Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

Religia a etnografia - Podłaźniczka

Podłaźniczka

Dla większości Polaków niezależnie od ich przekonań religijnych Święta grudniowe kojarzą się z choinką. Tymczasem tradycja bożonarodzeniowego drzewka ma na naszych ziemiach ledwo nieco ponad 100 lat.

Wcześniej przez wieki z polskich chatach na przełomie starego i nowego roku królowała podłaźniczka nazywana też jutką, sadem rajskim, bożym drzewkiem lub wiechą. Związana była z pogańską tradycją ludową - kultem trwania życia i płodności symbolizowanych przez wiecznie zielone nie "umierające" na jesieni drzewko.

Podłaźniczka była najczęściej wierzchołkiem drzewa iglastego (przeważnie jodły) choć w okolicach Wieliczki wykonywano ją z gałęzi dębowych. Przystrajano ją jabłkami, orzechami, kolorowymi wstążkami oraz słynnymi "światami" czyli opłatkami w kształcie kręgów lub kul symbolizującymi wszechświat.

Moim zdaniem (brak potwierdzenia) zmodyfikowaną formą podłaźniczki (wzbogaconej o tradycję choinki) jest tzw. "stroik". Podłaźniczkę umieszczano w domu w Szczodre Gody - pogańskie Święto Zimowego Wstania Słońca obchodzone 21 i 22 XII, a następnie na Wigilię.

Wieszaniu drzewka towarzyszyły obrzędy - na Podhalu wieszał ją gospodarz przewiązany wiechciem słomy. Odmawiano Anioł Pański, Ojcze Nasz oraz Zdrowaś Mario. W XIX wieku z okolicach Rabki obrzędy związane z podłaźniczką opisano następująco: "zaś jeśli chodzi o strojne, charakterystyczne szczyty drzewek podwieszanych w izbach, to: ??? (...)

Podłaźniczka wisiała zazwyczaj do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), po którym ją chowano. W czasie burzy palono jej gałązki aby ochronić dom przed piorunami i rozpędzić chmury.

Słowo "podłaźniczka" znane jest w podobnym brzmieniu w całej Słowiańszczyźnie i wszędzie oznacza mniej więcej to samo: gościa, który przychodzi w noc wigilijną z powinszowaniami, życząc urodzajów w polu, przychówku w bydle, rodzicom wielu dzieci, dziewczętom wielu kawalerów. Jednym słowem są to życzenia szczęścia, powodzenia i dobrobytu wszystkim domownikom. To samo właśnie miała sprowadzać podłaźniczka (...).

Pepsi

Data utworzenia: 25/12/2009 @ 14:43
Ostatnie zmiany: 04/12/2022 @ 06:33
Kategoria : Religia a etnografia
Strona czytana 51674 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze


Komentarz #1 

autor : Nomak 14/03/2012 @ 10:58

I to jest obiektywny, konkretny artykuł - brawo!
 
