Nazwa wywodzi się od hiszpańskiego słowa „cargar”: ładować, załadowywać. Angielskie „cargo” to ładunek, zwłaszcza ten przewożony samolotami i okrętami. Kult cargo rozwinął się na Nowej Gwinei na skutek spotkania się dwóch całkowicie odmiennych cywilizacji: zachodniej i nowogwinejskiej, oraz wiary chrześcijańskiej z wierzeniami miejscowymi. Według tradycyjnych wierzeń wszystko, co człowiek posiada, wszelkie dobra, zwłaszcza materialne, pochodzą od jego przodków, którzy mu je kiedyś przekazali. Oni też nauczyli go, jak te rzeczy wykonywać: jak robi się stalową siekierę, łuk, strzałę, etc. Przodkowie też, u zarania ludzkości, nauczyli ich sposobu zachowania, jedzenia – o tym mówią ich mity. Człowiek ma obowiązek zachowywać w życiu te wszystkie zwyczaje.
W czasie pierwszej i drugiej wojny światowej, kiedy Nowogwinejczycy spotkali się z wytworami cywilizacji zachodniej, byli zaszokowani. Była to na przykład fascynacja samolotem: skąd bierze się ten ptak niebieski, który z nieba zrzuca pełno towarów dla wojska. Innym razem – opowiadali sobie – do brzegów wyspy zbliżył się jakiś potwór morski, wynurzył się spod wody, a z jego cielska wyszli ludzie z rozmaitymi towarami. Łódź podwodna była dla nich wielkim szokiem; nie umieli sobie tego wytłumaczyć. Podobnie było z bronią palną, która wprawiała w zdumienie ludzi znających tylko łuki i dzidy.
Nurtowało ich pytanie: skąd biali ludzie mają te wszystkie rzeczy? Odpowiedzieli zgodnie ze swoimi pojęciami religijnymi: dostali je od swoich przodków. A dlaczego przodkowie białych dali im te rzeczy, a nasi nam nie dali? Widocznie dlatego, że mają bardziej skuteczne obrzędy kultowe. Tak narodził się kult cargo: jego liderzy mówią, że należy składać takie obrzędy, tak się modlić i tak zachowywać, żeby nasi przodkowie również nam coś przysłali, tak, jak to przysłali białym. A zatem musimy przyjąć chrześcijaństwo, bo nie ulega wątpliwości, że biały człowiek ma to wszystko dzięki swojej religii. Jeśli będziemy chodzić na Mszę św., spowiadać się, przyjmować Komunię św., pościć, odmawiać różaniec, to nasi przodkowie też nam dadzą.
Badałem księgi chrzcielne niektórych regionów po II wojnie światowej, w latach 1947-50. Zdarzało się, iż 400 osób jednego dnia przyjmowało chrzest: oznacza to masowy chrzest całej okolicy, bo jedna wioska liczy tam 30-40 mieszkańców. Sądzę, że przyświecała im głównie myśl otrzymania cargo – towaru, który mają biali. Misjonarze wpadli w euforię. Tubylcy okazali się gorliwymi katolikami: chodzili do kościoła, modlili się, spowiadali, pościli. Ale minęły trzy, cztery lata, a cargo nie przyszło, podczas gdy dary dla białych ciągle nadchodziły. To znaczy że nasze modlitwy są nieskuteczne.
Wówczas przyszła refleksja: widocznie biały człowiek nas oszukał. Dał nam rzeczy zewnętrzne, nieistotne, a rzeczy najlepsze zatrzymał dla siebie. Wtedy – w połowie lat pięćdziesiątych – zaczął się masowy odwrót od chrześcijaństwa. Piękne, nowo pobudowane kościoły zostały opuszczone przez ludzi. Do dzisiejszych czasów kulty cargo są głównym, problemem chrześcijaństwa na Nowej Gwinei. Gdzie one się pojawiają, tam zanika wiara chrześcijańska.
W jaki sposób misjonarze obecnie radzą sobie z kultem cargo?
Cechą charakterystyczną tego kultu jest jego ustawiczne zanikanie i odradzanie się. Często w zmienionej formie.
Gdy Nowogwinejczycy zobaczyli, że biały człowiek rozmawia przez telefon ze swoimi przodkami, którzy mu potem przynoszą dary, też zaczęli zakładać telefony: rozpinali sznurki między drzewami, gadali do nich i prosili o przysyłanie darów. Po obserwacji samolotów wojskowych, dokonujących zrzutów dla wojska, zaczęli budować samoloty w buszu i modlić się do nich.
Jeśli jeden sposób zdobycia cargo nie udał się, wymyślali inny. Był okres, gdy budowali „sztuczne cmentarze” na wzór cmentarzy wojennych, gdzie nie było ciał poległych żołnierzy. Modlili się tam o dary.
Były też sprawy poważniejsze. jeden z liderów kultu cargo stwierdził, że biały człowiek dlatego wszystko ma, że Chrystus umarł właśnie za niego. Pojawiła się myśl: musimy też mieć swojego Chrystusa. Ktoś musi ponieść ofiarę, a potem będziemy mieli się dobrze. I zdarzyło się, że w wiosce Garegut, gdy biskup Noser poświęcał kapliczkę, w czasie procesji wzięto mężczyznę, Nowogwinejczyka, na ofiarę, i na oczach wszystkich poderżnięto mu gardło. Mężczyzna ten wiedział, że będzie zamordowany, i zgodził się na złożenie ofiary. Gdy okazała się ona nieskuteczna, zabójca bardzo żałował swego czynu. Stanął przed sądem państwowym, który go uniewinnił, gdyż uznał, że działał w zgodzie z własnymi przekonaniami religijnymi.”
http://psychoneurocybernauta.wordpress.com
***
Kult Cargo
Data utworzenia: 13/12/2017 @ 22:13
Ostatnie zmiany: 14/12/2017 @ 04:20
Kategoria : Kulty Cargo Strona czytana 13705 razy