Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

_ Postacie i zagadki Tory - Ważniejsi prorocy

Ważniejsi prorocy
Amos

Był jednym z wielkich proroków Izraela obok Ozeasza, Izajasza i Micheasza. Amos pochodził z Tekoa, małej miejscowości na krańcu Pustyni Judejskiej. Działał za czasów Jeroboama II ok. 760 r. prz. Chr. prawdopodobnie tylko kilka miesięcy na północy (Samaria, Betel, Gilgal).

Nie był on zawodowym prorokiem, lecz pasterzem bydła, a także zajmował się nacinaniem sykomor (Am 1, 1; 7, 14). Można go nazwać wykształconym, znającym świat Izraelitą. Prawdopodobnie należał do grona starszyzny, odpowiedzialnej za orzeczenia sądowe w swoich rejonach. Sposób mówienia Amosa jest obrazowy, gwałtowny, czasem drastyczny (Am 2, 1 n; 4, 1 n). Swoje wystąpienia prorockie usprawiedliwiał bezpośrednim powołaniem go przez Boga (Am 4, 3-8; 7, 15). Amos zapowiadał upadek państwa północnego jako sąd Boga. Wygłaszał mowy przeciw łamaniu Prawa i chciwości (Am 3, 10), uciskowi i wykorzystywaniu biednych (Am 4, 1), fałszywej służbie Bogu (Am 4, 4-5). Amos nie oczekiwał już żadnego nawrócenia się narodu do Jahwe. Po trzyletnim asyryjskim oblężeniu Samaria padła w 722 r. prz. Chr., a Efraim stało się asyryjską prowincją.

Baruch

Pochodził z możnej rodziny jerozolimskiej (Jr 32, 12; 51,59); był pisarzem lub sekretarzem. Współpracował w opracowywaniu Księgi Jeremiasza. Życie Barucha było ściśle powiązane z życiem proroka Jeremiasza.

W 605 r. prz. Chr. Jeremiasz podyktował mu swoją zapowiedź sądu, której nie mógł wygłosić w świątyni z powodu zakazu przemawiania (Jr 36, 1-8). Wkrótce potem Baruch odczytał w świątyni zapowiedź mających wydarzyć się nieszczęść, przez co znalazł się w niebezpiecznej sytuacji (Jr 36, 9-17). Król Jojakim wręczone mu zwoje spalił kawałek po kawałku, a Barucha i Jeremiasza kazał uwięzić (Jr 36, 32). Baruch jeszcze raz zredagował pod dyktando Jeremiasza zniszczony zwój. W dramatycznej sytuacji, na krótko przed upadkiem Jerozolimy (587¬586 r. prz. Chr.), uwięziony w wartowni Jeremiasz nabył ziemie w Anatot w obecności Barucha, aby mimo nadchodzącej klęski dać świadectwo nowej przyszłości: "Będą jeszcze w tym kraju kupować domy, pola i winnice" (Jr 32, 15b). Jeremiasza i Barucha uprowadzono do Egiptu (Jr 43, 4-7).

Deutero-Izajasz

Izajasza     Prorok Izajasza - Kaplica Sykstyńska - Michała Anioła Imię nieznanego proroka, któremu przypisuje się drugą część Księgi Izajasza (Iz 40-55); umownie nazywa się go Deutero-Izajaszem, tj. "Drugim Izajaszem". Należał do wygnanej judejskiej gminy i występował w Babilonie w 546-539 r. prz. Chr., a zatem później od Ezechiela.

W niezwykle napiętej sytuacji obiecywał wspólnocie na wygnaniu szybki powrót do ojczyzny (Iz 43, 1 nn; 49, 7 nn). Zapowiedział Jerozolimie koniec jej zniewolenia (Iz 40, 2). Zapowiedź wybawienia odnosiła się nie tylko do przyszłości. Deutero-Izajasz widział nadchodzące nowe czasy: "Głos się rozlega: Drogę dla Pana przygotujcie na pustyni, wyrównajcie na pustkowiu gościniec naszemu Bogu! [...] Oto wasz Bóg. Oto Pan Bóg przychodzi z mocą i ramię Jego dzierży władzę" (Iz 40, 3. 9g-l0a). Zapowiedź ta natrafiła na niewiarę wśród wygnańców (Iz 49, 14 nn).

