Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

ZAGADNIENIA OKOŁOREL. - Biblia i meteoryt

Biblia i meteoryty

       Człowiek starożytnego wschodu był bardziej niż my wrażliwy na istnienie gwiazd i zjawiska z nimi związanymi. Wyobrażano sobie świat w formie nałożonych na siebie hemisfer, oznaczonych orbitami gwiazd. Dzięki regularnym cyklom człowiek mógł mierzyć czas i w ten sposób stworzyć kalendarz. Te świetlne ciała w wyobrażeniu owego człowieka były nadprzyrodzoną mocą panującą nad ludzkością i niosącą przeznaczenie. Oddawano cześć nie tylko samym gwiazdom, aby sobie zapewnić ich względy, ale i pozostałym planetom, Słońcu, Księżycowi, Wenus, które były boginiami, bogami. Pozostała konstelacja wykreślała na niebie figury enigmatyczne, którym nadawano mitologiczne imiona. Dlatego też Egipcjanie i mieszkańcy Mezopotamii słynęli z wiedzy astronomicznej, wiedza ta powiązana jednak była ściśle z praktyką wróżbiarsko - bałwochwalczą.[1]
       Inaczej interpretuje i przedstawia te zjawiska biblia. Aby przedstawić pokrótce historię literacką Starego Testamentu trzeba sobie uzmysłowić, że w obecnych czasach większość ksiąg została zgrupowana logicznie w całość bez wnikliwej analizy z zachowaniem dat ich powstania. W przedstawieniach schematycznych, jakie judaizm zostawił w spadku kościołowi, Pięcioksiąg uważany był w całości za dzieło Mojżesza, wszystkie Psalmy miały pochodzić od Dawida, Księgi Mądrości od Sallomona, a wszystkie 66 rozdziałów Izajasza od samego Proroka. Obecnie wiadomo, że te powszechne opinie są dość wielkim ułatwianiem, które na mocno rozpowszechniło się w naszej wierze.
Piśmiennictwo biblijne tkwi swymi korzeniami w tradycji ustnej, czyli biblia w formie spisanej ukształtowała się ostatecznie po utrwaleniu monarchii Dawidowej. Wcześniejszy okres, czyli czasy patryjarchów, Mojżesza, epoka sędziów i królestwa, Saula – należą do tradycji ustnej. Jednocześnie jednak istniały dzieła pisane tj. dokumenty prawne Kodeksu Przymierza i Dekalog, niektóre poematy jak np. Pieśń Dobory.[2] Lecz obok tych tekstów i tak tradycja ustna była przez wieki głównym środkiem przekazywania religii, obyczajów, obrzędów, historii. Przez stulecia lud Boży czerpał z tego skarbca odziedziczonego po swych przodkach nim przyjął swoją ostateczną formę literacką, wzbogacając się z każdym pokoleniem. Biblia składa się z Starego i Nowego Testamentu.  Stary Testament w zasadzie jest historią Narodu Wybranego, w pewnym sensie historią powstania jego religii. Jest także zbiorem reguł i nakazów życia zgodnego z moralnością, przestróg i mądrością.[3]Sam Stary Testament składa się z 46 ksiąg między innymi: Księga Rodzaju, Księga Wyjścia, Księga Jozuego, Księga Mądrości,Księga Sędziów, Księga Hioba.
         Pierwszą Księgą Biblii należącą do Starego Testamentu i zaliczaną do Pięcioksięgu (Pentateuchu) – zwanego także Torą (Prawem) lub też Księgami Mojżeszowymi jest Księga Rodzaju (inaczej Genezis lub Pierwsza Księga Mojżeszowa). Księga Rodzaju przypisywana Mojżeszowi jest księgą historyczną, to znaczy opisuje wydarzenia w sposób chronologiczny. W drugiej części odnajdujemy historię zniszczenia Sodomy i Gomory [Rdz 19, 1-29], które zostały zniszczone z powodu grzechów popełnionych przez ich mieszkańców. Miasta zostały unicestwione ogniem i siarką. Jedynie sprawiedliwy Lot i jego rodzina zostali wyprowadzeni na pustynię, gdzie mieli poszukać schronienia. Wspomniane miasta opisywana w Starym Testamencie to nie tylko legenda, gdyż naukowcy Alan Bond i Mark Hempsell w książce „ A Sumerian Observation of the Köfels’ Impact Event” twierdzą, iż istniały naprawdę. Jedną z hipotez jest to, że mogły one zostać zniszczone przez asteroidę. Autorzy książki odtworzyli układ nocnego nieba zapisany pismem klinowym na glinianym dysku odkrytym w XIXw., znajdującym się obecnie w  British Museum. Jest to jednak kopia powstałej w 700 r. p.n.e. o wiele wcześniejszej tabliczki, która nie zachowała się do naszych czasów. Na sumeryjskiej tabliczce przedstawiono obraz nieboskłonu z 29 czerwca 3123 r. p.n.e. Wśród konstelacji zaznaczono nietypowy, niezwykle wielki obiekt i jego trajektorię. Dzisiejsi badacze sądzą że mogła to być asteroida, która zniszczyła starożytne miasta.[4] Więcej na ten temat Sodomy i Gomory opisuję w dalszej części.
       W Starym Testamencie za sprawą biblijnego proroka - Mojżesza pojawia się wiele straszliwych przypowieści i katastrof, które dotknęły Egipt. Chodziło w tym przypadku o 10 legendarnych plag egipskich, które miały zmusić faraona Ramzesa II Wielkiego do wypuszczenia z niewoli Egiptu ludu Izraela. Dowiadujemy się, zatem o krwawym zabarwieniu wody w Nilu, o wymieraniu tamtejszych ryb, pomorze bydła, szarańczach, o gradobiciach, szalejących pożarach i ciemności, która spowiła niebo oraz o najokrutniejszej z plag w postaci śmierci pierworodnych.
Jedną z dziesięciu plag biblijnych (dziesięciu klęsk) wymierzonych Egiptowi przez Boga opisanych w biblijnej Księdze Wyjścia, w rozdziałach 7 – 12 był grad.
 „I wyciągnął Mojżesz laskę swoją do nieba, a Pan zesłał grzmot i grad i spadł ogień na ziemię. Pan spuścił również grad na ziemię egipską.  I powstał grad i błyskawice z gradem na przemian tak ogromne, że nie było takich na całej ziemi egipskiej od czasu, gdy [Egipt] stał się narodem.  I spadł grad na całą ziemię egipską, na wszystko, co było na polu. Grad zniszczył ludzi, zwierzęta i wszelką trawę polną oraz złamał każde drzewo na polu. [Wj 9:13].

