Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

==>> WPROWADZENIE - Modlitwa w judaizmie

Modlitwa w judaizmie
Czym jest modlitwa?

W Biblii jest zapisanych wiele przykładów indywidualnej modlitwy; jedną z najpiękniejszych jest modlitwa Salomona poświęcona świątyni (1 Krl 8, 22-53). Psalmy zawierają zarówno zbiorowe, jak i indywidualne modlitwy, uważano je za Księgę Modlitw Drugiej Świątyni. Wiele z nich zachowało swoją świeżość do dnia dzisiejszego i nadal inspirują liturgię tak Żydów, jak i chrześcijan.

Talit Tefilin (filakterie)
paski skórzane z fragmentami Tory, noszone przez mężczyzn, podczas modlitwy, na czole i lewym ramieniu
Prawdopodobnie dlatego, że modlitwa wydaje się czymś dla człowieka oczywistym, Biblia nie zawiera przykazania, aby się modlić. Rabini jednak odkryli jeden taki nakaz w Księdze Powtórzonego Prawa (10, 20): "Panu Bogu swemu będziesz służył". Służyć modlitwą oznacza "służyć sercem", w przeciwieństwie do "służby", czyli składania ofiar w Świątyni. Ten wers uczy, że powinno się "służyć" Bogu codzienną modlitwą. Jak napisał Majmonides (1138-1204):

Człowiek [bez względu na płeć) powinien błagać i modlić się każdego dnia, głosić świętą chwałę Jedynego, niech będzie błogosławiony, potem prosić o spełnienie swoich potrzeb [...] a następnie ponownie błogosławić i dziękować Panu za wszystkie dobre rzeczy, którymi go obdarzył; każdy zgodnie ze swoimi możliwościami.

W swojej dyskusji na temat modlitwy rabini z Talmudu wprowadzili pojęcie kawana ("kierunek, intencja"), oznaczające skupienie wewnętrzne. Interpretowali oni modlitwę Anny - prośbę o dziecko (1 Sm, 1) - jako prawzór szczerej, spontanicznej modlitwy; od Anny wiemy, że modlitwa wymaga wewnętrznego zaangażowania, wymaga raczej serca niż ust. Modlitwa to nie po prostu słowa, ale - powtarzając za Psalmami - "potok z głębi duszy", "krzyk z głębokości".

Istnieje wiele poziomów kawana. Litewski rabin Chaim Sołowiejczyk (1853-1917) wprowadził rozróżnienie: kawana w prostym sensie skupienia na słowach, które się wypowiada, i kawana jako pełna świadomość przebywania w obecności Boga oraz kierowania się ku niemu. Sołowiejczyk twierdził, że ów drugi poziom jest istotą modlitwy; choć wypowiadanie słów, samo w sobie, ma także znaczenie, to bez poczucia trwogi i tajemnicy nie jest modlitwą.

Wzywanie, błaganie, składanie podziękowań i prośby (dla siebie i innych), spowiedź, wołanie o przebaczenie - oto treść modlitw. Do kogo modlitwy są kierowane? Piąta z Trzynastu Zasad Wiary Majmonidesa (zob. Dodatek A) głosi: "Do Stwórcy, niech będzie pochwalone imię Jego, (tylko) do Niego samego godzi się modlić, ale nie godzi się modlić (do kogoś) prócz niego". Majmonides nie potwierdzał poglądów mistyków, którzy czasem kierowali swoje modlitwy raczej do aniołów lub różnych aspektów Szechiny (boskiej obecności) niż bezpośrednio do nieskończonego Stwórcy.

Zohar, koronne osiągnięcie hiszpańskiej Kabały (koniec XIII wieku), przedstawia modlitwę jako drabinę Jakubową, która łączy ziemię z niebem:

A kiedy modlitwa sięgnie niebios, otworzy się dwanaście bram niebieskich i przed dwunastoma bramami stanie wyznaczony anioł, zwany Anael, który odpowiada za wielu i za ich obozy, i kiedy modlitwa uniesie się, anioł powstanie i skieruje do każdej bramy słowa "Podnieście, bramy, wierzchy wasze" (Ps 24), a wtedy wszystkie bramy otworzą się i modlitwa przejdzie przez nie.

