Religioznawstwo
Zagadnienia Religijne
Europa Pogańska
Azja
Hinduizm i odłamy
Buddyzm i odłamy
Judaizm i odłamy
Chrześcijaństwo i odłamy
Islam i odłamy
Afryka
Ameryka
Australia i Oceania

_ Postacie i zagadki Tory - Ważniejsi prorocy

Ważniejsi prorocy
Amos

Był jednym z wielkich proroków Izraela obok Ozeasza, Izajasza i Micheasza. Amos pochodził z Tekoa, małej miejscowości na krańcu Pustyni Judejskiej. Działał za czasów Jeroboama II ok. 760 r. prz. Chr. prawdopodobnie tylko kilka miesięcy na północy (Samaria, Betel, Gilgal).

Nie był on zawodowym prorokiem, lecz pasterzem bydła, a także zajmował się nacinaniem sykomor (Am 1, 1; 7, 14). Można go nazwać wykształconym, znającym świat Izraelitą. Prawdopodobnie należał do grona starszyzny, odpowiedzialnej za orzeczenia sądowe w swoich rejonach. Sposób mówienia Amosa jest obrazowy, gwałtowny, czasem drastyczny (Am 2, 1 n; 4, 1 n). Swoje wystąpienia prorockie usprawiedliwiał bezpośrednim powołaniem go przez Boga (Am 4, 3-8; 7, 15). Amos zapowiadał upadek państwa północnego jako sąd Boga. Wygłaszał mowy przeciw łamaniu Prawa i chciwości (Am 3, 10), uciskowi i wykorzystywaniu biednych (Am 4, 1), fałszywej służbie Bogu (Am 4, 4-5). Amos nie oczekiwał już żadnego nawrócenia się narodu do Jahwe. Po trzyletnim asyryjskim oblężeniu Samaria padła w 722 r. prz. Chr., a Efraim stało się asyryjską prowincją.

Baruch

Pochodził z możnej rodziny jerozolimskiej (Jr 32, 12; 51,59); był pisarzem lub sekretarzem. Współpracował w opracowywaniu Księgi Jeremiasza. Życie Barucha było ściśle powiązane z życiem proroka Jeremiasza.

W 605 r. prz. Chr. Jeremiasz podyktował mu swoją zapowiedź sądu, której nie mógł wygłosić w świątyni z powodu zakazu przemawiania (Jr 36, 1-8). Wkrótce potem Baruch odczytał w świątyni zapowiedź mających wydarzyć się nieszczęść, przez co znalazł się w niebezpiecznej sytuacji (Jr 36, 9-17). Król Jojakim wręczone mu zwoje spalił kawałek po kawałku, a Barucha i Jeremiasza kazał uwięzić (Jr 36, 32). Baruch jeszcze raz zredagował pod dyktando Jeremiasza zniszczony zwój. W dramatycznej sytuacji, na krótko przed upadkiem Jerozolimy (587¬586 r. prz. Chr.), uwięziony w wartowni Jeremiasz nabył ziemie w Anatot w obecności Barucha, aby mimo nadchodzącej klęski dać świadectwo nowej przyszłości: "Będą jeszcze w tym kraju kupować domy, pola i winnice" (Jr 32, 15b). Jeremiasza i Barucha uprowadzono do Egiptu (Jr 43, 4-7).

Deutero-Izajasz

Izajasza     Prorok Izajasza - Kaplica Sykstyńska - Michała Anioła Imię nieznanego proroka, któremu przypisuje się drugą część Księgi Izajasza (Iz 40-55); umownie nazywa się go Deutero-Izajaszem, tj. "Drugim Izajaszem". Należał do wygnanej judejskiej gminy i występował w Babilonie w 546-539 r. prz. Chr., a zatem później od Ezechiela.

W niezwykle napiętej sytuacji obiecywał wspólnocie na wygnaniu szybki powrót do ojczyzny (Iz 43, 1 nn; 49, 7 nn). Zapowiedział Jerozolimie koniec jej zniewolenia (Iz 40, 2). Zapowiedź wybawienia odnosiła się nie tylko do przyszłości. Deutero-Izajasz widział nadchodzące nowe czasy: "Głos się rozlega: Drogę dla Pana przygotujcie na pustyni, wyrównajcie na pustkowiu gościniec naszemu Bogu! [...] Oto wasz Bóg. Oto Pan Bóg przychodzi z mocą i ramię Jego dzierży władzę" (Iz 40, 3. 9g-l0a). Zapowiedź ta natrafiła na niewiarę wśród wygnańców (Iz 49, 14 nn).

