Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

<< ART.PRZEKROJOWE - Trudne zadanie rabina Krakowa

Trudne zadanie rabina Krakowa

Nowy rabin Krakowa, pierwszy od czasu holokaustu, ma za zadanie odbudować wspólnotę żydowską w tym mieście

Nie wszyscy wierzą, że to się uda. Pod Wawelem żyje dziś 157 osób wyznania mojżeszowego. Nadzieją rabina są młodzi ludzie odkrywający swoje żydowskie korzenie.

Avraham Flaks nie jest dziś w dobrym humorze. „Sukkot, rozumie pani? – mówi, mieszając uważnie herbatę w porcelanowej filiżance. – Jedno z najważniejszych świąt żydowskich, a do synagogi przychodzi tylko siedem osób!”. Jego twarz zdradza poważne wątpliwości co do odrodzenia żydowskiej wspólnoty, której ma przewodniczyć.

Avraham Flaks w wieku 38 lat został pierwszym rabinem Krakowa od czasów holokaustu. W przededniu II wojny światowej mieszkało tu około 60 tys. Żydów. Stanowili jedną czwartą ludności miasta. Flaks jest też odpowiedzialny za największy cmentarz żydowski na świecie – Auschwitz – który znajduje się niedaleko. „Wyzwanie jest ogromne” – mówi rabin, częściowo po angielsku, częściowo po rosyjsku. Urodzony w Moskwie, wyjechał do Izraela w 1992 roku. Na stanowisko w Krakowie nie udało się znaleźć żadnego polskiego Żyda. Tylko dwa tysiące z nich ocalało z holokaustu, a w czasie kampanii antysemickiej w 1968 roku wielu wyjechało.

Dzisiaj w Krakowie jest zarejestrowanych 157 osób wyznania mojżeszowego. Większość z nich to ludzi starzy i chorzy. Podnosiły się krytyczne głosy, że nowy rabin nie zna polskiego. Ale gdzie  tu znaleźć bardziej odpowiedniego kandydata? Nawet główny rabin Polski, Michael Schudrich jest Amerykaninem. To paradoks wschodniej kolebki judaizmu w Europie.

Jesteśmy wraz z nowym rabinem na Kazimierzu, w dawnej dzielnicy żydowskiej. Po wojnie była zaniedbana, a Żydów nie było tu wcale. Teraz miejsce to wraca do życia, ale mówi się, że jest to raczej projekt urbanistyczny niż próba odrodzenia żydowskiej wspólnoty.

Kolorowe restauracje i kafejki w „stylu żydowskim” na Kazimierzu są mniej więcej „tak żydowskie, jak bekon na chasydzkim weselu”, mówiąc słowami Chris Schwarza, urodzonego w Wielkiej Brytanii założyciela i dyrektora muzeum Żydów galicyjskich. Ale turyści z Ameryki i Izraela chętnie je odwiedzają, a w menu mogą znaleźć indyka z migdałami, żydowski kawior (siekana wątróbka), czulent, gęsie pipki i wybór koszernych win.

Rabin wie, że musi wyjść poza ten disneylandowy judaizm i budować koalicję starych żydów i nadziei na przyszłość: nowego pokolenia Polaków, którzy dopiero odkrywają swoje żydowskie korzenie. Po upadku komunizmu coraz więcej osób przyznaje się do tożsamości żydowskiej. Jest też wiele przypadków dzieci adoptowanych w okresie holokaustu przez katolickie rodziny i instytucje, które dopiero dzięki wyznaniom rodziców czynionym na łożu śmierci dowiadują się o swoim pochodzeniu.

Kasia Czerwonogóra miała 13 lat, gdy znalazła w biurku ojca dokumenty świadczące o tym, że jest Żydówką. „Nie mogłam w to uwierzyć. Moja matka była katoliczką, a ojciec stracił wielu przyjaciół, którzy musieli wyjechać w 1968 roku. Ukrywał przed nami prawdę, bo obawiał się, że ciężko byłoby nam być tu Żydówkami”.

Kasia ma dziś 20 lat i studiuje socjologię w Krakowie. „Bardzo zainteresowałam się swoimi korzeniami” – przyznaje. Zaczęła chodzić do synagogi i pojechała na wycieczkę do Izraela. Po powrocie założyła grupę wsparcia „Czulent” dla młodych krakowian, którzy niedawno odkryli swoje żydowskie pochodzenie. Liczy ona 30 osób, w wieku od 18 do 40 lat. Jej członkowie uczą się hebrajskiego, oglądają żydowskie filmy i ćwiczą izraelską sztukę samoobrony krav maga. Przygotowują też koszerne kolacje szabasowe. Wyznanie mojżeszowe praktykuje jednak tylko pięcioro z nich. „Bardzo interesujemy się żydowską kulturą i religią, ale chcemy też obchodzić święta Bożego Narodzenia” – mówi Kasia.