Aniołowie na wysokościach są gotowi do wstawiennictwa, przeszkody zostały pokonane. Ziemski i Niebiański świat zostają połączone.

Modlitwa stanowi w istocie indywidualne połączenie się jednostki z jej Bogiem i nie wiąże się ściśle z synagogą; ustalony porządek modlitw odmawia się wszędzie, gdzie jest to możliwe. Jednakże wspólne modlitwy gminy również mają znaczący wymiar duchowy, gdyż Szechina (boska obecność) spoczywa nad "obozem Izraela", zgromadzeniem wiernych. Dlatego modlitwy powinny być regularnie recytowane, jeżeli to możliwe przy osiągnięciu minjan (kworum) uczestników, określonego przez tradycję jako dziesięciu lub więcej Żydów w wieku co najmniej 13 lat. To pożądany, choć nie najistotniejszy warunek modlitw w synagodze; lepiej jeszcze czynić to w Bet ha-midrasz (dom nauki), gdzie Torę regularnie się studiuje i w związku z tym miejsce to jest bardziej uświęcone niż miejsce zwykłych modlitw lub publicznych zebrań.

Talmud podaje przynajmniej jeden przykład, kiedy modlitwa kobiety przewyższyła skutecznością modlitwę jej męża. Odsyła jednak kobiety w sferę prywatną; nie mogą one wchodzić w skład kworum i nie są zobowiązane do brania udziału w publicznych obrzędach. Specjalne modlitwy dla kobiet w jidysz, zwane techines, akcentujące odmienne rysy duchowości, powstały dla prywatnego użytku, najwcześniejsze prawdopodobnie w piętnastym stuleciu.

Nieortodoksyjne nurty judaizmu (zob. rozdział 7) przyznają kobietom, choć w różnym stopniu, równe z mężczyznami miejsce w synagodze. Od 1980 roku zaczęły powstawać ortodoksyjne obrzędy tylko dla kobiet, podobne do analogicznych obrzędów dla mężczyzn, i nie obeszło się tu bez kontrowersji.

Czy modlitwa skutkuje?

Czy modlitwa jest skuteczna? Czy działa? Po gorzkim doświadczeniu Holocaustu wielu zaprzeczyło tradycyjnej koncepcji bożej interwencji; Bóg ewidentnie nie zadziałał w odpowiedzi na modlitwę swego narodu, proszącego o wybawienie z tej strasznej katastrofy. Nawet przed Holocaustem niektórzy dowodzili, przytaczając naukowe i filozoficzne argumenty przeciw tradycyjnemu nauczaniu, że Bóg nie interweniuje w ludzkie sprawy.

Talit Talit (tałes)
chusta nakładana podczas modlitwy
Tradycjonaliści ciągle wierzą, że Bóg zmienia rzeczywistość wskutek modlitw. Inni podkreślają pośrednie skutki modlitwy: modlitwa wpływa na zewnętrzne wydarzenia poprzez procesy psychologiczne, włączając w to fenomen samospełniających się proroctw. Ale rzeczywistość nie wygląda tak prosto. Jeżeli nawet nie jest możliwe, by w sposób naukowy wykazać, że modlitwy zmieniają świat zewnętrzny, wierzący może utrzymywać, iż doświadczył boskiego udziału w jakimś realnym wydarzeniu.

Modlitwa niewątpliwie zmienia wewnętrzny świat osoby modlącej się. Potoczne hebrajskie określenie tefilla (modlitwa) wywodzi się od rdzenia oznaczającego "sądzić", a przez to odnosi się do introspekcyjnej roli modlitwy. W modlitwie dochodzi się do głębszego samopoznania i osiąga się duchowy rozwój. Ale wielu uważa to za nieadekwatne rozumienie roli modlitwy.

Abraham Joshua Heschel (1907-1971) zdyskredytował takie zrównywanie modlitwy ze zwykłą autosugestią, określając je mianem "religijnego solipsyzmu", i pytał: czy rzeczywiście jest słuszne modlić się tak, jakby Bóg słuchał, a jednocześnie zaprzeczać, że słucha.