Wraz z powrotem do ojczyzny oczekiwał Deutero-Izajasz realizacji Bożego zbawienia dla wszystkich narodów (Iz 52, 7-10Ď) i odbudowania Jerozolimy (Iz 54, 11-17). Król Persów *Cyrus był, jego zdaniem, narzędziem Boga, który miał wyprowadzić lud z niewoli babilońskiej; pomazaniec (Cyrus-Mesjasz; Iz 45, 1). Proroctwo Deutero-Izajasza dotyczy całego świata. Uznaje ono Boga-Jahwe za Stwórcę i rzeczywistego Pana historii. Tzw. Pieśni o Słudze Jahwe należą do najbardziej przejmujących i najważniejszych tekstów ST.

Ezechiel

Ezechiel     Prorok Ezechiel - Kaplica Sykstyńska - Michała Anioła Prorok z początkowego okresu niewoli babilońskiej. Syn kapłana Buziego (Ez 1, 3). Od 597 r. prz. Chr. Ezechiel jest pierwszym prorokiem w niewoli babilońskiej, powołanym poza macierzystym krajem (593 r. prz. Chr.); działał tam do ok. 571 r. prz. Chr.
Przed upadkiem Jerozolimy (587-586 r. przed Chr.) zapowiadał głównie sąd nad tym miastem (Ez 15; 13, 11). Po jej upadku Ezechiel stał się pocieszycielem i zwiastunem zbawienia (Ez 36). Zyskał on przez to wielkie znaczenie dla wspólnoty na wygnaniu. Dzięki Ezechielowi Izraelici zrozumieli swój los, przyjęli go i przemyśleli swoją sytuację. W zapierającej oddech wizji widział, jak Izrael, podobny do pola zmarłych, został przywrócony do nowego życia przez tchnienie Boga (Ez 37). Zapowiedź sądu i zbawienia ma u Ezechiela zasadniczy i pouczający charakter, tzn. jest ujęta bardziej teologicznie niż u wcześniejszych proroków.

Izajasz

Prorok Izraela; pochodził z Jerozolimy, działał tam między 746-701 r. prz. Chr.; był wykształcony w mądrości; jego przepowiadanie wypełnione jest głębią i poetycko-religijną mocą.

Krytycznie odnosił się do władców i bogaczy w Izraelu, którzy w swojej pysze uciskali i wyzyskiwali biednych (Iz 2, 6 nn; 3, 14-15). Im właśnie Izajasz przepowiadał sąd Jahwe (Iz 1,2 nn; 3, 1 nn; 5, 8 nn). Innym ważnym elementem jego przepowiadania był polityczny spór z królem Ezechiaszem, który w latach 703-701 prz. Chr. z pomocą Egiptu usiłował uwolnić się spod panowania asyryjskiego (Iz 30, 1-31, 3). Izajasz prorokował, że to nie jest możliwe (Iz 31, 1-3), i aby zilustrować los Egiptu (Iz 20), chodził 3 lata nago po Jerozolimie. W innym miejscu głosi nieszczęście nad Asyrią za jej pychę i sposób życia (Iz 10, 5 nn). Sąd Boga uważał za nieunikniony (Iz 6, 1-13). W związku z tym sprawą sporną jest, czy zawarta u Izajasza zapowiedź zbawienia pochodzi właśnie od niego. W rozdziale 9 i 11 ukazuje przyszłego Księcia Pokoju, który ma ustanowić cudowny początek nowych czasów dla świata. Chrześcijaństwo bardzo wcześnie uznało owe teksty za zapowiedź przyjścia Chrystusa.

Micheasz

Pochodził z Moreszet, z okolicy Gat, 35-7 km na południowy zachód od Jerozolimy. Obok Amosa, Ozeasza, Izajasza był on najbardziej wymownym prorokiem Izraela z czasów przed wygnaniem. Jego imię jest skróconą formą imienia Mi-cha-el i znaczy: "Któż jak Bóg?!" (Mi 7, 18-20).