Trzecie Oczko
markus-chrzesc.jpgwatykan-zd.jpgbaschwitz-czarownice_dzieje.jpgslowianie-mitologie-swiata.jpgtylak-bog.jpgap06.jpgpsychoanaliza-i-religia.jpgetyka-prot-weber.jpgcamus-eseje.jpgHistoria-sztuki-eu_Meyer.pngMalinowski-Wierzenia_pierwotne.jpgwilson-krwawiacy.pngprzeglad-religioznawczy.pngestreicher-zarys.jpgJasienica-slowianski rodowod-1961.jpgpolskie-n.jpgkaligula.jpgreligia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpegbronk-podstawy-nauk-o-religii.jpgmalinowski-zsdzikich.jpgmitologia-l-tur.jpgTako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpegpodstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNGbogowie-slowian-m.jpgprzeglad-historyczny-87-1996.jpglabuda-m.jpgsachs_muzyka-wswieciestar.jpgegipt-i-biblia-p-montet.jpegcyw-zyd.jpgapokryfy-nowego-testamentu.jpgewolucja-boga.jpgjerzy-adamski-historia-l-f.jpgpolska-X-XI.jpgLeksykon_duchowosci_katolickiej.jpgklengel-his-sy.jpgpod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpgdemony-r.jpegdelitsh-babilon-i.jpghis-b-w.jpgramadan-i-kurban.pngwatykan.jpg1908-o-wolnosci.pngSzalenstwo w rel-swiata.jpgczarn-mwxxw.jpgmitoznawstwo-porownawcze.jpggrabski-mieszko.jpgchrzescjianstwo-rusi-k.jpgrzeczpospolita_topolski.jpglisty-prof.jpgMedzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpgchrystianizacja-europy-kosciol.jpgprawo-wyznaniowe-2011.pngMACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpgmegalomania-narodowa-by.pnggirard-koziol.jpgpsychologia-religii-bernhard-grom.jpgznak-1994-2-465.jpegCollectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpghinduizm_-k.jpgkartezjusz-roz.jpgSaga-o-Nibelungach-Treumund.pnghistoria-pow-sredniowiecza-zientara.jpeghistoria-mali-tymowski.jpegerman-mity-s.jpgislam-wnuk.jpghis-p-k.jpgdrioton-egipt-faraonow-2.jpghyperborea-religia-grekow-gebura.jpgNAPISY--1994.jpg100-punk-zap.jpgbabilonskie-zaklecia.jpgtocqueville.jpgZycie-Buddy_1927.jpgswity-koszmar-haught.jpegmeczenstwo_w_islamie.jpghall-heretycy.jpgkissinger_dyplomacja.jpgmaly-slownik-religiozna.jpgzli-papieze-c.jpgmonarsze-sekrety-jankowski.jpegprzeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpgNarody dawnej.jpgeisenberg.jpgnor-davies-boze-igrzysko.jpgklucz-niebieski-k.jpgIDEA-XIX-2007.pngniemcy500.jpghistoria-irlandii.jpgstern-zlote-mysli.pngSTUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpgzbikowski-legendy.jpgbancroft-wspolczesni.pnghistorya-pow-h-3a.gifkrotka-hi-islamu.pngnowe-ateny.jpgChiny-nowe.jpgbravo.jpgrozmowy-z-diablem.jpgputek-1966-mroki-s.jpgjudyta-postac-b-granic.jpgprawo-koscielne-kat.jpgmagia-i-religia.jpgreligierzymu.jpgmargul-mity-z-pieciu.pngniwinski-mity-symbole.jpgkultura-smierci-1.jpghaidit-prawy-umysl.jpgtajemnice-smim.jpgLeeuw-fenomonologia.pngheinemann-eunuchy.pnghistoria-kosciola-2-600-1500.jpegpascal-mysli.jpgd-bog-urojony.jpglengauer-religijnosc.jpgmity-skandynawskie-ma.jpgin-god-we-trust.pngRodzima wiara ukrainska - Lozko.jpgency-archeo-z-s.jpgSzyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpgrozmyslania-marek-a 1913.jpgczary-i-czarty-polskie-tuwim.jpgreligie-sw.jpgpolska_mieszka_i1.jpgburszta-asteriks.pnghistoria-wenecji_norwich.jpegu-schylku-starozytnosci-2014-a.jpgjoga-eliade.jpgswieci-nie-swieci.jpgmit-azteko1.jpgod-abrahama-do-ch.jpgilustrowany-slownik-terminow-lit.jpgMieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpgkonstytucja-laidler.jpg40-piesni-r.pngbutterwick.jpgmysli-sw-jana-chr.pngpolityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpgpales.jpgkrewzkrwijezusa.jpgmilczenie-1-2012.jpgmieszko-I-strzelczyk-1992.jpgstudia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpg100_filmow_Lis.jpgzapomniane-n-strzelczyk.jpgwiek-propagandy.jpgdogon-ya-gali.jpgedda-lelewel-1828.jpgCOLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpghis-euro.jpgbugaj-hermetyzm.jpganatomia hybrydy.jpgjero.jpgodrodzenie-2000-44.pngwu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpge-jastrzebowska.jpgHistoria bez cenzury - Hartwig.jpegamsterd-abc.jpgpliniusz-h-n.jpegwewior-wstepujac-w.jpgetnologia-religii-szyjewski.jpgnieznane-arch-mis.jpggraves-mity-gr.jpgupaniszady-ut.jpgod-mojzesza-do-mahometa-ke.jpgwzory-kultury-b.jpgkompendium-nauki-sk.jpgzarys-h-sz.jpgHistoria Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpgfuld-krotka.jpgde-mello.jpgszrejter-mitologia.bmpogarek-czoj.jpgdynastia-piastow-ba.jpgsaggs.jpgo-duszy.jpg101-tore-murphy.jpgtrevel-his-a.jpgpilarczyk-literatura-zydowska.jpgleksykon-re.jpg
Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 13243203 odwiedzający

 353 odwiedzających online