Liturgia

Psalmista modlił się siedem razy dziennie (Ps 119,164), a Daniel w Babilonie trzy razy dziennie (Dn 6,11). Chociaż niektórzy uczeni zaprzeczają temu, wydaje się pewne, że formy żydowskiej modlitwy, zarówno tej publicznej, jak i prywatnej - poza obrzędami w świątyni - ustaliły się na długo przed zburzeniem Świątyni przez Rzymian w roku 10 n.e.

Ale dopiero około 100 roku podjęto próby uregulowania i precyzyjnego określenia porządku modlitw. Wielkim pionierem uporządkowania liturgii był przywódca żydowski Gamaliel II, który stał na czele szkoły w Jawne, w pobliżu Jerozolimy. Działo się to w tym samym czasie, kiedy chrześcijanie tworzyli podstawy swojej liturgii; niewykluczone, że żydowscy oraz chrześcijańscy przywódcy postrzegali uporządkowanie liturgii jako środek służący określaniu swojej wiary i propagowaniu "religijnej poprawności, pośród swych naśladowców.

W każdym razie liturgia Gamaliela wyznaczyła kształt i w dużej mierze zawartość żydowskiej modlitwy u reformowanych oraz ortodoksyjnych Żydów po dziś dzień.

Trzy codzienne modlitwy

Maariw (Arawit) - wieczór
Szacharit - ranek
Mincha - popołudnie
(...)

 

Postawa w czasie modlitwy

Amida jest wypowiadana spokojnie, na stojąco, w pełnej czci postawie: stopy są złączone, ręce podniesione nad głową, twarz zwrócona w stronę Jerozolimy; składa się także lekki ukłon w czterech momentach. Prawidłowa postawa ciała nie jest najważniejsza dla modlitwy, najistotniejszy element stanowi koncentracja, dlatego w czasie choroby albo podróży, kiedy postawa stojąca przeszkadzałaby w skupieniu, można modlić się siedząc, a jeżeli jest się czymś zbyt poruszonym, aby skupić umysł, nie powinno się w ogóle podejmować ustalonej porządkiem modlitwy.

Szkoła Hillela uczyła, że Szema może być recytowana "w każdej możliwej pozycji" - tak więc żadna specjalna postawa nie powinna być przyjmowana. Ale kiedy wyrażasz w pierwszym wersie jedność z Bogiem ("Słuchaj Izraelu! Pan jest Bogiem naszym, Pan jeden!"), powinieneś pozostać bez ruchu, zamykając oczy i przykrywając je dłońmi dla wzmocnienia skupienia.


Pierwsza część Szema (Pwt 6, 4-9)

Słuchaj Izraelu! Pan jest Bogiem naszym, Pan jeden!
Niech będzie błogosławione Imię majestatu królowania jego na wieki.
Będziesz tedy miłował Pana, Boga swego, z całego
serca swego i z całej duszy swojej, i z całej siły swojej.
Niechaj słowa te, które Ja ci dziś nakazuję, będą w twoim sercu.
Będziesz je wpajał w twoich synów, będziesz
o nich mówił, przebywając w swoim domu, idąc drogą, kładąc się i wstając.
Przywiążesz je jako znak do swojej ręki i będą jako przepaska między twoimi oczyma.
Wypiszesz je też na odrzwiach twojego domu i na twoich bramach.

*

Fragment książki: Norman Solomon - Judaizm


Data utworzenia: 28/02/2021 @ 18:23
Ostatnie zmiany: 28/02/2021 @ 21:24
Kategoria : ==>> WPROWADZENIE
Strona czytana 13919 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko
62-hasyd.jpg62-Hanukkah.jpg62-tora.jpg62-korona.jpg62-torah.jpgtorah-verse.jpg62-mezuzah.jpg62-szofar.jpg62-judaizm.jpg62-skull-cap.jpg62-hebrew.jpg62-menora.jpg62-tefilimTallit.jpg62-Hasidic chicken.jpg62-gwiazda.jpg62-hanuka.jpg62-shofar.JPG62-menora-2.jpg62-tallit-prayer.jpg62-tanah.jpg62-chalka.jpg62-talit.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 8985418 odwiedzający

 270 odwiedzających online