05.jpg0-bhutan.jpgmonastery-picture08.jpgSofia.jpgmonastery-mont-saint-michel.jpgCamedolite-Monastery.jpgOrvieto.jpgneamt-monastery-moldova.jpgdracula_mnsnagov.jpgsantuario-tokio-japon.jpgpoblet.jpgmonastery-picture01.jpgjasna-gora.jpgjericho-st-georges-monastery.jpg0-Jvari Monasteri-Georgia.jpgmonastery-picture02.jpg0-armenia.jpgManastirea_Sinaia.jpgbahaisquare.jpegmonastery-picture03.jpggreek.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 8201883 odwiedzający

 255 odwiedzających online