Wraz z powrotem do ojczyzny oczekiwał Deutero-Izajasz realizacji Bożego zbawienia dla wszystkich narodów (Iz 52, 7-10Ď) i odbudowania Jerozolimy (Iz 54, 11-17). Król Persów *Cyrus był, jego zdaniem, narzędziem Boga, który miał wyprowadzić lud z niewoli babilońskiej; pomazaniec (Cyrus-Mesjasz; Iz 45, 1). Proroctwo Deutero-Izajasza dotyczy całego świata. Uznaje ono Boga-Jahwe za Stwórcę i rzeczywistego Pana historii. Tzw. Pieśni o Słudze Jahwe należą do najbardziej przejmujących i najważniejszych tekstów ST.

Ezechiel

Ezechiel     Prorok Ezechiel - Kaplica Sykstyńska - Michała Anioła Prorok z początkowego okresu niewoli babilońskiej. Syn kapłana Buziego (Ez 1, 3). Od 597 r. prz. Chr. Ezechiel jest pierwszym prorokiem w niewoli babilońskiej, powołanym poza macierzystym krajem (593 r. prz. Chr.); działał tam do ok. 571 r. prz. Chr.
Przed upadkiem Jerozolimy (587-586 r. przed Chr.) zapowiadał głównie sąd nad tym miastem (Ez 15; 13, 11). Po jej upadku Ezechiel stał się pocieszycielem i zwiastunem zbawienia (Ez 36). Zyskał on przez to wielkie znaczenie dla wspólnoty na wygnaniu. Dzięki Ezechielowi Izraelici zrozumieli swój los, przyjęli go i przemyśleli swoją sytuację. W zapierającej oddech wizji widział, jak Izrael, podobny do pola zmarłych, został przywrócony do nowego życia przez tchnienie Boga (Ez 37). Zapowiedź sądu i zbawienia ma u Ezechiela zasadniczy i pouczający charakter, tzn. jest ujęta bardziej teologicznie niż u wcześniejszych proroków.

Izajasz

Prorok Izraela; pochodził z Jerozolimy, działał tam między 746-701 r. prz. Chr.; był wykształcony w mądrości; jego przepowiadanie wypełnione jest głębią i poetycko-religijną mocą.

Krytycznie odnosił się do władców i bogaczy w Izraelu, którzy w swojej pysze uciskali i wyzyskiwali biednych (Iz 2, 6 nn; 3, 14-15). Im właśnie Izajasz przepowiadał sąd Jahwe (Iz 1,2 nn; 3, 1 nn; 5, 8 nn). Innym ważnym elementem jego przepowiadania był polityczny spór z królem Ezechiaszem, który w latach 703-701 prz. Chr. z pomocą Egiptu usiłował uwolnić się spod panowania asyryjskiego (Iz 30, 1-31, 3). Izajasz prorokował, że to nie jest możliwe (Iz 31, 1-3), i aby zilustrować los Egiptu (Iz 20), chodził 3 lata nago po Jerozolimie. W innym miejscu głosi nieszczęście nad Asyrią za jej pychę i sposób życia (Iz 10, 5 nn). Sąd Boga uważał za nieunikniony (Iz 6, 1-13). W związku z tym sprawą sporną jest, czy zawarta u Izajasza zapowiedź zbawienia pochodzi właśnie od niego. W rozdziale 9 i 11 ukazuje przyszłego Księcia Pokoju, który ma ustanowić cudowny początek nowych czasów dla świata. Chrześcijaństwo bardzo wcześnie uznało owe teksty za zapowiedź przyjścia Chrystusa.

Micheasz

Pochodził z Moreszet, z okolicy Gat, 35-7 km na południowy zachód od Jerozolimy. Obok Amosa, Ozeasza, Izajasza był on najbardziej wymownym prorokiem Izraela z czasów przed wygnaniem. Jego imię jest skróconą formą imienia Mi-cha-el i znaczy: "Któż jak Bóg?!" (Mi 7, 18-20).

Prawdopodobnie prorokował między 733 i 723 r. prz. Chr. Działał w miejscowości, w której mieszkał, a także w Jerozolimie. Głosił bliski sąd nad Samarią, Jerozolimą i miastami Judy. Odpowiedzialnością za nadchodzący sąd Jahwe nad miastami Micheasz obciążał starszyznę, nadzorców, sędziów, kapłanów i proroków. Wygłaszał mowy przeciw uciskowi (Mi 2, 1-2), łamaniu prawa (Mi 3, 1-4), przekupstwu (Mi 3, 9-11). Mimo że pochodził prawdopodobnie z miejscowej starszyzny i nauczycieli mądrości, nie doprowadził do poprawy obyczajów. Dlatego jako prorok uważał, że sąd Boży jest nieunikniony (Mi 1, 9). Mniej więcej w sto lat później w nadzwyczaj dramatycznej sytuacji przypomniano sobie słowa Micheasza skierowane do Jerozolimy (Mi 3, 12) i dzięki temu uratowano życie prorokowi Jeremiaszowi (Jr 26, 17-19).