Z uwagi na tak duże zniszczenia, o których mówi księga opis biblijnego gradu lecący z nieba można porównać ze zjawiskiem podobnym do deszczu meteorytów. Już w Księdze Wyjścia takie zjawisko symbolizowało gniew Boga. Jednak istnieje również opinia iż przyczyną biblijnej klęski był wulkan Thiry, który mógł spowodować po kolei każdą z opisanych plag. Od pierwszej mówiącej o zabarwieniu Nilu spowodowanym dostaniem się do rzeki czerwonego popiołu wulkanicznego, który został przyniesiony przez wiatr i doprowadził do zanieczyszczenie wody. Kolejne plagi w postaci żab, komarów, much, pomoru bydła mogły mieć związek z wybuchem wulkanu. Natomiast biblijny grad mógł również pochodzić z wyrzuconych w powietrze skał i ich szczątek a tak zwaną egipską ciemność spowodował obłok pyłu wulkanicznego. Tak olbrzymia katastrofa na pewno wpłynęła by na zdrowie biblijnych mieszkańców, a w pierwszej kolejności dotknęła by dzieci – dziesiąta plaga „śmierć pierworodnych”.[5]
Księga Jozuego rozpoczyna kompleks literacki, który tradycja izraelska określiła jako proroków wcześniejszych. Już na początku Starego Testamentu odnajdujemy opisy zjawisk mogących mieć związek z spadkami materii kosmicznej lub z innymi zjawiskami astronomicznymi symbolizującymi w tym przypadku gniew Boga. Mowa o zwycięskiej bitwie Izraelitów pod Gibeonem.