„Przyznawanie się do żydowskich korzeni stało się wśród młodych ludzi w Krakowie niemal modne. Niektórym wydaje się to bardzo egzotyczne. Byłoby świetnie, gdyby odrodziła się tu wspólnota żydowska, ale nie wierzę w to” – dodaje.

Rabin Flaks twierdzi, że jest „rabinem postmodernistycznym”. Nie zamierza robić niczego na siłę. „Jestem oczywiście ortodoksyjny, ale tolerancyjny. Jeśli ktoś chce wrócić do wiary mojżeszowej, będę mu służył”.

Około 70 proc. Żydów żyjących na całym świecie miało przodków z Polski. Wielu z nich powraca, a Wojtek Ornat, szef wydawnictwa „Austeria” mówi, że osobiście zna dziesięciu Żydów, którzy kupują mieszkania w Krakowie. „Posiadanie własnego rabina jest dla tej wspólnoty bardzo ważne. Nie wiadomo, co zdarzy się w przyszłości, ale bez rabina, bez struktury religijnej, nie będziemy mieli nawet szansy”.

Piotr Radwiski, student lingwistyki i członek grupy „Czulent” nie bardzo wierzy w tę przyszłość. „Raczej nie uda się odrodzić żydowskiej wspólnoty w tym regionie Europy. Oni odeszli na zawsze. Pamięć jest bardzo ważna, ale historia idzie naprzód”. Jego zainteresowanie własnymi korzeniami wynikło z zaciekawienia wiarą dziadka. „Obaj wiemy, że kiedy go zabraknie, sprawa się skończy” – uważa Piotr. Ale po chwili zastanowienia dodaje: „Może po jego śmierci zmienię zdanie”.

Rabin Flaks ma jednak nadzieję. W Krakowie jest dopiero od sześciu dni i nie chce wydawać pochopnych sądów. „Przyjedź za rok – mówi powoli. – Może wtedy będę mógł powiedzieć, co udało mi się tu zrobić”.

Przed restauracją „Klezmer Hois” zatrzymuje się piąta już wycieczka. „I jeszcze jedno – oznajmia przewodnik –  jedzenie tutaj nie jest koszerne”. Turyści wyglądają na zainteresowanych, ale nie są szczególnie zaskoczeni i wkrótce zaprząta ich coś innego. Kilka chwil później rabin Flaks wychodzi na jesienne słońce i niemal niepostrzeżenie przemyka przez brukowany plac do synagogi.

Ruth Elkins

14.11.2005 - The Independent


Data utworzenia: 03/08/2010 @ 02:46
Ostatnie zmiany: 12/04/2012 @ 04:36
Kategoria : << ART.PRZEKROJOWE
Strona czytana 22880 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko


edda-lelewel-1828.jpg
40-piesni-r.png
mysli-sw-jana-chr.png
Historia Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpg
mitoznawstwo-porownawcze.jpg
COLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpg
dynastia-piastow-ba.jpg
historia-mali-tymowski.jpeg
prawo-koscielne-kat.jpg
psychologia-religii-bernhard-grom.jpg
100-punk-zap.jpg
krewzkrwijezusa.jpg
cyw-zyd.jpg
czary-i-czarty-polskie-tuwim.jpg
trevel-his-a.jpg
ilustrowany-slownik-terminow-lit.jpg
od-mojzesza-do-mahometa-ke.jpg
swity-koszmar-haught.jpeg
od-abrahama-do-ch.jpg
odrodzenie-2000-44.png
malinowski-zsdzikich.jpg
kompendium-nauki-sk.jpg
polityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpg
nor-davies-boze-igrzysko.jpg
u-schylku-starozytnosci-2014-a.jpg
klengel-his-sy.jpg
czarn-mwxxw.jpg
ency-archeo-z-s.jpg
upaniszady-ut.jpg
judyta-postac-b-granic.jpg
historia-kosciola-2-600-1500.jpeg
de-mello.jpg
zapomniane-n-strzelczyk.jpg
tocqueville.jpg
STUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpg
lengauer-religijnosc.jpg
swieci-nie-swieci.jpg
Szyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpg
przeglad-religioznawczy.png
d-bog-urojony.jpg
stern-zlote-mysli.png
drioton-egipt-faraonow-2.jpg
Leksykon_duchowosci_katolickiej.jpg
Saga-o-Nibelungach-Treumund.png
Medzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpg
historia-wenecji_norwich.jpeg
Mieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpg
hinduizm_-k.jpg
his-p-k.jpg
amsterd-abc.jpg
niwinski-mity-symbole.jpg
islam-wnuk.jpg
zarys-h-sz.jpg
mitologia-l-tur.jpg
Historia bez cenzury - Hartwig.jpeg
bancroft-wspolczesni.png
przeglad-historyczny-87-1996.jpg
markus-chrzesc.jpg
slowianie-mitologie-swiata.jpg
polska_mieszka_i1.jpg
bronk-podstawy-nauk-o-religii.jpg
putek-1966-mroki-s.jpg
maly-slownik-religiozna.jpg
polskie-n.jpg
mieszko-I-strzelczyk-1992.jpg
Szalenstwo w rel-swiata.jpg
hyperborea-religia-grekow-gebura.jpg
e-jastrzebowska.jpg
przeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpg
o-duszy.jpg
religierzymu.jpg
listy-prof.jpg
camus-eseje.jpg
fuld-krotka.jpg
mity-skandynawskie-ma.jpg
pilarczyk-literatura-zydowska.jpg
pascal-mysli.jpg
jerzy-adamski-historia-l-f.jpg
saggs.jpg
krotka-hi-islamu.png
joga-eliade.jpg
konstytucja-laidler.jpg
kultura-smierci-1.jpg
bravo.jpg
rzeczpospolita_topolski.jpg
religia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeg
rozmowy-z-diablem.jpg
pales.jpg
Rodzima wiara ukrainska - Lozko.jpg
megalomania-narodowa-by.png
eisenberg.jpg
religie-sw.jpg
Collectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpg
meczenstwo_w_islamie.jpg
NAPISY--1994.jpg
Leeuw-fenomonologia.png
IDEA-XIX-2007.png
wzory-kultury-b.jpg
psychoanaliza-i-religia.jpg
Jasienica-slowianski rodowod-1961.jpg
szrejter-mitologia.bmp
niemcy500.jpg
ap06.jpg
magia-i-religia.jpg
100_filmow_Lis.jpg
etyka-prot-weber.jpg
bogowie-slowian-m.jpg
labuda-m.jpg
znak-1994-2-465.jpeg
monarsze-sekrety-jankowski.jpeg
hall-heretycy.jpg
1908-o-wolnosci.png
babilonskie-zaklecia.jpg
Historia-sztuki-eu_Meyer.png
Malinowski-Wierzenia_pierwotne.jpg
rozmyslania-marek-a 1913.jpg
kartezjusz-roz.jpg
watykan.jpg
apokryfy-nowego-testamentu.jpg
jero.jpg
egipt-i-biblia-p-montet.jpeg
haidit-prawy-umysl.jpg
zbikowski-legendy.jpg
ogarek-czoj.jpg
zli-papieze-c.jpg
prawo-wyznaniowe-2011.png
ramadan-i-kurban.png
burszta-asteriks.png
Tako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpeg
grabski-mieszko.jpg
his-b-w.jpg
Chiny-nowe.jpg
wewior-wstepujac-w.jpg
polska-X-XI.jpg
in-god-we-trust.png
Zycie-Buddy_1927.jpg
bugaj-hermetyzm.jpg
graves-mity-gr.jpg
nieznane-arch-mis.jpg
girard-koziol.jpg
heinemann-eunuchy.png
kissinger_dyplomacja.jpg
ewolucja-boga.jpg
chrzescjianstwo-rusi-k.jpg
historia-irlandii.jpg
historia-pow-sredniowiecza-zientara.jpeg
mit-azteko1.jpg
pod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpg
anatomia hybrydy.jpg
etnologia-religii-szyjewski.jpg
pliniusz-h-n.jpeg
estreicher-zarys.jpg
butterwick.jpg
watykan-zd.jpg
historya-pow-h-3a.gif
his-euro.jpg
tylak-bog.jpg
studia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpg
demony-r.jpeg
wiek-propagandy.jpg
wilson-krwawiacy.png
margul-mity-z-pieciu.png
wu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpg
sachs_muzyka-wswieciestar.jpg
baschwitz-czarownice_dzieje.jpg
leksykon-re.jpg
nowe-ateny.jpg
klucz-niebieski-k.jpg
podstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNG
kaligula.jpg
milczenie-1-2012.jpg
delitsh-babilon-i.jpg
dogon-ya-gali.jpg
erman-mity-s.jpg
chrystianizacja-europy-kosciol.jpg
Narody dawnej.jpg
MACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpg
tajemnice-smim.jpg
101-tore-murphy.jpg

Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 9885824 odwiedzający

 320 odwiedzających online