Ozeasz

Prorok z czasów przed wygnaniem (Oz 1, 1), syn Beeriego, działał ok. 750-725 r. prz. Chr. w Izraelu (Samaria, Betel, Gilgal). Na rozkaz Boga poślubił nierządnicę Gomer, aby ukazać winę królestwa północnego (odstąpienie od Jahwe i przejście do kananejskich rytów płodności). Troje dzieci z tego małżeństwa nazwał: syna Jizreel, córkę Lo-Ruchama, syna Lo-Ammi (Oz 1, 4 nn).

Ozeasz oskarża przede wszystkim kapłanów (Oz 4, 4-19; 8, 4-6; 10, 1-8) i przywódców politycznych (Oz 8, 1-4; 10, 13-15). Za grzech uznawał przede wszystkim zerwanie osobistej więzi z Bogiem. Jahwe ukazuje się jako wierny małżonek (Oz 2, 4-22), ojciec (Oz 11, 1 nn), lekarz (Oz 14, 5; 7,1). Bóg Ozeasza bardzo boleje nad błędami swojego ludu. Ozeasz przepowiada nadchodzące kary w postaci klęsk militarnych (Oz 1, 5; 7, 16; 8, 13). Chociaż lud nie okazywał gotowości do pokuty, to jednak prorok w późniejszym okresie swojej działalności podkreśla miłość Boga do ludu. Według Ozeasza jedynie Bóg jest w stanie poprzez swoją miłość przezwyciężyć odstępstwo ludu i umożliwić mu nowe życie (Oz 11, 8 nn).

Sługa Jahwe (Sługa Boży)

Obok potocznego znaczenia słowa "sługa", hebr. ebed, ST używa tego określenia na oznaczenie relacji człowieka do Boga. Ten zaszczytny tytuł otrzymuje: 1. zwracający się do Boga ze skargą, prośbą, pochwałą (Ps 69, 18; 123, 3); 2. ten, kogo łączy z Bogiem szczególny stopień zaufania, jak np. przodkowie: Mojżesz, Jozue, ale także Nabuchodonozor i Cyrus. 3. U Deutero-Izajasza, w tzw. "Pieśniach o Słudze Jahwe" określenie "sługa Boży" ma szczególne znaczenie (Iz 42, 1-4; 49, 1-6; 50, 4-9, 52, 13-53, 12).

Niektóre główne myśli: sługa Boży (ebed-Jahwe) ma za zadanie "wesprzeć" Izraelitów, będących w niewoli babilońskiej; odnosi się do wszystkich ludów na ziemi (Iz 49, 6). Sługa (ebed) jest wzgardzony i poniżony; będzie zabity i pogrzebany z bezbożnymi (Iz 53, 8-9). Jako niewinny bierze na siebie grzechy wielu: "Lecz On był przebity za nasze grzechy, [...] a w Jego ranach jest nasze zdrowie" (Iz 53, 5). Kto był tym sługą (ebed)? Sam Deutero-Izajasz? Określony prorok czy król? Współczesny Deutero-Izajaszowi czy ktoś w przyszłości? Sam Izrael czy jego część? Dla każdego stanowiska istnieją podstawy. Jezus rozumiał wyraźnie swój los w oparciu o Księgę Izajasza rozdz. 53 (Iz 53, 12; Mk 14, 24).


*
Fragment książki: Werner Steinmann ABC Starego Testamentu, Wydawnictwo "Kerygma" 1992

 


Data utworzenia: 24/04/2018 @ 21:00
Ostatnie zmiany: 14/02/2019 @ 10:32
Kategoria : _ Postacie i zagadki Tory
Strona czytana 15367 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
62-hebrew.jpg62-Hanukkah.jpg62-tanah.jpg62-tefilimTallit.jpg62-gwiazda.jpg62-torah.jpg62-talit.jpg62-mezuzah.jpg62-szofar.jpgtorah-verse.jpg62-judaizm.jpg62-hasyd.jpg62-menora-2.jpg62-tallit-prayer.jpg62-hanuka.jpg62-Hasidic chicken.jpg62-korona.jpg62-shofar.JPG62-menora.jpg62-skull-cap.jpg62-chalka.jpg62-tora.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 8994026 odwiedzający

 196 odwiedzających online