„A Pan napełnił ich strachem na sam widok Izraela i zadał im wielką klęskę pod Gibeonem. Ścigano ich w stronę wzgórza Bet-Choron i bito aż do Azeki i Mekkedy. Gdy w czasie ucieczki przed Izraelem byli na zboczu pod Bet-Choron, Pan zrzucał na nich z nieba ogromne kamienie aż do Azeki tak, że wyginęli. I więcej ich zmarło wskutek kamienia gradowego, niż ich zginęło od miecza Izraelitów.” [Joz 10, 1-11] [6]

Tę scenę biblijną przedstawia Paul Gustave Dore w swojej rycinie zatytułowanej Bóg spuszcza grad kamieni na Amorytów.
 
 
 
Stary testament, w którym pojawia się wiele opisów i symboli dotyczących gwiazd, komet, meteorów nie uznaje magiczności tych zjawisk. Mimo to prawdopodobnie w najstarszej części Biblii pisanej około 1125 r.p.n.e. w Księdze Sędziów (nazwę swoją wzięła od tzw. Sędziów, którzy w Ziemi Obiecanej pełnili funkcje rozjemcze między pokoleniami; w momentach krytycznych zyskiwali także uprawnienia wodzów; były to czasy przed ustanowieniem królów) w Pieśni Dobory [Sdz 5,20] odnajdujemy fragment:

„Gwiazdy w biegu swoim walczyły przeciw Siserze”.
 
Sisera był kapitanem armii Jabina, króla Chasoru. Miał pod swoim dowództwem 900 rydwanów i przez dwadzieścia lat niemiłosiernie nękał Izraelitów. Sisera został pokonany przez Deborę i Baraka.
         Inna z przypowieści z Drugiej Księgi Królewskiej mówi o Eliaszu

„...On zaś rzekł do nich: „Jak wyglądał ten człowiek, który wyszedł naprzeciw was i wypowiedział te słowa? Odpowiedzieli mu: Był to człowiek w płaszczu z sierści i pasem skórzanym przepasany dokoła bioder. Wtedy zawołał: To Eliasz z Tiszbe! Posłał, zatem po niego pięćdziesiątnika wraz z jego pięćdziesiątką. Przyszedł, więc on do Eliasza, gdy właśnie przebywał na szczycie góry, i powiedział do niego: Mężu Boży! Na rozkaz króla, zejdź! Odpowiadając Eliasz rzekł do pięćdziesiątnika: Jeżeli ja jestem mężem Bożym, niech spadnie ogień z nieba i pochłonie ciebie wraz z twoją pięćdziesiątką! I spadł ogień z nieba i pochłonął! go wraz z jego pięćdzie­siątką.” [7]

Doskonałą ilustracją tego fragmentu jest ilustracja Paul Gustave Dore XIX-to wiecznego grafika, który przedstawił biblie w rycinach. Ta nosi tytuł Eliasz sprowadza ogień na posłańców Ochozjasza.
 
 
 
         Również w Księdze Mądrości gniew i kara Boża przedstawiana była jak zjawiska wzbudzające strach i lęk . [Mdr 17,4 - 7]

 „Bo i chroniąca ich kryjówka nie zabezpieczyła przed strachem: rozległy się wokół przerażające odgłosy, ukazały się ponure zjawy o posępnych twarzach. I ani żadna siła ognia nie mogła dać światła, ni jasne promienie gwiazd nie zdołały rozświetlić owej strasznej nocy. I ukazały się im tylko przeraźliwe ognie samo palne, a wystraszeni owym nieznanym zjawiskiem, za gorsze brali to, na co patrzyli. Zawiodły kłamliwe sztuczki czarnoksięstwa, spadła haniebna kara za przechwalanie się mądrością.”