Prawdopodobnie prorokował między 733 i 723 r. prz. Chr. Działał w miejscowości, w której mieszkał, a także w Jerozolimie. Głosił bliski sąd nad Samarią, Jerozolimą i miastami Judy. Odpowiedzialnością za nadchodzący sąd Jahwe nad miastami Micheasz obciążał starszyznę, nadzorców, sędziów, kapłanów i proroków. Wygłaszał mowy przeciw uciskowi (Mi 2, 1-2), łamaniu prawa (Mi 3, 1-4), przekupstwu (Mi 3, 9-11). Mimo że pochodził prawdopodobnie z miejscowej starszyzny i nauczycieli mądrości, nie doprowadził do poprawy obyczajów. Dlatego jako prorok uważał, że sąd Boży jest nieunikniony (Mi 1, 9). Mniej więcej w sto lat później w nadzwyczaj dramatycznej sytuacji przypomniano sobie słowa Micheasza skierowane do Jerozolimy (Mi 3, 12) i dzięki temu uratowano życie prorokowi Jeremiaszowi (Jr 26, 17-19).

Ozeasz

Prorok z czasów przed wygnaniem (Oz 1, 1), syn Beeriego, działał ok. 750-725 r. prz. Chr. w Izraelu (Samaria, Betel, Gilgal). Na rozkaz Boga poślubił nierządnicę Gomer, aby ukazać winę królestwa północnego (odstąpienie od Jahwe i przejście do kananejskich rytów płodności). Troje dzieci z tego małżeństwa nazwał: syna Jizreel, córkę Lo-Ruchama, syna Lo-Ammi (Oz 1, 4 nn).

Ozeasz oskarża przede wszystkim kapłanów (Oz 4, 4-19; 8, 4-6; 10, 1-8) i przywódców politycznych (Oz 8, 1-4; 10, 13-15). Za grzech uznawał przede wszystkim zerwanie osobistej więzi z Bogiem. Jahwe ukazuje się jako wierny małżonek (Oz 2, 4-22), ojciec (Oz 11, 1 nn), lekarz (Oz 14, 5; 7,1). Bóg Ozeasza bardzo boleje nad błędami swojego ludu. Ozeasz przepowiada nadchodzące kary w postaci klęsk militarnych (Oz 1, 5; 7, 16; 8, 13). Chociaż lud nie okazywał gotowości do pokuty, to jednak prorok w późniejszym okresie swojej działalności podkreśla miłość Boga do ludu. Według Ozeasza jedynie Bóg jest w stanie poprzez swoją miłość przezwyciężyć odstępstwo ludu i umożliwić mu nowe życie (Oz 11, 8 nn).

Sługa Jahwe (Sługa Boży)

Obok potocznego znaczenia słowa "sługa", hebr. ebed, ST używa tego określenia na oznaczenie relacji człowieka do Boga. Ten zaszczytny tytuł otrzymuje: 1. zwracający się do Boga ze skargą, prośbą, pochwałą (Ps 69, 18; 123, 3); 2. ten, kogo łączy z Bogiem szczególny stopień zaufania, jak np. przodkowie: Mojżesz, Jozue, ale także Nabuchodonozor i Cyrus. 3. U Deutero-Izajasza, w tzw. "Pieśniach o Słudze Jahwe" określenie "sługa Boży" ma szczególne znaczenie (Iz 42, 1-4; 49, 1-6; 50, 4-9, 52, 13-53, 12).

Niektóre główne myśli: sługa Boży (ebed-Jahwe) ma za zadanie "wesprzeć" Izraelitów, będących w niewoli babilońskiej; odnosi się do wszystkich ludów na ziemi (Iz 49, 6). Sługa (ebed) jest wzgardzony i poniżony; będzie zabity i pogrzebany z bezbożnymi (Iz 53, 8-9). Jako niewinny bierze na siebie grzechy wielu: "Lecz On był przebity za nasze grzechy, [...] a w Jego ranach jest nasze zdrowie" (Iz 53, 5). Kto był tym sługą (ebed)? Sam Deutero-Izajasz? Określony prorok czy król? Współczesny Deutero-Izajaszowi czy ktoś w przyszłości? Sam Izrael czy jego część? Dla każdego stanowiska istnieją podstawy. Jezus rozumiał wyraźnie swój los w oparciu o Księgę Izajasza rozdz. 53 (Iz 53, 12; Mk 14, 24).


