|
Ortodoksja czy rewolucja rzecz o staroobrzędowcachW odpowiedzi na prośbę pewnej osoby (część wie o kogo chodzi ;) ) postanowiłem napisać krótki zarys dziejów starowierców nazwanych również staroobrzędowcami lub raskolnikami. W pierwszej cześci, którą prezentuję poniżej krótko i mam nadzieję konkretnie, chciałbym przedstawić genezę i przebieg schizmy. Drugą część (o ile o nią po przeczytaniu części pierwszej ktokolwiek poprosi) poświęcę raskolnikom w Polsce. Wszelkie krytyczne recenzje oraz uzupełnienia mile widziane. Wasyl Surikow "Bojaryni Morozowa" Reformy Nikona Kiedy z inicjatywy cara Aleksego Romanowa patriarcha Nikon rozpoczął w II poł. XVII wieku realizację reformy rosyjskiej cerkwi prawosławnej nie przypuszczał zapewne, iż pociągnie ona za sobą tak dalece idące skutki społeczne. Reforma Nikona dotyczyła bowiem głównie spraw związanych z samym rytem mniej skupiając się na kwestiach doktrynalnych. W1653 r. korzystając z poparcia cara, będący faworytem Aleksego Nikon, ogłosił plan reformy, który w założeniach miał przybliżyć Cerkiew zarówno do jej „właściwego” greckiego pierwowzoru jak i tym samym, do innych kościołów prawosławnych. Jak już wspomniano wyżej istota reformy zasadzała się na zmianach dotyczących liturgii, mających w istocie rzeczy drugorzędny charakter. Wprowadzono nowy sposób żegnania się (trzema, zamiast dwoma palcami), zmieniono kierunek procesji wokół Cerkwi na zgodny z kierunkiem „poruszania się” słońca, sposób pisowni imienia „Jezus” oraz ilość śpiewów „Alleluja” i chlebów używanych podczas Eucharystii. W 1654 r. reformę Nikona poparł zwołany w tym celu sobór cerkiewny i rozpoczęto jej wprowadzanie we wszystkich parafiach prawosławnych w Rosji.Raskolnicy w Rosji. Niemal od początku reformy Nikona spotkały się ze stanowczym sprzeciwem części wiernych, dla których reforma kultu była zaprzeczeniem całej prawosławnej tradycji. Na ich czelestanął dawny przyjaciel cara Aleksego protopop Pietrow Awwakum. Ogłosił, iż przyczyną upadku Konstantynopola było przyjęcie przez tamtejszego patriarchę herezji, którą zamierza się z inicjatywy Nikona przeprowadzić w Rosji. W 1656 r. Nikon i sprzyjający mu duchowni prawosławni podjęli decyzję o ekskomunikowaniu przeciwników reformy. Raskoł czyli rozłam w Cerkwi stał się więc faktem. Raskolnicy nazywani też staroobrzędowcami podjęli walkę z ideologiczną z oficjalnym kościołem popieranym przez władzę. Car, który nazywał Nikona w listach „swoim ulubieńcem i przyjacielem” użyczył wszelkich dostępnych środków jakimi dysponowała władza świecka na walkę z raskołem. Było to tym łatwiejsze, iż car przebywając od 1654 r. na wojnie z Polską dał Nikonowi niemal nieograniczone rządy w kraju. Wśród protestujących znalazły się zarówno masy prostych chlopów zmuszonych z dnia na dzień do porzucenia dawnych zwyczajów, jak i część osoby wysoko postawione. Nikona nienawidzono powszechnie w kręgach bojarstwa – jeden z bojar ów swego psa nazwał imieniem patriarchy. Wielką sławę zyskała pochodząca z kręgów bojarstwa Eudoksja Morozowa (Urusowa) będącą uczennicą Awwakuma. Próbowano namówić ją do porzucenia raskolników konfiskatą dóbr i groźbami spalenia na stosie – wreszcie wraz z siostrą zamorzono je głodem z ziemiance w Borowsku. Największe jednak niebezpieczeństwo dla Nikona stanowili kurczowo trzymający się starych zwyczajów przedstawiciele duchowieństwa. Protopop Awwakum nie wahał się przyrównać autorów reformy do szatana: „Oto zbliża się koniec świata i antychryst już się pojawił”- pisał –„bestia dwurożna, jeden róg to car, a drugi — Nikon. An­tychryst przyszedł na świat i objął panowanie w Moskwie”. Do czołowych przeciwników Nikona należał metropolita Kołomny – Paweł oraz pop z Suzdalu Nikita Pustoswiat autor „wykazu błędów” Nikona. Buntowników duchownych spotykały kary niemniejsze niż świeckich. Metropolitę Pawła skazano z inicjatywy Nikona na śmierć, torturowano mnichów z klasztoru na Wyspach Sołowieckich, nieformalnego przywódcę buntu – Awwakuma skazano na piętnastoletni pobyt we wkopanej w ziemię budzie, a następnie ,14 IV 1682 r. spalono na stosie. Po oficjalnym potępieniu duża część starowierców by uniknąć kar lub przymusowego przystąpienia do zreformowanej Cerkwi udała się na emigrację głównie do Rzeczpospolitej,
PEPSISEXIBOMBA
Data utworzenia: 14/01/2008 @ 01:44
Ostatnie zmiany: 12/04/2012 @ 07:05
Kategoria : PRAWOSŁAWIE <<==
Strona czytana 17367 razy
Wersja do druku
|
|