         W okresie kryzysu religijnego, gdy Izrael nie uniknął pokus kultu gwiazd, słońce, księżyc i całe wojsko niebiańskie znajdują nowych czcicieli. Wtedy też składano ofiary dla królowej nieba Astarte (Asztarte). Badano znaki na niebie by z nich odczytać przyszłe losy. Lecz głos proroków podnosi się przeciwko temu groźnemu nawrotowi pogaństwa. Czcicielom gwiazd biblijny Jeremiasz przepowiada najgorszą z pośród kar [Jr 8,12]. Gwiazdy nawet utożsamiane były z bogami barbarzyńców. Bóg biblijny ostrzega przed bałwochwalstwem

„...aby podniósłszy oczy ku niebu i ujrzawszy słońce, księżyc i gwiazdy, cały zastęp niebieski, nie dał się zwieść, nie składał im pokłonu i nie służył temu, co stworzył Pan na posługę wszystkim narodom”.

Jednak widok wspaniałego oraz gwiaździstego nieba na Wschodzie i Południu, rzucał na kolana wyznawców nie jednego Boga. Jak mówi Psalm [8, 4-5].

„Gdy spoglądam na niebiosa, dzieło rąk twoich, pytam czymże jest człowiek, iż nań pamiętasz?”.

Upadek Izraela pod ciosami Asyrii za panowania cesarza przypisuje czwarta Księga Królów bałwochwalstwu, a dokładnie między innymi oddawaniu czci gwiazdom.
         W Piśmie Świętym gwiazdy porównywane były również z radosnymi duchami,

„Gdy gwiazdy poranne chórem radośnie śpiewały, synowie boży wydali okrzyk radości” [ Hi 38,7].

A w innym z fragmentów w księdze Barucha czytamy:

„Gwiazdy radowały się i świeciły z radością temu kto je stworzył”. [ Ba 3,34-5]

         Drugą częścią Pisma Świętego jest Nowy Testament dotyczy on czasów tuż przed i po narodzeniu Jezusa, a także działalności apostołów oraz powstania i rozprzestrzeniania się Kościoła. Zakończeniem Nowego Testamentu, a także całej Biblii jest tajemnicza ostatnia księga – Apokalipsa. W Nowym Testamencie znajdujemy 27 ksiąg. Otwiera go Ewangelia wg św. Mateusza, potem kolejno Ewangelia wg św. Marka, Ewangelia wg św. Łukasza, Ewangelia wg św. Jana, Dzieje Apostolskie, listy m.in. List do Rzymian, List do Efezjan itd., a zamyka Apokalipsa św. Jana.
         W Nowym Testamencie gwiazdy odgrywają swą opatrznościową rolę. Nie ma już przesądów bałwochwalskich, przeznaczenia wypisanego na niebie, wróżbitów. Chrystus kładzie kres pogańskim wierzeniom. Gwiazda uważana jest w nim za zwiastunkę. Ważne znaczenie ma gwiazda przewodnia, czyli gwiazda Betlejemska z Ewangelii św. Mateusza [Mt 2, 1-12], którą mędrcy (magowie, królowie)

„...ujrzeli na Wschodzie, wskazała im drogę, a doszedłszy do miejsca, gdzie było dziecię, zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę bardzo się uradowali.”
 
 
 
Współcześni naukowcy nie wykluczają iż owe zjawiska mające miejsce w czasach narodzin Chrystusa mogło być związane z autentycznym wydarzeniem np. lecąca kometa, nową gwiazda, czy koniunkcją planet. Jednak może chodziło tu o tradycyjne zjawisko symboliczne, występujące w licznych legendach, poprzedzających narodziny synów bożych. Według legend tajemnicze zjawiska świetlne towarzyszyły narodzeniu Buddy, wedyckiego boga ognia Agni, początkom imperium Augusta. Miało to również związek z mesjanizmem Chrystusa, gdyż proroctwo Ballama określało Mesjasza jako gwiazdę z Jakuba symbolizującą pokutę, narodziny, czystość, przewodnictwo.[8]Magowie perscy, uczniowie Zaratustry, oczekiwali przyjścia „pomocnika-zbawcy", który swoją działalnością przyspieszy ostateczny triumf Dobra nad Złem i sprawi, że ludzkość powróci do pierwotnego stanu szczęśliwości. Wiedzieli też, że Żydzi czekają na Króla-Mesjasza, dlatego, gdy na Wschodzie pojawiła się niezwykła gwiazda, podążyli za nią w nadziei spotkania Zbawiciela.[9]
       W Ewangelii wg św. Łukasza pojawia się gwiazda poranna, nadziei