*
Fragment książki: Werner Steinmann ABC Starego Testamentu, Wydawnictwo "Kerygma" 1992

 


Data utworzenia: 24/04/2018 @ 21:00
Ostatnie zmiany: 14/02/2019 @ 10:32
Kategoria : _ Postacie i zagadki Tory
Strona czytana 21006 razy


Wersja do druku Wersja do druku

 

Komentarze

Nikt jeszcze nie komentował tego artykułu.
Bądź pierwszy!

 
Trzecie Oczko


Narody dawnej.jpg
Rodzima wiara ukrainska - Lozko.jpg
czarn-mwxxw.jpg
niemcy500.jpg
babilonskie-zaklecia.jpg
chrzescjianstwo-rusi-k.jpg
bronk-podstawy-nauk-o-religii.jpg
polityka-jako-wyraz-lub-nastepstwo.jpg
etnologia-religii-szyjewski.jpg
camus-eseje.jpg
1908-o-wolnosci.png
prawo-wyznaniowe-2011.png
eisenberg.jpg
historia-wenecji_norwich.jpeg
klengel-his-sy.jpg
historia-mali-tymowski.jpeg
mysli-sw-jana-chr.png
wu-wei-plyn-z-pradem-zycia-Fischer.jpg
sachs_muzyka-wswieciestar.jpg
wiek-propagandy.jpg
islam-wnuk.jpg
bancroft-wspolczesni.png
burszta-asteriks.png
Szyszko-Hinduizm-buddyzm-islam.jpg
pales.jpg
graves-mity-gr.jpg
swity-koszmar-haught.jpeg
pilarczyk-literatura-zydowska.jpg
u-schylku-starozytnosci-2014-a.jpg
drioton-egipt-faraonow-2.jpg
Jasienica-slowianski rodowod-1961.jpg
e-jastrzebowska.jpg
konstytucja-laidler.jpg
Leksykon_duchowosci_katolickiej.jpg
maly-slownik-religiozna.jpg
putek-1966-mroki-s.jpg
religierzymu.jpg
religie-sw.jpg
monarsze-sekrety-jankowski.jpeg
wilson-krwawiacy.png
heinemann-eunuchy.png
amsterd-abc.jpg
dogon-ya-gali.jpg
zarys-h-sz.jpg
markus-chrzesc.jpg
etyka-prot-weber.jpg
delitsh-babilon-i.jpg
judyta-postac-b-granic.jpg
studia-theologica-varsaviensia-1977-1.jpg
Mieszko_Pierwszy_Tajemniczy.jpg
Historia bez cenzury - Hartwig.jpeg
Tako rzecze-zaratustra-1922-Nietzsche.jpeg
mitologia-l-tur.jpg
egipt-i-biblia-p-montet.jpeg
dynastia-piastow-ba.jpg
ap06.jpg
IDEA-XIX-2007.png
pascal-mysli.jpg
rzeczpospolita_topolski.jpg
mit-azteko1.jpg
mieszko-I-strzelczyk-1992.jpg
butterwick.jpg
kaligula.jpg
MACHIAVELLI-Ksiaze-1917.jpg
meczenstwo_w_islamie.jpg
religia-a-wspolczesne-stosunki-miedzynarodowe.jpeg
Medzat_Studia Egiptologiczne-2-13-1.jpg
girard-koziol.jpg
historia-pow-sredniowiecza-zientara.jpeg
stern-zlote-mysli.png
lengauer-religijnosc.jpg
szrejter-mitologia.bmp
Szalenstwo w rel-swiata.jpg
ency-archeo-z-s.jpg
ogarek-czoj.jpg
Collectanea Theologica 83-2013-nr 4.jpg
baschwitz-czarownice_dzieje.jpg
nowe-ateny.jpg
100-punk-zap.jpg
hinduizm_-k.jpg
historia-kosciola-2-600-1500.jpeg
listy-prof.jpg
COLLECTANEA-PHILOLOGICA-XX-2017.jpg
czary-i-czarty-polskie-tuwim.jpg
prawo-koscielne-kat.jpg
wewior-wstepujac-w.jpg
erman-mity-s.jpg
rozmowy-z-diablem.jpg
in-god-we-trust.png
historia-irlandii.jpg
podstaw-wiedzy-muzulmanskiej.PNG
rozmyslania-marek-a 1913.jpg
nor-davies-boze-igrzysko.jpg
swieci-nie-swieci.jpg
od-mojzesza-do-mahometa-ke.jpg
tylak-bog.jpg
psychologia-religii-bernhard-grom.jpg