„…i spodziewając się, że ta sama gwiazda ukaże się w naszych sercach. Jest ona prawdziwym słońcem, które oświeca świat odnowiony.”    

W ostatniej części biblii gwiazda zaranna symbolizuje Chrystusa zmartwychwstanie oraz wniebowstąpienie:      „Ja Jezus jestem (...) gwiazda jasna i zaranna” [ Ap 22,16].[10] Inne znaczenie mają słowa wypowiedziane przez Chrystusa mówiące o Szatanie:

„Widziałem, jak szatan, niby błyskawica, spadł z nieba” [Łk 10, 17-20].

Apokalipsa opisuje jego upadek podobnymi słowami:

„I zrzucony został ogromny smok, wąż starodawny, zwany diabłem i szatanem, który zwodzi cały świat; zrzucony został na ziemię” [Ap 12,9].

         Biblie zamyka wspomniana w dwóch wcześniejszych cytatach Apokalipsa św. Jana jedyna prorocza księga Nowego Testamentu opisująca zagładę świta i Sąd Ostateczny. Jest to jedna z najtrudniejszych do zrozumienia i bardzo różnie interpretowanych ksiąg biblijnych. W Apokalipsie wielką rolę odgrywają symbole. Interpretując je szczególnie należy brać pod uwagę fakt, że ten sam symbol może odnosić się do kilku różnych rzeczy. Wśród symboli Apokalipsy szczególną rolę odgrywa siódemka, smok i inne potwory, trąba, pieczęć, grzmot, gwiazda, lew. Księga opisuje wizję Boga zasiadającego na tronie, któremu cześć oddają Starcy, cztery Istoty żyjące oraz Baranek. Baranek otwiera zapieczętowaną na siedem pieczęci księgę, której otwarcie wiązało się z zdarzeniami na ziemi. Po otwarciu siódmej pieczęci następuje wizja siedmiu trąb. Po wybrzmieniu ostatniej trąby ukazuje się Niewiasta, która porodziła Syna i walka w niebie między Michałem i jego aniołami, a Smokiem i jego aniołami. Następnie Smok przekazuje władze bluźnierczej Bestii, która była sługą najstraszliwszej Bestii, a jej imię brzmiało 666. Po jej krótkim triumfie następuje zwycięstwo Baranka, któremu towarzyszą wizja między innymi siedmiu plag spadających na ludzkość. Dalej Apokalipsa przedstawia wizję upadku i zagłady Wielkiego Babilonu, ostatecznej walki Słowa Boga z Bestią, Sądu Ostatecznego i Miasta Bożego – Nowego Jeruzalem. Księgę wieńczy wyrażenie przekonania o ponownym przyjściu Chrystusa. W Apokalipsie symbole gwiazd i zjawiska z nimi związane pojawiają się wiele razy, jednak interpretacja ich, która pojawia się w późniejszym rozdziale na przykładzie konkretnych przedstawień jest bardzo trudna.[11]
          Na koniec przytoczę jeszcze jeden przykład interpretacji tego zjawiska i jego symboliki w wierzeniach Koranu. Są to nie mniej fantastyczne opowieści od biblijnych. O bitwach i cudach odnosząc się do niewiernych. W jednej z bitew pod Beder Bóg poraził wrogów spuściwszy na nich kamienie. Nie wiem czy jest to możliwe, ale niektórzy tę historię powiązują ze spadkiem meteorytu w Arabii z około 570 roku. W innym natomiast miejscu jest mowa o niesionych przez ptaki rozpalonych kamieniach, które zrzucone poraziły słonie wroga. [12] W buddyjskich świętych tekstach znajdujemy opis dotyczący tegoż samego niezwykłego zjawiska najprawdopodobniej związanego ze spadkiem deszczu meteorytów i symbolizującego gniew boga:

"Kiedy świat został zniszczony wichrem... ukazała się najpierw wielka chmura... Zrywa się wiatr, który zwiastuje koniec świata.  Na początku wiruje drobny pył, potem piasek, a na końcu żwir i wielkie kamienie..."[13]

 ---
[1] Słownik teologiczny, pod red. ks.A.Zuberbiera, Katowice 1985
[2] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottium, Poznań 1996
[3] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottium, Poznań 1996
[4] Sodoma z Kosmosu [w:] Wprost 22/2008
[5] http://www.egipt.amra.pl/amraplaga.php
[6] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottium, Poznań 1996
[7] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottium, Poznań 1996
[8] W. Kopaliński, Słownik Symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990, s.105-108
[9] http://www.opoka.org.pl/varia/bn/908.1,Gwiazda.html
[10] W. Kopaliński, Słownik Symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990, s.105-108
[11] http://pl.wikipedia.org/wiki/Apokalipsa_świętego_Jana
[12] F.L.Boschke, Z Kosmosu na Ziemię. Meteory i meteoryty, PWN, Warszawa 1969, s.33-34
[13] P. Krassa Przek.R. K.Leśniakiewicz, Największe zagadki stulecia, Ullstein, Frankfurt/M.-Berlin , Jordanów1995

Tekst pochodzi ze strony: http://www.artmet-meteorites.pl

 


Data utworzenia: 02/08/2009 @ 15:21
Ostatnie zmiany: 01/02/2021 @ 05:47
Kategoria : ZAGADNIENIA OKOŁOREL.
Strona czytana 11051 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
Clipeus_Selene_Terme.jpg0-nimes-the-maison-carree.jpg0-scul.jpgbocca.jpgTemplo_de_Augusto_Pula.jpgforum_romanum.png0-lararium2.jpgarval.jpgdivina-augusta-coin.pngcaesar-flamin-coin.jpgDenarius-Volteia-Roman-coin.jpgvespasan-caduceus.jpgluk-konstantyna.jpg0-janus.jpgswiatynia-saturna-rome.jpg0-Suovetaurile_Louvre.jpg0-lupa.jpg0-Baalbek-Bacchus.jpg0-Vestal_Palatino.jpgvenus-genetrix-coin.jpg0-maison-carree.jpg0-meduza.jpg0-ara-p.jpg0-Tempio_di_Iside.JPG0-Clipeus_Helios_Terme.jpg0-TempioVesta.jpg0-Columns-Nimes.JPGdiana-efeska-coin.jpgmoneta-rzym-caduceusz.jpggenii_2.jpg0-maisone-carree-2a.jpg0-tempio_di_minerva_assisi.jpg0-Mitreo_Ostia.jpghades.jpg0-mitra.jpgdivus-augustus-Gold_Coin.jpg0-aura_velificans_su_cigno.jpgpanteon-capitel-bm.png0-telllus.jpeg0-cupid-pom.jpg0-bacchus.jpg0-august.jpgnero-coin.jpg0-Memento mori-Naples.jpg0-Ara_Pacis_Rom.jpg0-Apollo Sol.jpg0-sol-invictus-1.jpgpontifex-coin.jpg0-ap6.jpg0-La_Maison_carree.JPG0-lar.jpg0-westalka.jpgA_HIRTIUS-coin.jpgAugus-Pontifex Maximus.jpgmatri-magnae-coin.jpgdivus_julius-coin.jpg0-satiro-danzante.jpgkybele.jpgcaracalla-serpent-coin.jpg0-garni.jpgjuno.png0-panteon.jpg0-lararium.jpgmaxim-pontif-coin.png0-panteon2.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 6500914 odwiedzający

 105 odwiedzających online