hall-heretycy.jpg
magia-i-religia.jpg
edda-lelewel-1828.jpg
mity-skandynawskie-ma.jpg
Malinowski-Wierzenia_pierwotne.jpg
anatomia hybrydy.jpg
haidit-prawy-umysl.jpg
his-p-k.jpg
bravo.jpg
Zycie-Buddy_1927.jpg
de-mello.jpg
101-tore-murphy.jpg
mitoznawstwo-porownawcze.jpg
saggs.jpg
watykan-zd.jpg
kissinger_dyplomacja.jpg
d-bog-urojony.jpg
hyperborea-religia-grekow-gebura.jpg
demony-r.jpeg
przeglad-religioznawczy.png
tajemnice-smim.jpg
leksykon-re.jpg
przeglad-historyczny-87-1996.jpg
joga-eliade.jpg
ewolucja-boga.jpg
jero.jpg
chrystianizacja-europy-kosciol.jpg
trevel-his-a.jpg
psychoanaliza-i-religia.jpg
grabski-mieszko.jpg
bogowie-slowian-m.jpg
apokryfy-nowego-testamentu.jpg
milczenie-1-2012.jpg
margul-mity-z-pieciu.png
cyw-zyd.jpg
upaniszady-ut.jpg
odrodzenie-2000-44.png
pod-sztandarem-nieba-wiara-ktora-zabija-w-iext43267118.jpg
historya-pow-h-3a.gif
tocqueville.jpg
klucz-niebieski-k.jpg
40-piesni-r.png
ramadan-i-kurban.png
slowianie-mitologie-swiata.jpg
NAPISY--1994.jpg
Saga-o-Nibelungach-Treumund.png
bugaj-hermetyzm.jpg
znak-1994-2-465.jpeg
his-euro.jpg
ilustrowany-slownik-terminow-lit.jpg
niwinski-mity-symbole.jpg
100_filmow_Lis.jpg
krewzkrwijezusa.jpg
kompendium-nauki-sk.jpg
labuda-m.jpg
polskie-n.jpg
Historia Czechoslowacji - Heck-Orzech.jpg
zbikowski-legendy.jpg
pliniusz-h-n.jpeg
przeinaczanie-jezusa-bart-ehrman.jpg
jerzy-adamski-historia-l-f.jpg
watykan.jpg
megalomania-narodowa-by.png
polska-X-XI.jpg
his-b-w.jpg
krotka-hi-islamu.png
estreicher-zarys.jpg
kultura-smierci-1.jpg
fuld-krotka.jpg
malinowski-zsdzikich.jpg
polska_mieszka_i1.jpg
od-abrahama-do-ch.jpg
Historia-sztuki-eu_Meyer.png
STUDIA-RELIGIOLOGICA-39_2006.jpg
zapomniane-n-strzelczyk.jpg
Chiny-nowe.jpg
wzory-kultury-b.jpg
kartezjusz-roz.jpg
Leeuw-fenomonologia.png
nieznane-arch-mis.jpg
o-duszy.jpg
zli-papieze-c.jpg

Rel-Club
Sonda
Czy jest Bóg?
 
Tak
Nie
Nie wiem
Jest kilku
Ja jestem Bogiem
Ta sonda jest bez sensu:)
Prosze zmienić sondę!
Wyniki
Szukaj



Artykuły

Zamknij => WISZNUIZM <<==

Zamknij - Japonia

Zamknij BUDDYZM - Lamaizm

Zamknij BUDDYZM - Polska

Zamknij BUDDYZM - Zen

Zamknij JUDAIZM - Mistyka

Zamknij NOWE RELIGIE

Zamknij NOWE RELIGIE - Artykuły Przekrojowe

Zamknij NOWE RELIGIE - Wprowadzenie

Zamknij POLSKA POGAŃSKA

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Archeologia

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Bałtowie

Zamknij RELIGIE WYMARŁE - Manicheizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Konfucjanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Satanizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Sintoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Taoizm

Zamknij RELIGIE ŻYWE - Zaratustrianizm

-

Zamknij EUROPA I AZJA _ _ JAZYDYZM* <<==

Nasi Wierni

 9908087 odwiedzający

 298 odwiedzających online